نزديك به شش ماه است كه بانك مركزي در قالب ساماندهي بازار غير متشكل پولي به ۱۲ موسسه مالي و اعتباري مجوز تطبيق و تغيير ارائه كرده است.
در این مدت تنها موسسه مالي و اعتباري سينا موفق به دريافت مجوز شده و از جمع ۱۲ موسسه بدون مجوز نهايي خارج شد. از ميان اين موسسات ۱۱ موسسه تاثيرگذار در بازار پولي كشور باقي مانده‌اند كه رقابت نفس‌گيري را با بانك‌هاي خصوصي حاضر در بازار دارند.
۱۱ موسسه فوق شامل موسسات انصارالمجاهدين، قوامين، مهر، مشيز و تعاني‌هاي اعتباري ميزان، شهر، مولي‌الموحدين، عسگريه، بتاجا، ثامن‌الائمه و كارسازان آينده هستند، كه بايد سرمايه اوليه‌اي به ميزان 150ميليارد تومان را تامين كنند.
جمع منابع ۱۱ موسسه اعلام شده تا پايان خردادماه امسال حدود ۱۴ هزار ميليارد تومان است كه در اين ميان موسسه قوامين داراي بيشترين حجم منابع به ميزان سه هزارو ۸۰۰ميليارد تومان مي‌باشد. اين موسسه به همراه تعاوني اعتبار بتاجا متعلق به بنياد تعاون ناجا است. تعاوني اعتباري بتاجا نيز داراي 270ميليارد تومان منابع در مدت فوق است. در عين حال مصارف موسسات قوامين و بتاجا به ترتيب 3هزار و 600ميليارد تومان و 269ميليارد تومان بوده است.
داراييهاي موسسه قوامين در مدت ياد شده 4هزار و 800ميليارد تومان و بدهي‌هاي اين موسسه 4هزارو 720ميليارد تومان بوده است. داراييهاي تعاوني اعتبار بتاجا 304ميليارد تومان و بدهي‌هاي اين تعاوني اعتبار 288 ميليارد تومان است. تعداد شعب موسسه قوامين 494 و بتاجا 113 شعبه است.
دارايي نقدي قوامين ۲۰۰ميليارد تومان و بتاجا ۴۷ميليارد تومان است. مديرعامل موسسه قوامين خطيبي و تعاوني اعتبار بتاجا، عباسي است.
انصارالمجاهدين
يكي ديگر از موسسات، انصارالمجاهدين متعلق به بنياد تعاون سپاه است.
اين موسسه با منابعي در حدود ۲هزارو ۷۰۰ ميليارد تومان در پايان خردادماه حدود ۲هزارو ۵۰۰ميليارد تومان مصارف داشته است. داراييهاي موسسه فوق 3هزارو 120ميليارد تومان و بدهي‌هاي اين موسسه 3هزار ميليارد تومان بوده است. اين موسسه نيز داراي 596 شعبه و دارايي نقدي آن 182 ميليارد تومان است. مديرعامل اين موسسه نتاج است.
موسسه مهر
موسسه مهر متعلق به بنياد تعاون بسيج است. منابع اين موسسه ۳هزارو ۱۷۰ميليارد تومان و مصادف آن ۲هزارو ۲۸۰ميليارد تومان در پايان خردادماه بوده و مديريتش برعهده شفيع‌زاده است. موسسه فوق با 700 شعبه داراي بالاترين شعب در بين موسسات و بانك‌هاي غيردولتي است. داراييهاي اين موسسه 4هزارو 390ميليارد تومان و بدهي‌هاي آن 4هزارو 110ميليارد تومان است.
مشيز
موسسه مشيز متعلق به بخش خصوصي استان كرمان است كه منابع و مصارفش به ترتيب در پايان خردادماه ۱۲۸ميليارد تومان و ۸۹ميليارد تومان بوده است. داراييهاي اين موسسه با 65شعبه، 138ميليارد تومان و بدهي‌هايش نيز 138ميليارد تومان است. در مجموع منابع چهار موسسه انصار، مهر، قوامين و مشيز 9هزارو 800ميليارد تومان با يك هزارو 855شعبه بوده است. اسكندري‌زاده مديريت اين موسسه را عهده‌دار است.
تعاوني اعتباري شهر
تعاوني اعتباري شهر متعلق به شهرداري تهران است كه به گفته قاليباف به زودي به بانك تبديل خواهد شد. اين موسسه در پايان خردادماه با ۶۰شعبه، ۶۵۰ميليارد تومان منابع و ۵۰۰ميليارد تومان مصارف داشته است.
داراييهاي اين تعاوني اعتباري 670ميليارد تومان و بدهي‌هايش 678ميليارد تومان بوده است. مديريت اين تعاوني اعتباري برعهده آذري است.
مولي‌الموحدين
تعاوني اعتباري مولي‌الموحدين متعلق به بخش خصوصي استان خراسان داراي 206شعبه است. اين تعاوني اعتباري در پايان خردادماه داراي 560ميليارد تومان منابع و 498ميليارد تومان مصارف بوده است.
داراييهاي اين تعاوني اعتباري 632ميليارد تومان و بدهي‌هاي آن 629ميليارد تومان است. مديرعامل اين تعاوني اعتبار، صميمي است.
ثامن‌الائمه
تعاوني اعتباري ثامن‌الائمه نيز همچون موسسه انصارالمجاهدين متعلق به بنياد تعاون سپاه است.
اين تعاوني اعتباري با مديرعاملي توكلي داراي بالاترين شعب در ميان تعاوني‌هاي اعتبار و تقريبا نزديك به موسسه انصار يعني حدود 523 شعبه است. اين تعداد شعبه در ميان بانك‌هاي غيردولتي نيز قابل‌توجه است. منابع اين تعاوني اعتباري نيز 2هزار و 260ميليارد تومان و مصارف آن در حدود يك هزار و 890ميليارد تومان است. داراييهاي اين تعاوني اعتباري 2هزار و 480ميليارد تومان و بدهي‌هايش 2هزار و 440ميليارد تومان است.
عسگريه
تعاوني اعتباري عسگريه متعلق به بخش خصوصي و مركز آن در مشهد است. اين تعاوني با ۱۲۰ شعبه، ۶۲ميليارد تومان منابع و ۴۷ميليارد تومان مصارف تا پايان خردادماه داشته است. داراييهاي تعاوني اعتباري عسگريه 97ميليارد تومان و بدهي‌هايش در پايان خردادماه 97ميليارد تومان بوده است. مديرعامل اين تعاوني اعتباري جوادي است.
كارسازان آينده
كارسازان آينده يكي ديگر از ۱۱ موسسه داراي مجوز اوليه براي تطبيق با مقررات بانك مركزي است. اين تعاوني اعتباري متعلق به بخش خصوصي و داراي ۱۰۱ شعبه است. كارسازان آينده با مديرعاملي بني‌جمالي داراي 144ميليارد تومان منابع و 99ميليارد تومان مصارف است. دارايي‌ها و بدهي‌هاي تعاوني اعتباري فوق به ترتيب 160 و 153ميليارد تومان است.
ميزان
سهامدار تعاوني اعتباري ميزان بخش خصوصي پرسنل دادگستري استان خراسان است. اين تعاوني اعتباري در پايان خردادماه امسال به ميزان ۲۷ميليارد تومان منابع جذب كرد و ۲۳ميليارد تومان مصارف داشت. اين تعاوني اعتباري با مديريت خضري، ۲۵۸ميليارد تومان دارايي و ۲۵۰ميليارد تومان بدهي دارد. تعداد شعب اين تعاوني اعتباري، ۱۰۵ شعبه است.
مقايسه شعب بانك‌هاي خصوصي و موسسات اعتباري
آمارهاي ارائه‌شده از عملكرد 11 موسسه يادشده از سهم اين موسسات در بازار پولي و به‌خصوص در مقايسه با بانك‌هاي خصوصي حكايت دارد.
در حالي كه در مجموع تعداد شعب بانك‌هاي خصوصي حدود 700 شعبه است، موسسات داراي مجوز تطبيق و تغيير داراي 3هزار و 83 شعبه هستند و تعداد شعب به معناي ميزان جذب سپرده از جامعه است. بالاترين شعب در ميان بانك‌هاي خصوصي مربوط به بانك اقتصاد نوين است كه به تازگي دويستمين شعبه خود را افتتاح كرده، در حالي كه موسساتي همچون انصار، ثامن‌الائمه، مهر و قوامين هر كدام 500 تا 700 شعبه را دارا هستند. در اين ميان شعب بانك سرمايه هنوز به 50 شعبه نرسيده است. ساير بانك‌هاي خصوصي نيز به جز بانك پارسيان، پاسارگاد و اقتصاد نوين كمتر از يكصد شعبه دارند. اين گستردگي تنها به سطح شعب ختم نمي‌شود. منابع بسياري از موسسات فوق همان‌گونه كه ذكر شد، از برخي از بانك‌هاي خصوصي بالاتر است.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
