پايان رکود جهاني؟

يكشنبه ، 25 مرداد 1388 ، 15:32

 

به نظر می رسد که اقتصاد ایالات متحده آمریکا دیگر در حال رکود نیست. کارشناسان و صاحب نظران رشد 2 تا 3 درصدی را در تولید ناخالص داخلی در چهار ماه سوم سال جاری این کشور پیش بینی کرده اند. اگر پیش بینی آنها درست از آب درآید، مدت زمان رکود فعلی اقتصاد 19 ماه خواهد بود که این مدت زمان طولانی ترین زمان از رکود بزرگ به حساب می‏آید.

با توجه به این پیش‏بینی، رکود اقتصادی این مقطع زمانی فقط دو یا سه ماه طولانی تر از رکود اوایل دهه 70 و اوایل دهه 80 و ششمین رکود طولانی مدت از آغاز قرن بیستم بوده است.

زمانی کارشناسان پیش بینی کرده بودند که رکود فعلی در ایالات متحده ممکن است شبیه رکود اقتصادی ژاپن در اوایل دهه 90 شود و ممکن است یک دهه بطول انجامد. آنها نگران این موضوع بودند که شرایط به گونه ای رقم بخورد که بحران مالی در جهان شبیه "رکود بزرگ" شود، چهار سال بطول انجامد و یک چهارم تولید ناخالص ملی ایالات متحده آمریکا را نابود کند.

رکود اقتصادی فعلی ممکن است زمان کوتاهی در جهان حکمفرما بوده باشد، اما به نظر می‏رسد که پایان رکود اقتصادی زیاد هم شیرین نبوده است. بحران اقتصادی در حالی رو به پایان است که اقتصاد ایالات متحده آمریکا هنوز هم متزلزل است و شرایط بازار کار در این کشور وخیم است. این بحران اقتصادی باعث از دست رفتن نزدیک به هفت میلیون شغل در کمتر از دو سال شده است. این در حالی است که از دست رفتن شغل ادامه دارد اما با سرعت اندک.

با این حال اخبار خوب باعث می‏شود، که پیش بینی های مثبتی از آینده اقتصاد مطرح شود. در دومین چهار ماه سال جاری تولید ناخالص ملی آمریکا پس از کاهش 6.5 درصدی در اولین چهار ماه سال، فقط یک درصد کاهش یافت. شاخص تولید بالا اما شاخص تقاضا پایین است. بازار مسکن به نظر ملتهب می آید. پس از سقوط در سه سال متوالی، شاخص بهای مسکن در 20 شهر ایالات متحده کساد بوده و بهای خانه در هشت شهر از این 20 شهر شروع  به افزایش کرده به طوریکه در ماه ژوئن حراج خانه ها نیز برای سومین ماه متوالی افزایش یافت.

حال این سوال مطرح است که چه چیزی باعث شده تا از بحرانی که چند ماه پیش آن را به رکود بزرگ تشبیه کرده بودند، به این زودی رهایی یابیم؟ به گفته کریستینا رومر رئیس شورای مشورتی اقتصادی دولت اوباما، نقش دولت باعث کمک به رهایی از بحران اقتصادی شده است. رومر معتقد است که بسته محرک مالی دولت اوباما، رشد تولید ناخالص ملی را در دومین چهار ماه سال حداقل دو درصد افزایش داد. اما کارشناسان غیردولتی تاثیر بسته محرک مالی دولت اوباما را  در آغاز روند پایان بحران اقتصادی اندک می دانند اما بر این موضوع اجماع نظر دارند که نقش دولت واشنگتن، اقتصاد ایالات متحده را از قرار گرفتن در ورطه سقوط تمام عیار نجات داده است.

مقامات کاخ سفید اعلام کرده اند که اکثر 787 میلیارد دلار تحت بسته محرک مالی دولت هنوز هزینه نشده است. آنها می گویند که فقط 100 میلیارد دلار از این بسته محرک مالی طی ماه ژوئن هز ینه شده و امیدوارند که مابقی چند صد میلیارد بودجه این محرک مالی باعث ایجاد اشتغال برای میلیونها نفری در آمریکا که از آغاز رکود اقتصادی بیکار شده اند، شود.

هزینه کردن بودجه محرک مالی دولت اوباما فقط یکی از چند گزینه ای است که دولت واشنگتن تلاش کرده با کمک آن، اقتصاد این کشور را نجات بدهد و البته مهمترین گزینه هم به شمار نمی رود. شاید مهمترین اقدام دولت آمریکا در این بحران اقتصادی، تزریق پول به بانکها برای احیای اعتماد مردم به سیستم بانکداری این کشور بوده است. دومین نقش مهم را بانک مرکزی آمریکا با ایجاد برنامه های وام دهی به موسسات مالی و فعالیتهای تجاری ایفا کرده است.

البته این اخبار فقط منحصر به اقتصاد ایالات متحده نیست بلکه جهانی است. براساس آخرین گزارشها نشانه های معتبری از رهایی اقتصاد ایتالیا، فرانسه، کانادا،آلمان و انگلیس از رکود اقتصادی دیده و شنیده شده است. اقتصادهای آسیا نیز در حال رهایی از بحران هستند. این بهبودی شرایط اقتصادی اگر کاملا محقق شود، باعث تقویت رشد اقتصادی جهان خواهد شد.

در این میان عده ای از کارشناسان اقتصادی ( البته بدبین ترین کارشناسان) معتقدند که تضمین رهایی از بحران اقتصادی موقتی است. این گمانه زنی نیز وجود دارد که رکود اقتصادی فعلی V  شکل نیست بلکه  W شکل خواهد بود؛ یعنی به دنبال پایان رکود فعلی، رکود دیگری نیز آغاز خواهد شد.

در هر حال بدترین بخش از شرایط اقتصادی به پایان رسیده است و اوضاع اقتصادی ممکن است از آنچه که افراد سه ماه پیش پیش بینی کرده بودند، بهتر شود. با این حال شرایط  بازار کار به نظر می رسد که بسیار وخیم است. براساس گزارش ماه ژوئیه، یک سوم از بیکار شدگان در ایالات متحده بیش از شش ماه مشغول به کار نبوده اند که بالاترین آمار از سال 1948 در این زمینه بوده است. شمار افرادی که طی حداقل 15 ماه گذشته بیکار شده اند، 74 درصد افزایش یافته است.

حال این سوال مطرح است که با آغاز روند رهایی از بحران اقتصادی، نرخ بیکاری نیز به سرعتی که در سال گذشته افزایش یافته بود، در سال جاری با همان سرعت پایین خواهد آمد؟

آیا رشد تولید ناخالص ملی به ایجاد شغل کمک می کند؟ اگر به گذشته نگاه کنیم، پاسخ این سوالات منفی خواهد بود. برای نمونه نرخ بیکاری پس از رکود اقتصادی سال 2001 در ایالات متحده، یکسال و نیم و پس از پایان رکود اقتصادی سال 1991 نیز یکسال و سه ماه بالا بود. باید پذیرفت که شرایط بیکاری  در رکود اقتصادی فعلی بسیار وخیم تر از شرایط بیکاری در دو رکود اقتصادی گذشته است.

منبع: سایت خبری الف(به نقل از اکونومیک تایمز)

► 80 درصد مردم تهران زیر خط فقر هستند
سهام ايران‌خودرو در پارسيان به چه كسی می‌رسد؟ ◄

مطالب مرتبط
بنر