بانکی دات آی آر: اولین بار اینترنت را با مرورگر IE تجربه کردم. روی همه سیستمهای دانشگاه ویندوز ۹۵ نصب شده بود و IE. روزهای اول فکر میکردیم اینترنت یعنی IE. دهها سال بعد سازمانهای دولتی ایران تصور اشتباه و کودکانه ما را قانون کردند. در هر تبلیغی، در هر بیلبوردی، هرجا اسمی از اینترنت برده میشد علامت e معروف را استفاده میکردند. در آموزشگاههای فنی حرفهای فقط کار با IE را آموزش میدادند و کتابفروشیهای میدان انقلاب مملو از کتابهای آموزش استفاده از اینترنت با e بودند. شاید هم الان دستدومفروشیها این کتابها را داشته باشند. در همهی دنیا این وضعیت برقرار بود؛ محبوب و ساده. بالای ۹۰ درصد بازار مرورگرهای وب در دستش بود( ۹۵ درصد در سال ۲۰۰۲). تاریخ اینترنت به نوعی با IE عجین شده و بسیاری از کاربران با دیدنش یاد خندهها و گریهشان میافتند و اینترنت Dial-Up و جوکهای زیادی که برایش ساخته شد و کاریکاتورهای زیادی که روی وب و با همین IE میدیدیم.
به گزارش ۱پزشک، هیچکس آن زمان فکر نمیکرد روزی فرا برسد که مایکروسافت باید برای مرورگر محبوبش تصمیمی سخت بگیرد. این شرکت در کنفرانس سالیانه خودش و البته خیلی قبلتر از آن از یک مرورگر جدید نام برده بود: اسپارتان. ویندوز ۱۰ با مرورگر جدید این شرکت ارائه خواهد شد و البته فعلاً پشتیبانی از اینترنت اکسپلورر ادامه دارد اما تا کی؟ از قدیم گفتند «نو که آمد به بازار، کهنه شود دلآزار». مایکروسافت دیر یا زود باید تصمیم بگیرد و تکلیف IE را یک سره کند. اما فکر میکنید چه اتفاقی بیفتد. دو سناریو اصلی مرگ و زندگی پیش پای این غول ردموند هست: اوپنسورس کردن IE مانند دیگر نرمافزارهای این شرکت و در ادامه روند اوپنسورس شدن همهچیز یا اینکه تخریب و نابودی و ویرانی و فراموشی!
زندگی: الان وقتش رسیده
طرفداران اوپنسورس و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند زمانش فرا رسیده است که IE هم اوپنسورس شود. اولین استنباط آنها اوپنسورس بودن همه مرورگرهای وب به جز IE است. فایرفاکس اوپنسورس است. سافاری اپل یک پوسته بسته اما حول یک موتور رندر اوپنسورس به نام WebKit است. کروم گوگل نیز در ظاهر بسته است اما از پوسته اوپنسورس و یک موتور رندر اوپنسورس به نام Blink بهره میبرد. مرورگر اپرا نیز از همین موتور استفاده میکند. اما IE از اول تا انتها بسته است و بدتر از آن اینکه پوسته از موتور رندر Trident مجزا شده است. شاید بزرگترین نقطه ضعف اینترنت اکسپلورر این باشد که بسته است در حالی که جامعه وب و استانداردهای مختلف در حال توسعه دیگر مرورگرها هستند و هر روز یک قابلیت جدید جذاب بدانها اضافه میکنند و موتورهای رندر قدرتمندتر میشوند، IE به تماشا نشسته و هیچ تکانی نمیخورد. اوپنسورس شدن IE این مزیت را فراهم میکند که جامعه توسعهدهندهگان باز ویژگیهای تازهای پیشنهاد بدهند، باگهای عمومی را برطرف کنند و کدها قبل از نهایی شدن دست به دست بچرخند و مانیتور شوند و شرکتهای ثالت از آنها مراقبت کنند. حتی ممکن است کمکهای مالی سرازیر شوند. در این شرایط، موتور رندر Trident نیز بهبود یافته و به پیشرفت قابل قبولی میرسد. با اوپنسورس شدن Trident اتفاقات جالب دیگری هم برای IE میافتد. مثلاً IE را روی سیستمعامل مکاواس تصور کنید. چون دیگر توسعه و طراحی آن برای مک ساده است و نیاز به برنامههای مجازیسازی و اجرای ویندوز در یک سکوی مجازی سنگین نیست.
به همین دلیل است که خیلیها به مایکروسافت پیشنهاد میکنند در این بزنگاه IE را اوپنسورس کند. شاید برای هر نرمافزاری نشود این نسخه را پیچید ولی برای مرورگرها پیوستن به جامعه اوپنسورس و توسعهدهندگان آزاد یک نیاز ضروری است. اجتماعی که در اطراف استانداردهای وب وجود دارد در اطراف نرمافزارهای دیگری مانند دسکتاپ، درایورها یا رابطهای کاربری گرافیکی وجود ندارد. مایکروسافت همین مسیر را برای فریمورک داتنت طی کرد. دلیل اصلی اوپنسورس شدن این فریمورک، برطرف شدن باگها و افزایش توانایی توسعهدهندهگان و رفع عیبها بود.
مرگ: در نهایت باید تخریب شود
در مقابل طیف اول که اصرار دارند IE اوپنسورس شود، طیف دومی از کاربران و کارشناسان هستند که اعتقاد دارند «خانه از پایبست ویران است» و امیدی به بهبود IE ندارند. این طیف میگویند مایکروسافت نمیتواند دو مرورگر اینترنت را همزمان توسعه بدهد و وقتی از مرورگر جدیدی به نام اسپارتان نام برده که از پوسته جدید، موتور رندر جدید، افزونههای جدید و استانداردهای جدید استفاده میکند، یعنی میخواهد توسعه و پشتیبانی از IE را متوقف کند. این شرکت در ماه آگوست رسماً اعلام کرد « از ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶ فقط نسخههای آخر مرورگر IE پشتیبانی میشوند که روی سیستمعاملهایی که پشتیبانی تکنیکی و بهروزرسانی امنیتی دریافت میکنند، نصب شده باشند.» این بیانیه به خوبی دیدگاه این شرکت درباره مرورگر وب محبوب و تاریخسازش را نشان میدهد. از هنگام اعلام قطع پشتیبانی IE به مرور کاربران به سراغ مرورگرهای دیگر میروند و درصد استفاده از آن کاهش یافته است. در ماه اگوست میزان استفاده از IE 6 برابر ۳٫۵۲ درصد بود در حالی که اکنون به کمتر از ۱٫۰۸ درصد رسیده است. بسیاری از نسخههای این برنامه از رده خارج شدند و دارای باگهای امنیتی و ناسازگاریهای ذاتی با سایتهای وب جدید هستند. برخی این اتفاقات را خوب قلمداد میکنند و دوست دارند در کمتر از یک سال، مایکروسافت دست از پشتیبانی تمامی نسخههای IE بردارد و مرورگر جدید خود را معرفی کند. این دسته از کاربران هنوز عامل بسیاری از ناامنیهای دنیای سایبری را این مرورگر میدانند و انگشت اتهام را به سوی او میگیرند. با وجودی که نسخه ۸ اینترنت اکسپلورر (منتشر شده در مارس ۲۰۰۹) با ۱۹٫۳ درصد هنوز دومین مرورگر وب دنیا است ولی زمان مرگ IE فرا رسیده است و بهتر است مایکروسافت به فکر پلتفرم جایگزینی باشد. البته، این میزان استفاده از IE بیشتر به خاطر سایتهای دولتی و سازمانهای غیرانتفاعی است که به جز IE در هیچ مرورگری باز نمیشوند. مایکروسافت قبل از نابودی IE باید مهلتی تعیین کند تا این سایتها به نسخههای جدیدتر بهروزرسانی شوند.
نظرات دو طرف را خواندید. شما به عنوان یک داور چه رایی صادر میکنید؟ یا به جای مدیران مایکروسافت کدام راه را انتخاب میکنید؟ به عنوان کاربر دوست دارید هنوز IE را در دنیای اینترنت و روی سیستمعامل ویندوز ببینید یا به فراموشی و تاریخ بسپارید؟