بانکی دات آی آر: سیاره مشتری و قمرهای آن مقصد برنامه آینده ی سازمان فضایی اروپا به نام JUICE هستند. مدل کوچکتری از منظومه شمسی را تصور کنید که در زیر سطح برخی از قمرهایش بیشتر از روی کره زمین، آب وجود دارد. این منظومه ی کوچک، مقصد آینده برنامه سازمان فضایی اروپاست.
نکته جالب برای ستاره شناسان، خاص بودن منظومه ی قمرهای مشتری و اقیانوسهای آب نهفته در زیر سطح بعضی از این قمرهاست. اگر فرض کنیم که منظومه مشتری و قمرهایش می توانست مانند یک منظومه خورشیدی باشد، باید گفت که مشتری، بختِ ستاره بودن را از دست داده است.
رییس بخش آزمایشگاه رصدخانه ی پاریس، پروفسور پیر دروسار(Pier Dorsar) در این باره می افزاید: "معمولاً می گوییم که مشتری ستاره ای ناکامل است، چراکه حد واسط زمین و ستاره هاست. مشتری جِرم کافی برای ایجاد واکنش گرما-هسته ای که انرژی ستاره را تولید می کند ندارد، همچنین با وجود داشتن هیدروژن، از دمای کافی برای ایجاد واکنشهای ستاره ای محروم است".
کاوشگر JUICE پروازهای زیادی در نزدیکی سه قمر بزرگ مشتری خواهد داشت تا بتواند احتمال قابل سکونت بودن اجرام بیرونیِ منظومه شمسی را بررسی کند.
مدیر تحقیقات مرکز ملی پژوهشهای علمی فرانسه در این باره می گوید:"چند قمر مشتری با نامهای "اروپا" و "گانیمد" مثالهای بارزی از احتمال وجود آب مایع زیر سطح خاک هستند. باید بفهمیم این آب در چه اعماقی قرار دارد، وسعت آن چقدر است و اینکه آیا زیر خاکِ این قمرهای یخ زده، امکان حیات و زیست ارگانیزمهای زنده، وجود دارد یا خیر".
کاوشگر JUICE بیشتر زمان مأموریتش را پیرامون قمر گانیمید سپری می کند، قمری که در کنار زمین و عطارد سومین جرم متراکم منظومه شمسی است که میدان مغناطیسی دارد.
او می افزاید: "گانیمید، که میدان مغناطیسی دارد، بزرگترین قمر مشتری است، اگر زیر سطح آن آب مایع وجود داشته باشد، می توان گفت همان جایی است که برای جستجوی شرایط حیات و امکان سکونت در جایی درون منظومه شمسی و در کنار سیاره خودمان باید به آن رفت".
انجام یک مأموریت فضایی نیازمند سالها کارِ صبورانه و کنار آمدن با محدودیتهای کنونی فناوری است، فناوریهایی که وقتی کاوشگر فضایی بخواهد نخستین داده های خود را ارسال کند دیگر به روز نیستند. این کار به نوعی شبیه آن است که با وسایل ارتباطی امروز پیامی از آینده را دریافت کنیم.
مأموریت فضایی، تقریباً پروژه یک عمر است، آنقدر طولانی است که باید انرژی زیادی صرف آن کرد و صبور بود؛ در علوم و اکتشافات فضایی، رسیدن به نتایج زمان بسیار زیادی میطلبد؛ زمانی که در کوتاه ترین موارد، حداقل پانزده، بیست یا بیست و پنج سال است.
با بررسی بیشتر مشتری، میتوان به سازوکارهای فیزیکی که در منظومه های سیاره ای نقش کلیدی ایفا می کنند، دست یافت و اصطلاحا رفتار منظومه های فراخورشیدی را بهتر درک کرد.
در پایان مهمترین دستاورد را میتوان در این جستجو کرد که هر مأموریت فضایی، اطلاعاتی فراهم می کند تا نسلهای آینده ستاره شناسان بیشتر و بهتر بر اساس آن کار کنند.
برگرفته از Discovery
مترجم: مهرداد دستورانی
► ساخت تالاب مصنوعی برای تولید انرژی برق
بانکی: پیشخوان روزنامه های اقتصادی 23 آذر 94 ◄
