گفتگو با کسب و کارهای ایرانی: استارتاپ ترب؛ موتور جستجوی هوشمند خرید

ترب به عنوان یک مرکز معرفی و ارائه لیست قیمت های فروشگاه های آنلاین از سال 94 فعالیت خود را آغاز کرد. آکادمی فروش در مجموعه گفتگو با کسب و کارهای ایرانی مصاحبه ای با سرکار خانم کامرانی از اعضا تیم ترب انجام داده که در ادامه آن را خواهید خواند.

خودتون رو معرفی کنید.

من کامرانی هستم، سرپرست تیم growth ترب. در حدود 2 سال هست که در ترب مشغول هستم.

پس از اول عضو ترب نبودید؟

حدودا 1 سال بعد از اینکه ترب لانچ شد به این تیم پیوستم.

در مورد ترب و اینکه ایده اولیه اون از کجا به وجود اومد، توضیحاتی رو بدید؟

بنیانگذار و مدیر ترب آقای علی بابایی هستند، ایده اولیه ترب تا جایی که من اطلاع دارم ابتدا داروخانه آنلاین بوده و در ادامه تبدیل به موتور جستجوی فروشگاه های آنلاین تبدیل میشه.

اسم ترب چطوری انتخاب شد؟

از خود آقای بابایی هم اگر بپرسید، بهتون میگن که دلیل خاصی نداشته.

اون طرف اسم شرکتشون رو گذاشتند اپل، شما هم خواستید متفاوت باشید و ترب رو انتخاب کردید (همراه با خنده)

نه. اینطوری نبوده. این دامین رو قبلا آقای بابایی خریداری کرده بودند و داشتند، زمانی که تصمیم گرفته شد تا شرکت رو راه اندازی کنند، از اسم همون دامین استفاده کرده بودند.

در حال حاضر ترب چند نفر پرسنل داره؟

در حال حاضر حدود 20 نفر در ترب مشغول به کار هستند، که البته برخی نیروها به صورت دورکاری با مجموعه همکاری دارند. 13 نفر تیم فنی، 7 نفر هم غیرفنی

استارت آپ هایی که مانند ترب در حوزه موتور جستجوگر فعالیت دارند، در داخل و خارج، چه مجموعه هایی هستند؟ آیا رقیبی در حوزه فعالیت خودتون دارید؟

نزدیک ترین رقیبی که در ایران برای ترب وجود داره، موتور جستجوگر ایمالز هست. در حقیقت ایمالز قبل از ترب فعالیت خودش رو شروع کرده بود و به اصطلاع میشه گفت که first mover محسوب میشد. با این حال اپلیکشن ترب تعداد کاربر بیشتری رو نسبت به ایمالز دارا هست.

در مورد مجموعه های خارجی، خب نوع بیزینس متفاوت هست. اون طرف آمازون به نوعی search engine هم هست.

شما هم به نوعی مارکت پلیس محسوب میشید دیگه؟ درسته؟

آره. اما تفاوتی که ما با آمازون و یا دیجیکالا داریم این هست که ترب full integration نیست. کاری که دیجیکالا انجام میده این هست که بسته بندی و پرداخت رو خودش انجام میده، درحالی که ما به هیچ وجه در اون بخش دخالتی نداریم. به نوعی افیلیت محسوب میشیم.

ینی پرداخت هم از طریق پلتفرم ترب انجام نمیشه؟

خیر. پرداخت هزینه و دریافت محسوب تماما توسط خود فروشگاه آنلاین انجام میشه. ما فقط به این کمک می کنیم که کاربر بهترین قیمت و بهترین فروشنده رو برای محصول دلخواهش پیدا کنه.

پس به دیجیکالا هیچ وقت به چشم رقیب نگاه نکردید؟

نه.

مارکت پلیس دیجیکالا که راه افتاد، چه تاثیری روی ترب داشت؟

دیجیکالا همکار ما محسوب میشه، طبیعتا هر چی تنوع محصول بیشتر باشه، به نفع ما خواهد بود.

شروع کار ترب با چه محصولات و فروشگاه هایی بود؟

آغاز کار ترب خب بالتبع با مشهورترین وبسایت های فروشگاه آنلاین بود، دیجیکالا و بامیلو و چند فروشگاه دیگه بود.

چون بحث مارکت پلیس و فروشگاه های دیجی کالا و بامیلو پیش اومد، من یک سوال رو اینجا بپرسم. توی این 1-2 ماه اخیر در مورد سیستم مارکت پلیس دیجی کالا خیلی انتقادها به وجود اومد. شما فکر می کنید دلیل اینکه روی دیجی کالا تا این حد حساسیت وجود داره اما برای ترب این حساسیت خیلی کمتر هست، چی میتونه باشه؟ آیا دلیلش بزرگ بودن بیش از حد دیجی کالا نسبت به ترب هست یا اینکه چون دیجی کالا مسئولیت فرایند فروش و تحویل کالا رو بر عهده گرفته؟

به نظر من دلیل اصلی این بحث های چند وقت گذشته، این هست که دیجی کالا مسئولیت ارائه کالای با کیفیت رو تقبل می کنه. شما وقتی محصولی رو از دیجی کالا می خرید، با بسته بندی دیجی کالا و با برچسب دیجی کالا به شما ارائه میشه. بنابراین دیجی کالا مسئول محصولی هست که داخل بسته قرار داده شده. ترب اما خودش رو درگیر این بخش از کار نکرده.

وقتی شما ادعای ارائه محصول با کیفیت، با بهترین قیمت رو دارید، نمی تونید به همین راحتی از بار مسئولیت محصول ارائه شده شونه خالی کنید.

نه. اصلا به این شکل نیست. مسلما برای ما خیلی اهمیت داره فروشگاه هایی که ترب معرفی میکنه، معتبر و قابل اعتماد باشند. در حال حاضر به شدت در مورد فیدبک هایی که از طریق کابران ارائه میشه، حساس هستیم و اگر فروشگاهی نمره منفی بگیره، از لیست ترب حذف میشه. علاوه بر این، در حال راه اندازی یک سیستم رتبه بندی فروشگاه ها از طریق کاربران هستیم.

در حال حاضر چه دسته هایی از محصولات رو توی پلتفرم دارید؟

در حدود 3 میلیون محصول متفاوت در حوزه های آی تی، خودرو، لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی و ... رو از بیش از 500 فروشگاه آنلاین داریم. البته فروشگاه های آفلاین رو هم در نظر داریم به شکلی در ترب جای بدیم.

از نظر جغرافیایی به چه ترتیبی هستید؟ چه شهرهایی رو تحت پوشش دارید؟

تقریبا میشه گفت از نظر جغرافیایی تمامی مراکز استان ها و بسیاری از شهرستان ها رو داریم.

فروش محصول فقط در محدوده تحت پوشش خود فروشگاه انجام میشه؟

آره. ببینید، ترب صرفا به عنوان یک موتور جستجوی هوشمند خرید، لیستی از قیمت های فروشگاه های آنلاین مختلف رو برای یک محصول به مشتری ارائه میده. به نوعی میشه گفت که سعی داریم بهترین آفر معتر رو از فروشگاه های مورد اعتماد خودمون به کاربران ارائه کنیم. همونطور که قبلا گفتم کلیه فرایندهای خرید، پرداخت هزینه، بسته بندی و ارسال محصول توسط خود فروشگاه انجام میشه. با این حال ترب به صورت مستمر از کاربران و خریداران نظرسنجی هایی رو در مورد فروشگاه ها انجام میده تا از کیفیت محصولات و نحوه ارائه خدمات اطمینان حاصل بکنه.

پیشبینی شما در مورد رشد و توسعه ترب هم از نظر تنوع محصولات، هم از نظر تعداد فروشگاه ها و هم از نظر مناطق تحت پوشش به چه ترتیبی هست؟

در مورد تعداد فروشگاه های آنلاین، تارگت ما این هست که به تعداد 1000 فروشگاه تا پایان 97 برسیم. البته تارگت بلند مدت ما خیلی بیشتر از این هست. در مورد تنوع محصول، چندان اولیت بالایی برای ما ندارده، چون وقتی تعداد فروشگاه ها افزایش پیدا کنه، بالتبع تنوع محصول هم ایجاد میشه. در مورد مناطق جغرافیایی تحت پوشش هم، وابسته به فروشگاه هایی هست که درخواست همکاری با ترب رو دارند.

ما در نظر داریم تا در آینده نزدیک فیچرهای جدیدی رو به اپلیکیشن اضافه بکنیم. به عنوان مثال کاربر بتونه بر اساس شهر، فروشگاه آنلاین رو فیلتر کنه. به عنوان مثال "محدوده من" رو در نظر داریم که به اپلیکیشن اضافه کنیم.

نحوه عضویت فروشگاه های آنلاین در ترب به چه تربیبی هست؟

فروشگاه ها درخواست عضویت خودشون در ترب رو ثبت می کنند. همین الان هم صف طولانی از فروشگاه هایی داریم که درخواست عضویت در ترب رو دارند. این فروشگاه ها توسط تیم ترب مورد بررسی قرار می گرند، اینکه معتبر باشند، نماد الکترونیک داشته باشند، گزارشات منفی در موردشون ثبت نشده باشه و ... . بعد از انجام بررسی های اولیه، پذیرش در ترب انجام میشه. ربات ترب وبسایت فروشگاه رو میخونه، وارد ترب میکنه و به این ترتیب فروشگاه داخل پلتفرم قرار داده میشه. در ادامه کار همون طور که گفتم به صورت مستمر کاربران به فروشگاه ها امتیازدهی می کنند و در صورتی که گزارش منفی از فروشگاهی داشته باشیم، اون فروشگاه رو از لیس ترب حذف می کنیم.

در مورد سیستم قیمت گیری از فروشگاه ها و نحوه کار ربات ترب توضیح بدید.

ترب هم دقیقا مثل گوگل، یک search engine هست، با این تفاوت که گوگل general search engine محسوب میشه ولی ترب vertical search engine . تفاوت این 2 نوع موتور جستجو هم در این هست که گوگل به صورت عمومی، همه موضوعات رو جستجو میکنه، اما ترب فقط بر روی جستجوی قیمت تمرکز داره و خب این تمرکز روی قیمت، باعث میشه دقت بالاتری نسبت به گوگل داشته باشه. به عنوان مثال وقتی شما گوشی سامسونگ J7 Pro 64 گیگ رو با استفاده از ترب سرچ می کنید، تمامی فیچرهای مد نظر شما مورد بررسی قرار میگیره و در نهایت قیمت های فروشگاه های مختلف به شما ارائه میشه. در کل vertical search engine  از دقت بالاتری برخوارند.

خب تغییرات قیمتی به چه شکلی لحاظ میشه توی این فرایند جستجو؟ تا جایی که من اطلاع دارم بات ترب، بعد از اینکه محصولات مختلف رو مورد بررسی قرار میده، لیست قیمت ها رو به صورت دیتاسنتر نگهداری میکنه و زمانی که کاربر محصولی رو جستجو میکنه، لیست قیمت ها از روی دیتابیس به کاربر ارائه میشه. درسته؟

بله

این دیتابیس با چه بازه زمانی آپدیت میشه؟ به صورت لحظه ای که آپدیت انجام نمیشه؟

نه. آپدیت لحظه ای بار زیادی روی سرور میاره. اصولا محصولاتی که بازدید بیشتری رو دارند، در بازه های زمانی کوتاه تری آپدیت انجام میشه. به عنوان مثال در مورد گوشی مویایل که بیشتری بازدید رو داره، چندین مرتبه در روز آپدیت انجام میشه. در حالی که برای محصولاتی که مخاطب کمتری دارند آپدیت قیمت ها 2 روز یک بار انجام میشه.

مدل درآمدی ترب چطور هست؟ گفتید که افیلیت هستید، درسته؟

با برخی از فروشگاه ها به صورت افیلیت در فروش و با برخی دیگه فروشگاه ها بر اساس کلیک هست.

در حال حاضر بیشتر میزان ترافیک و فروش ترب مربوط به سایت هست یا اپلیکیشن؟ کدوم یکی مشتری بیشتری داره؟

امسال سایت ما رشد بسیار خوبی رو داشته. رتبه الکسا ما در ایران از 300 به 60 رسید.

من این رو منظورم هست که آیا افراد بیشتر از طریق اپلیکیشن ترب و موبایل جستجوی محصولات رو انجام میدن یا از طریق سایت؟

خب طبیعتا بیشتر حجم ترافیک ترب از طریق اپلیکیشن موبایل هست. در مورد خود سایت هم من میتونم بگم چیزی در حدود 80% ترافیک سایت از طریق وب موبایل هست. اصولا دسکتاپ در روزهای کاری ترافیک بیشتر رو برای ما میاره و روزهای تعطیل و آخر هفته کاهش پیدا می کنه.

رابطه تون با دانشگاه شریف چطوره؟

خیلی خوب (همراه با خنده)

ترب در ابتدای کار زیر نظر شتاب دهنده شریف بود و در حال حاضر هم در پارک علم و فناوری دانشگاه شریف ساکن هستیم.

سرمایه گذار شما هم هست؟

نه. ترب همون ابتدای کار یه راند سرمایه گذار شخصی جذب کرده.

فقط همین یک راند بوده؟

آره. در حال حاضر ترب خودش پول خودش رو در میاره

تصمیم ندارید دوباره سرمایه گذار جذب کنید؟

اطلاع دقیقی در این مورد ندارم.

خب. در زمینه تبلیغات و مارکتینگ، هم در حوزه جذب فروشگاه ها و هم در حوزه جذب کاربر، تا حالا چه اقداماتی رو انجام دادید؟

با مجموعه های بزرگ و به اصطلاح فروشگاه های کلیدی مثل دیجی کالا و بامیلو در ابتدای کار خودمون وارد مذاکره شدیم. اما در مورد سایر فروشگاه ها به صورت ارگانیک جذب فروشگاه انجام شد.

پس ترب هیچ وقت دنبال اینکه تعداد فروشگاه های بیشتری رو خودش جذب کنه، نبوده. درسته؟

ببینید، بحث تریدآف بین کیفیت و کمیت هست. ما به هیچ وجه نمی خوایم با افزایش ناگهانی کمیت، کیفیت محصولاتی که به مشتری فروخته میشه رو کاهش بدیم.

البته نباید بگم تمام فراید جذب فروشگاه ها به صورت ارگانیک هست. ما تیم جذب فروشگاه ها رو داریم، تماس می گیریم با فروشگاه ها و سعی می کنیم فروشگاه های بیشتری رو جذب کنیم، با این حال تاکید ما روی کیفیت فروشگاه ها بیشتر هست.

در مورد جذب کاربران چطور؟ چه تبلیغات آنلاین و آفلاینی داشتید؟

ترب تا حالا هیچ تبلیغ آفلاینی نداشته، چون ما اعتقاد به افیشنت بودن تبلیغات در مراحل اول استارتاپ داریم و خب تبلیغات آفلاین چندان فیدبک خوبی برای کار ما در این مرحله نمی تونند داشته باشند.

پرفورمنس بیس پس کار می کنید.

دقیقا. یک کانال تبلیغاتی آنلاین رو پیدا می کنیم، یک سری تبلیغات باهاشون انجام میدیم. از طریق آنالیتیک، بازخوردها رو بررسی می کنیم.

خب در زمینه آنلاین چه کارهایی رو انجام دادید.

در مورد وبسایت که کلا ارگانیک بود و البته به جز بحث رپورتاژ و بک لینک

و روش هایی مثل ایمیل مارکتینگ، بنری و کلیکی چطور؟

نه. نداشتیم. البته همون سال اول یه کاری انجام دادیم، اون هم چون تارگت شده بود. ولی دیگه بعد از اون نه. به نظر من تبلیغات بنری آنلاین هم چندان برای ترب نمی تونند جذب کاربر رو داشته باشند. کلا تبلیغات بنری قدیمی شده. به اصطلاح user blindness شده.

با جاهایی مثل یکتانت و فست کلیک چطور؟ حتی اون مدل تبلیغات بنری هم نه؟

یه زمانی شاید تیلغات بنری خوب بود و نتیجه می داد، اما الان کانال های تبلیغاتی بهتر و پربازده تری هستند که ما ترجیه میدیم از اون ها استفاده کنیم.

خب الان چه مدل تبلیغاتی به نظر شما بهتره؟

به نظر من الان سوشیال مدیا بهتره. بیشترین تاثیر رو میتونه روی مخاطب داشته باشه.

رپورتاژ و بک لینک تا چه حد براتون مفید بود؟

بالتبع بک لینک گرفتن از سایت های معتبر و شناخته شده، به هر حال باعث میشه گوگل اعتبار بیشتری رو به سایت ما بده.

خب. بگذریم از این بحث (همراه با خنده). در مورد سایر استارتاپ ها، همکاری متقابلی داشتید تا حالا؟

در مورد استارت آپ ها، ترب علاقه مند به پارتنرشیپ هست. اینکه هم ما بتونیم رشد کنیم و هم اون ها. با جی اس ام یک کار مشترک داریم انجام میدیم. با استادکار، آچاره و شیپور هم همکاری هایی رو داریم.

به چه شکلی؟

به عنوان مثال زمانی که کاربر "خرید شوفاژ" رو سرچ میکنه، ما "خدمات شوفاژ"، "تعمیر شوفاژ" و این قبیل موارد رو هم پیشنهاد میدیم.

آگهی های دست دوم رو هم از شیپور نشون میدیم. سعی کردیم یک دیتابیس کامل باشیم؛ هم آگهی های کالای نو و هم کالاهای دست دوم.

یه سوالی که برای خود من وجود داره این هست که شما حجم بسیار بالایی از دیتاهای مربوط به مشتریان و همینطور محصولات رو دارید. از این داده ها هم استفاده می کنید. در قالب دیتاماینینگ و یا موارد دیگه.

آره. در زمینه BI هم فعالیت داریم.

و در انتها اگر مورد دیگه ای هست که بخواین در موردش توضیحی بدید.

نه. مرسی از شما.

► اگر کسب و کارتان برایتان مهم است، ‌هفت دقیقه برایش وقت بگذارید
گروه جاوید شرایط تامین مالی و دریافت تسهیلات را ساده می کند ◄