گوگل اینبار خودروی بدون راننده می سازد!-1

همیشه تصورما از خودروهای آینده مملو از فناوری‌های ریز و درشت بوده است؛ خودروهایی که خودشان رانندگی مي‌کنند؛ با صاحب خود صحبت مي‌کنند ودر مواقع ضروري شايد پرواز هم بکنند‌! بدیهی‌ترین موضوعی که درباره چنین خودروهایی همیشه در ذهن داشتیم این بوده که این خودروها مي‌آیند تا به بشر کمک کنند؛ انسان را از شر رانندگی خلاص کنند و زندگی را راحت‌تر كنند؛ ميزان تصادف‌ها را كاهش دهند و مواردی از این قبيل. اما گوگل با ارائه یکی از جدیدترین ایده‌هایش ثابت کرده که قرار نیست آینده همیشه آن‌طور که ما مي‌خواهیم رقم بخورد‌: ماشینی مي‌خواهید که خودش رانندگی کند؟ بسیار خوب‌! این‌هم ماشین فقط حواستان باشد که گوگل قصد دارد با روشی (‌یا بهتر بگوییم ترفندی‌) استادانه وارد ماشین‌های شما شود. گوگل خودرویی به شما ارائه مي‌دهد که خودش رانندگی مي‌کند و بسیار ماهرانه هم اين كار را انجام مي‌دهد؛ در نگاه نخست به حقیقت پیوستن چنین ایده‌ای کمک بزرگی به بشریت محسوب مي‌شود، اما کمی ساده انگارانه است اگر فکر کنیم گوگل فقط برای کمک به بشریت دست به سرمایه‌گذاری روی چنین ایده‌ای زده است.

خودرویی که خودش رانندگی مي‌کند؛ این رؤیای گوگل یا بهتر بگوییم یکی از صدها رؤیای گوگل است! این شرکت که بیشتر با موتور جست‌وجویش شناخته مي‌شود‌، در اقدامی دیگر سعی در کنترل حمل و نقل دارد. اینجا است که گوگل پروژه دیگری از مجموعه پروژه‌های خیال انگیزش را بر ملا مي‌کند‌‌: توسعه فناوری برای ایجاد ماشین‌هایی که خودشان رانندگی مي‌کنند. چنین ایده‌ای جدید نیست و علاوه ‌بر این‌که در فیلم‌های علمی تخیلی به‌وفور شاهد ماشین‌های خودراننده بوده‌ایم، مدت‌ها است که به‌‌طور عملی روی این ایده کار مي‌شود و حتی در مسابقاتی چنین ماشین‌هایی و البته مهندسان و کارشناسان سازنده چنین ماشین‌هایی به رقابت با هم مي‌پردازند.تلاش‌ها برای دستیابی به خودروهای بی‌نیاز از راننده به چند دهه پیش بر‌مي‌گردد، اما اوج آن‌ رقابت‌های Urban Challenge بوده است که طی آن خودروهایی بدون راننده و با تکیه بر حسگرها و سیستم‌های کامپیوتری با هم رقابت مي‌کردند و همین دوره از مسابقه‌ها بود که به گوگل در گام نهادن در این حوزه کمک کرد.

نگاهی به پروژه
بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی هر ساله بیش از 1,2 میلیون نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست مي‌دهند و گوگل اعتقاد دارد، استفاده از خودروهایی که به‌طور خودکار رانندگی مي‌کنند این ظرفيت را دارد که این آمار را کاهش داده و به نصف برساند. کاهش مصرف سوخت و در عین حال افزایش شمار افرادی که در جاده های اصلی جابه‌جا مي‌شوند، نتیجه چنین رویکردی خواهد بود .رؤیای گوگل در این مورد خاص‌، حذف کامل راننده از فرآیند رانندگی است؛ اما اکنون که پروژه در مرحله آزمایشی قرار دارد، همچنان باید مراقب حرکات خودرو بود. در آزمایش‌هاي انجام شده، دو سرنشین کارآزموده ماشین را همراهی مي‌کنند. یکی پشت فرمان مي‌نشیند و در مواقع لزوم شخصاً کنترل خودرو را در دست مي‌گیرد و یک اپراتور متخصص هم بر نرم‌افزار و نحوه ناوبری خودرو نظارت مي‌کند.

شكل 1- خودروی بدون راننده در یک آزمون حقیقی‌؛ این خودرو با کمک حسگرها و نقشه‌ای که در اختیار دارد مسیر خود را مي‌یابد و قادر به به‌روزرسانی نقشه است.

در این پروژه از شش خودروی Prius (‌تویوتا‌) و یک TT (آئودي)که به دوربین‌های ویديویی، رادار و لیزر‌مسافت‌یاب مجهز هستند، استفاده شده است. همچنين به‌منظور ناوبری در جاده، از نقشه‌های مفصلي استفاده مي‌شود که گوگل در تهیه آن‌ها صاحب ابتکاراتی است. هوش مصنوعی به‌کار رفته در نرم‌افزار قادر است به‌خوبی عابران پیاده، چراغ‌های راهنمایی و نشانه‌هاي مسیر را تشخیص دهد و نیز قادر به رفع اختلالات پیش آمده و همین‌طور اتخاذ تصمیم برای جلوگیری از برخورد با موانع است. ماشین خودراننده گوگل بیش از 140هزار مایل را طی کرده است که به عقیده گوگل در دنیای روباتیک چنین چیزی سابقه ندارد. یکی از مهم‌ترین روش‌هايي که گروه گوگل در این پروژه به‌کار برده‌اند، روشي موسوم به SLAM (‌سرنامSimultaneous Localization And Mapping) است؛ موقعیت‌یابی و مسیردهی همزمان به‌طوری‌که نقشه فراهم شده برای خودرو را همزمان با تعیین موقعیتش بروز مي‌کند. به همين علت ابتدا خودرو به‌طور دستی در یک مسیر حرکت داده مي‌شود و حسگرها به ثبت داده‌های موقعیت، ویژگی‌ها و موانع مي‌پردازند. سپس گروهی از متخصصان نرم‌افزار، این داده را به نقشه اعمال مي‌کنند و اطمینان حاصل كرده که علائم جاده، خطوط عابر پیاده، چراغ‌های راهنمایی و خصوصیات غیر‌معمول همگی در نقشه لحاظ شده‌اند. پس از این مرحله ماشین اجازه دارد در این مسیرهایی که نقشه آن‌ها تهیه شده به‌طور خودکار حرکت كند. در این حالت ماشین حین حرکت در مسیر در صورت وجود تغییرات آن‌ها را ثبت مي‌کند و بر‌اساس این تغییرات نقشه خود را به‌روز رسانی مي‌کند. در این میان مشکلاتی هم‌ حل نشده باقی مانده است. به‌عنوان مثال، یکی از چالش‌های پیش روی گروه طراح، چگونگی آموزش سیستم است تا قادر باشد مفهوم حرکات دست پلیس را دریابد.

ایده این پروژه در اصل از آن سباستين‌ترون مدیر 43 ساله آزمايشگاه هوش مصنوعی استنفورد بود. وي یکی از مهندسان گوگل و نیز از مبدعان سرویس Street View گوگل است. در سال 2005 او رهبری گروهي متشکل از دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه استنفورد را بر عهده داشت که با ماشین روباتیک Stanley مقام دوم Grand Challenge را از آن خود کرد‌. گوگل در تحقق این پروژه، گروهی از محققان را که سابقه شرکت در رقابت‌های DARPA دارند، گرد هم آورده است. افرادي نظيركريس‌اورمسون مدیر فنی گروه دانشگاه کارنگی ملون که در سال 2007 برنده Urban Challenge بود، مايك مونته‌مرلو مدیر نرم‌افزار گروه استنفورد که برنده Grand Challenge سال 2005 بود و همچنین آنتوني لواندووسكي که نخستین موتورسیکلت خود راننده دنیا را ساخته است. گوگل علاوه بر به خدمت گرفتن پانزده مهندس، بیش از یک دوجین راننده ماهر را نیز به خدمت گرفته و در ازای نشستن پشت فرمان این ماشین‌ها ، ساعتی پانزده دلار به آن‌ها مي‌پردازد.

آن‌سوی دیوار
اما به راستی پروژه «خودروهای بی‌راننده» چه سهمی در راهبرد گوگل خواهد داشت؟ شرکتی که در زمینه موتورهای جست‌وجو صاحب نام است، مرورگر و سیستم عامل عرضه کرده است و سرویس‌هایش طرفداران زیادی دارد. راب اندرلي ازEnderle Group به این اقدام گوگل خوش‌بین نیست و معتقد است، چنین پروژه‌هایی بیش از آن‌که موفقیت‌آمیز باشند، سبب عدم تمرکز مي‌شوند. این عدم تمرکز موضوعی است که بسیاری از صاحب‌نظران از آن به‌عنوان یکی از نقاط ضعف گوگل یاد مي‌کنند که مي‌تواند در آینده برای این شرکت دردسرساز شود. اما از سوی دیگ ري‌والدس تحلیل‌گر مؤسسه تحقیقاتی گارتنر در این باره مي‌گوید: « اگرچه این پروژه مي‌تواند کاهش تمرکز را برای گوگل به‌همراه داشته باشد، اما در عین حال باید توجه داشت که تجارت موتورهای جست‌وجوی گوگل بالغ شده، يعني این شرکت نیاز دارد فرصت‌های تجاری بزرگ‌تری را برای خود فراهم کند. حوزه حمل و نقل بدون راننده در ده تا پانزده سال آینده مي‌تواند بزرگ‌تر از كسب‌وكار موتورهاي جست‌وجوگر باشد. این یک دورنمای فوق‌العاده برای گوگل است.»

شكل 2- رانندگی بدون راننده: تویوتای Prius تغییر یافته گوگل، به‌منظور ناوبری بدون دخالت راننده در جاده‌ها از آرایه‌ای از حسگرها استفاده مي‌کند. دریافت کننده GPS و حسگر حرکتی در این شكل نشان داده نشده است‌ .

رانندگی در اینترنت
سباستين‌ترون در وبلاگ رسمی گوگل و در توصیف این پروژه چنین مي‌نویسد‌: « لري و سرگي گوگل را تأسیس کردند، زیرا مي‌خواستند با استفاده از فناوری به حل مشکلات بسیار بزرگی کمک کنند.» وی در ادامه، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در حال بررسي را «ایمنی و کارایی خودروها‌» بیان مي‌کند و به مواردی چون «‌کمک به جلوگیری از تصادفات‌»، «صرفه‌جویی در زمان مردم» و «کاهش آلودگی» اشاره مي‌کند. در این میان بخش مربوط به «صرفه‌جویی در زمان مردم» بیش از بقیه جلب توجه مي‌کند. واقعاً چه چیزی باعث شده گوگل نگران اتلاف وقت مردم شود؟

در این‌که بخش عمده‌ای از افراد جامعه زمان زیادی را صرف کار با کامپیوتر و به‌خصوص اینترنت مي‌کنند، شکی نیست؛ اما حتی افراطی‌ترین کاربر اینترنت هم مجبور است به هر دلیلی، ساعت‌ها یا دست کم دقایقی از آن فاصله بگیرد؛ یکی از این دلایل هم مي‌تواند رانندگی باشد. به عنوان مثال، برای رفتن به سر‌کار باید پشت فرمان بنشیند و این یعنی وقفه‌ای چند دقیقه‌ای در استفاده از اینترنت، تلفن همراه، کامپیوتر و نظایر آن‌ها. تخمین زده مي‌شود که افراد در امریکا به‌طور متوسط 52 دقیقه از هر روز کاری خود را صرف رانندگی مي‌کنند. با توجه به این موضوع‌، در وبلاگ گوگل مي‌خوانیم: « تصور کنید که این زمان را کارآمدتر صرف کنید.» و حدس زدن این‌که گوگل چه چیزی را کارآمدتر مي‌داند کار چندان دشواری نیست. این کارآمدی چیزی نیست جزء استفاده از سرویس‌های گوگلی‌! اگر خودرو خودش قادر به رانندگی باشد، يعني شخص تا رسیدن به محل کار خود چند ساعتی در ماشین بیکار خواهد بود و در این دوره و زمانه، از جمله محبوب‌ترین کارها در زمان بیکاری چیست؟ مرور وب، سر‌زدن به ایمیل‌ها یا کار کردن با گوشی‌های تلفن همراه و این همان نقطه کلیدی است که مي‌تواند گوگل را پولدارتر کند. در واقع گوگل تلاش مي‌کند زمان شما آزادتر شود تا برای استفاده بیشتر از محصولات و سرویس‌هایش زمان بیشتری در اختيار داشته باشید. گوگل سرویس‌های خود را نمی‌فروشد، بلکه امکان استفاده از آن‌ها را برای دیگران فراهم مي‌کند و سپس با استفاده از روش‌هايي نظیر فروش آگهی‌ها درآمد کسب مي‌کند. ناگفته پیدا است که گوگل و شرکت‌های مشابه این‌کار را مي‌کنند، زيرا این نوع تجارت سودآورتر است‌! گوگل مي‌تواند این 52 دقیقه آزاد شده را به‌گونه‌ای دیگر استفاده کند؛ مردم در خودروهای خود به‌جای این‌که به رانندگی بپردازند از Gmail استفاده مي‌کنند، Google TV مي‌بینند یا با استفاده از موتور جست‌وجوی گوگل به جست‌وجو مي‌پردازند. به زبان ساده‌تر مردم زیر بمباران تبلیغات گوگلی قرار مي‌گیرند و گوگل هم پول پارو مي‌كند.

ماهنامه شبکه