چاپ پول توسط بانک مرکزی ایالات متحده به چه معناست؟

چاپ پول توسط بانک مرکزی ایالات متحده به چه معناست؟ همزمان با سعي و تکاپوي بانک مرکزي آمريکا بمنظور يافتن راههائي براي فعال کردن اقتصاد، بعضي مفسران مالي نظير سباستين مالاباي از واشنگتن پست و همينطور اقتصاددانان دیگر خاطر نشان کرده اند که احتمال دارد دولت آمريکا اقدام به "چاپ اسکناس" کند. آيا اقدام به چنين عملي نمايانگر آن است که دولت ميخواهد دلار بيشتري را وارد بازار کند؟ دقيقا اينطور نيست.

بانک مرکزي آمريکا معمولا چند ماه قبل از فرا رسيدن سال مالي بعدي درمورد ميزان نياز اسکناس چاپ شده براي 12 ماه آينده تصميم گيري مي کند. البته قسمت اعظم اينکار مربوط به خارج ساختن اسکناسهاي کهنه از چرخه بازار مي شود. بانک مرکزي پس از حساب و کتاب درمورد دلار مورد نياز سال مالي پيش رو، سفارش سالانه خود را براي دفتر چاپ و نشر اسکناس ارسال مي کند.

در اينجا به شرح چگوني ارسال سفارش بانک مرکزي براي سال مالي 2008 مي پردازيم. اسکناس هاي جديد طي يک فرآيند کاملا ساده وارد چرخه بازار مي شوند. بانکها ملزم به ايجاد يک حساب پس انداز در بانک مرکزي هستند. هنگاميکه مردم از بانکهاي خودکار پول دريافت و يا چکهاي خود را نقد مي کنند، بانکهاي مذکور با دريافت وجه رايج از طريق يکي از شعبه هاي بانک مرکزي دوباره حساب صندوق خود را پر مي کنند و اين مبلغ بصورت الکترونيکي به حساب بدهي پس انداز آنها به بانک مرکزي گذاشته مي شود. همانطور که بانک مرکزي نيويورک خاطر نشان مي سازد، ميزان اين مبلغ از پول رايج مي تواند از روزي به روز ديگر و از فصلي به فصل ديگر متفاوت باشد. بعنوان مثال، در طول تعطيلات و يا روزهاي تعطيل آخر هفته درخواست مردم براي پول نقد افزايش مي يابد.

اگرچه سهم پول رايج در چرخه اقتصاد از سال گذشته تاکنون تا 43 ميليارد دلار افزايش يافته است، اما با اين وجود هيچ مدرکي وجود ندارد که ثابت کند دفتر نشر اسکناس اقدام به چاپ اسکناس خارج از زمان تعيين شده داشته و يا اصلا قصد انجام چنين کاري را داشته باشد. طبق محاسبات مفسران، دفتر چاپ و نشر اسکناس طي ماه گذشته اقدام به چاپ حواله هائي به ارزش 14.1 ميليارد دلارکرده است که اين رقم کمتر از رقم به چاپ رسيده در اکتبر 2006 و يا اکتبر 2007 ميباشد و اين درحاليست که بانک مرکزي تمام تلاش خود را براي تحرک بخشيدن به اقتصاد بکار گرفته است.

پس منظور مفسران اقتصادي از اينکه اظهار مي دارند بانک مرکزي در پي "چاپ مجدد اسکناس" است، چيست؟ از اينها گذشته، حتي بن برنانکی نيز پيش از اين يعني در سال 2002 و در مقام عضو هيئت مديره بانک مرکزي در سخنراني خود از چنين عبارتي استفاده کرده و اظهار داشته بود که "دولت ايالات متحده داراي يک فن آوري با نام چاپ اسکناس است". اين فن آوري به آمريکا اجازه مي دهدکه تا آنجا که مي خواهد و بدون متحمل شدن هزينه خاصي به چاپ اسکناس اقدام کند. برنانکی درعين حال خاطرنشان ساخت که يکبار جان مينارد کينز با حالتي نيمه جدي و بعنوان يک اقدام ضد تورم به دولت پيشنهاد داد که بطريهائي را از پول رايج پر کرده و آنها را در تونلهائي شبيه معادن دفن کند تا ملت در زمان مقتضي بتواند آنها را از دل اين معدنها درآورده و مورد استفاده قرار دهد.

عبارت "چاپ اسکناس" غالبا بصورت يک اصطلاح در تند نويسي مورد استفاده مي گيرد که اقتصاددانان آنرا تسهیل مقداری (Quantitative easing) مي نامند. بطور معمول، تصميمات عمده در سياستگذاري پولي توسط بانک مرکزي و با هدفدار کردن نرخ موجودي يعني نرخ سودي که بانکها براساس آن بيکديگر پول قرض مي دهند، انجام مي پذيرد. بانک‌ها با خريد و فروش اوراق قرضه دولتي براي رسيدن به هدف مذکور اقدام مي کنند. اما از آنجائيکه نرخ هدف گيري شده در بانک مرکزي تقريبا به صفر و اخيرا به يک درصد رسيده است، درنتيجه امکان دارد بانک مرکزي مجبور به يافتن گزينه هاي ديگري براي مقابله با رکود احتمالي شود. (ژاپن در سالهاي اخير با مشکلاتي از همين دست مواجهه بوده است). سهولت مقداری تلاشي براي افزايش تامين نقدينگي است که اينکار بوسيله خريد هرچه بيشتر اوراق بهادار از بانکها و صرف نظر از هدف نرخ سود تعيين شده انجام مي گيرد. بانک مرکزي براي دستيابي به چنين سهولتي نياز به چاپ بيشتري از اسکناس رايج ندارد و ميتواند اين کار را به راحتي و از طريق سيستم الکترونيکي انجام بدهد و درهمانحال نيز بانکها با استفاده از حساب پس اندازي که در بانک مرکزي ايجاد کرده اند از پشتوانه مالي برخوردار شوند. بانک مرکزي تا آنجائي که بخواهد مي تواند از اين عملکرد استفاده کند، اما بطور بالقوه با دو مسئله روبرو خواهد شد. از طرفي، احتمال رشد و افزايش اين حسابهاي پس انداز و آنهم بدون آنکه تاثيري در فعال ساختن اقتصاد داشته باشند، وجود دارد.

درنتيجه چاره کار اين خواهد بود که بانک مرکزي ميزان موجودي نقدي را بيش از حد بالا برده و با انجام اينکار زمينه را براي ايجاد تورم فراهم آورد.

منبع: سایت خبری الف

► حباب روى آب خوش نشين هاى دبى و آرزوهاى برباد رفته
سود خصوصی ها دو و نیم درصد بیشتر از دولتی ها ◄