آیا نظام بانکداری ایران اسلامی است؟+آشنایی با بانکداری اسلامی

حتما بارها و بارها شنیده اید که سیستم بانکداری کشورمان به صورت بانکداری اسلامی و بدون ربا مدیریت و اداره می شود. اما به راستی تفاوت سیستم بانکداری ما باسایر سیستم ها در چیست و معنای اسلامی بودن چه تفاوت هایی بین بانک های ما و بانک های مطرح جهان ایجاد کرده است.

به گزارش خبرنگار بانکی دات آی آر، همانطور که حتما می دانید نخستین بانک ها در ایران توسط خارجی ها یا مدیریت آنها راه اندازی شد اما آنطور که تصور می رفت از آنها استقبال نشد چون خیلی از مردم از ربوی بودن سیستم بانکداری نگران بوده و تصور می کردند پولهایی که از این طریق وارد منازلشان می شود اشکال دارد. به همین دلیل مسئولان سیستم بانکداری به ویژه بعد از تاسیس بانک های وطنی در پی جلب رضایت مردم برآمدند.

مسلما پیشرفت جوامع باعث می شد نیاز به بانک و بانکداری احساس شود پس باید اول تلاش می کردند بفهمند چطور بانکداری اسلامی می شود و دوم آنکه چطور پول هایی که در این سیستم گردش می کنند شبه ربوی نداشته باشند.

نخستین کسی که در این زمینه تحقیق کرد سید محمد باقر صدر فقیه شیعه عراقی بود. او دو روش برای اداره نظام بانکداری پیشنهاد کرد که یکی مستلزم تغییر ساختار اساسی نظام بانکداری بود که به دلیل دشواری های آن تایید نشد و دیگری سیستم بانکداری بدون ربا بود که در آن ضمن حفظ سیستم مرسوم جهانی تلاش می شود از ورود پول های ربوی به سیستم جلوگیری کرد. این روش سالهاست مد نظر بانکداری در کشور های اسلامی قرار گرفته است.

از آنجایی که پیروان اسلام که کم هم نیستند ترجیح می دهند سیستم بانکداری شان با اصول اعتقادی شان تطابق داشته باشد نظام بانکداری اسلامی به عنوان برندی مطرح شد که طی سال ها به جذب حداکثری این افرد پرداخته و توانسته در سطح یک برند مطرح گردد. حتی بسیاری از پیروان سایر مذاهب در جهان به ویژه پس از بحران اقتصادی اروپا به بانکداری اسلامی گرایش پیدا کردند.

البته این سیستم در کشور ما با دشواری هایی همراه بوده و همواره تلاش شده به روز شود. با این وجود دشواری هایی برسر راه وجود دارد.

عده ای از افراد مذهبی در کشور ما گرفتن وام از سیستم بانکی را نمی پذیرند و معتقدند که این کار دارای شبهه میباشد.عده ای معتقدند که بانکداری ایران براساس استدلالات علمی مغایر با بانکداری اسلامی است زیرا در بانکداری اسلامی هیچ گاه نرخ ها از ابتدا تعیین شده نیست و بانک و مشتری باید در نتیجه سرمایه گذاری اعم از سود و زیان شریک باشند اما بانکها با گرفتن مبلغی به عنوان حق صلح در ابتدای قرارداد تمامی عواقب سرمایه گذاری را به مشتری واگذار کرده و فقط یادآور میشوند که بعد از مدت توافق شده باید اصل و سود را به بانک برگردانند و در غیر این صورت وثیقه مشتری به اجرا گذاشته خواهد شد.

عده ای معتقدند با نظر مراجع و علما ، بانکداری ایران بانکداری اسلامی بوده (براساس قانون عملیات بانکی بدون ربا) اما در برخی مواقع مانند اخذ جریمه بر جریمه تسهیلات در گذر زمان مخالف بوده و این امر را خلاف بانکداری اسلامی میدانند.

در کشور ایران بسیاری از ابزارهای رایج بانکداری اسلامی به صورت رسمی وجود نداشته و هم اکنون تعدادی از شرکتها و بانکها در حالی از این ابزارها و تامین مالی از طریق آنها یاد می کنند که هیچ دستورالعمل و آیین نامه مشخصی از سوی بانک مرکزی به عنوان قانون گذار سیستم بانکی وجود ندارد.

عده ای معتقدند مشکلات موجود هیچ ارتباطی به سیستم بانکداری اسلامی ندارد بلکه مشکل درفهم، درک و تدوین اقتصاد اسلامی است، از سوی دیگر مشکلاتی که سال هاست از خارج به اقتصاد و بانکداری کشور تحمیل شده است راه را بر برنامه ریزی و تصمیم گیری های بنیادی بسته است. با این حال به نظر می رسد اگر به مسائل بنیادی به صورت ریشه ای رسیدگی شود راه برای بهبود وضعیت در آینده گشوده می شود.

اخبار منتخب بانکی دات آی آر:

================