در بررسی عملکرد بانکی های بورس می توان به مقیاس این عملکرد در سال گذشته و سال جاری پرداخت. در بررسی شاخص گروه بانکی در بورس در سال ۸۷، فراز و نشیب های فراوانی به چشم می خورد. شاخص این گروه در سال ۸۷ از ۹۳.۶واحد در ابتدای سال تا ۱۳۸ واحد در شهریورماه رسید و سپس با روند نزولی به مرز ۹۳ واحد بازگشت. با آغاز سال جاری و تا پایان شش ماهه اول شاخص این گروه با یک شیب ملایم از ۹۵ واحد به ۱۲۷ واحد رسید که نشانگر رشد نسبی این گروه بوده است. با ورود بانک ملت در اواخر سال گذشته به بورس و دو بانک تجارت و صادرات در سال جاری سرمایه بانکی ها در بورس افزایش چشمگیری یافت و مجموع پیش بینی سود برای سال مالی ۸۸ نیز به رقم ۱۷۱۱۲ میلیارد ریال رسید که به لحاظ سود و میزان سرمایه بزرگ ترین صنعت بورس به شمار می آید.
در بررسی دیروز تالار قیمت سهام تمام بانکی های بورسی رشد داشت که البته تجارت از این قاعده مستثنی بود و با افت قیمت مواجه شد.
با توجه به آنچه از عملکرد و قیاس بانکی های بورس در سال گذشته و سال جاری عنوان شد، ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که این بانک ها مبالغ هنگفتی به عنوان مطالبات معوقه دارند که هنوز موفق به وصول آن نشده اند. پرواضح است وصول این مبالغ تاثیر چشمگیری بر عملکرد مثبت بانکی ها خواهد داشت و سوددهی آنان را حتمی می کند. گرچه شنیده ها حاکی است که شرکتی با این زمینه فعالیت که هنوز نامی برای آن برگزیده نشده، به وجود خواهد آمد؛ تنها بر این اصل که مطالبات معوقه بانک ها را وصول کند. به نظر می رسد ابعاد حضور چنین شرکتی بر سهام بانکی های بورس تاثیر مثبت خواهد داشت البته به شرطی که این مطالبات را به قیمت دفتری خریداری کند و باز هم البته اگر ساختار و سازوکارش با وضوح بیشتری بیان شود. بررسی ابعاد حضور شرکتی که زنجیره ابهامات را به دنبال دارد به اذهان عمومی سپرده می شود اما نکته قابل بررسی تاثیر مثبتی است که پول های لاوصول را به چرخه اقتصادی بانک ها بازمی گرداند.
ابهامات شرکت برای وصول مطالبات بانک ها
حسابرس معتمد بورس در پاسخ به این سوال که اگر این شرکت به وجود آید و مطالبات را هم وصول کند شرایط بانکی ها در بورس چگونه خواهد شد، تصریح کرد: «در این صورت دو حالت را باید در نظر گرفت، در حالت اول اگر این شرکت بتواند مطالبات بانک ها را به همان قیمت دفتری بخرد، وضعیت بانکی ها خوب خواهد بود و تاثیر بر سهام آن مثبت ارزیابی می شود، چراکه نقدینگی را که مدتی است لاوصول مانده، آزاد می کند و بانک ها آن را در چرخه فعالیت خود به گردش درمی آورند و به دارایی شان می افزایند و می توانند سوددهی خود را بالا ببرند که در نتیجه سهام پرارزش تری خواهند داشت.
در حالت بعدی اگر این شرکت مطالبات را به قیمت پایین تری از قیمت دفتری خریداری کند، ارقام نهفته سوخت شده بانک ها افشا می شود، گرچه این افشا شدن اطلاعات شفافیت صورت های مالی را به دنبال دارد اما باید متذکر شد که سوددهی بانک ها را کاهش داده و بانک ها باید این هزینه سوخت شده را تقبل کنند.»
هوشنگ خستویی در خصوص وصول مطالبات معوقه بانک ها توسط یک شرکت گفت: «اطلاعات در مورد این شرکت خیلی کم است، باید توضیح داده شود ساختار شرکت چگونه است؟ اینکه شرکت مذکور سهامی است یا خیر؟ چراکه اگر سهامی عام باشد دارایی هایش مطالبات غیرقابل وصولی است که بعد از ثبت و شروع کار شرکت، کسب می شود.» وی افزود: «حالت بعدی این است که این شرکت دولتی است یا غیردولتی؟، علاوه بر آنچه گفته شد ابهامات زیادی درباره این شرکت وجود دارد، منجمله اینکه شرکت مذکور مطالبات را به چه قیمتی می خواهد بخرد و بانک های فروشنده می خواهند این مطالبات را چطور بفروشند؟،»
خستویی تصریح کرد: «اگر شرکت نامبرده 70 درصد این مطالبات را به بانک پرداخت کند و 30 درصد مابقی را به عنوان کارمزد برای خودش دریافت کند، این 30 درصد برای بانک هزینه و سوخت شده خواهد بود و آیا وزارت دارایی این هزینه سوخت شده را قبول می کند؟،»
حسابرس معتمد بورس در ادامه افزود: «مطالباتی که بانک ها با تمام سازوکارهای متفاوت حقوقی نتوانسته اند وصول کنند این شرکت با چه اختیاراتی و چگونه می خواهد آن را نقد کند،،»
وی درباره دیگر ابهامات موجود این شرکت گفت: «باید مشخص شود اعضای هیات مدیره از چه دسته و گروهی هستند،
زمان حضور و فعالیت این شرکت چقدر تخمین زده می شود. آیا بعد از وصول مطالبات وجود چنین شرکتی لازم و ضروری خواهد بود یا بعد از آنکه مطالبات را وصول کرد عملاً ادامه حضورش منتفی خواهد بود.»
خستویی با مبهم خواندن سازوکار این شرکت اظهار داشت: «وصول کردن مطالبات بانک توسط شرکتی که حضورش هنوز در حد یک طرح است آیا وهن برای سیستم قضایی محسوب نمی شود که نتوانسته در جهت احقاق حق طلبکاران حرکتی بکند.»
وی افزود: «بررسی شرایط، همیشه با قیاس معنا پیدا می کند باید دید در جوامع دیگر نیز چنین شرکت یا موسسه ای وجود دارد یا خیر.»
نقد مطالبات معوقه توسط شرکت رشد و رونق سهام بانکی ها
محمدحسن اعتضادی در خصوص تاثیر عملکرد شرکتی که مطالبات بانک ها را وصول کند، گفت: «این حرکت تاثیر مثبتی بر سهام شرکت های بانکی می گذارد در نتیجه رشد و رونق بهتری نصیب سهام بانکی های بورس خواهد شد.» وی افزود: «با نقد شدن مقداری از این مطالبات قدرت نقدینگی بانک ها افزایش پیدا کرده در نتیجه قدرت وام دهی آنان تقویت شده و با قرار گرفتن این مطالبات در چرخه اقتصادی بانک ها بر عملکرد آنان تاثیر مثبت گذاشته و باعث سوددهی بیشتر بانکی خواهد شد.»
منبع: روزنامه سرمایه
