بالاخره ایران چک باشد یا نباشد؟!

پارسینه: ایران چک های بانک مرکزی از سال ۸۶ وارد چرخه اقتصادی کشور شدند و از همان روزهای صدور حاشیه های برای نظام مالی و پولی کشور ایجاد کردند که تا امروز نیز ادامه دار شده است.

سياست انتشار ايران چك‌هاي بانك مركزي نخستين بار در زمان مديريت طهماسب مظاهری و با هدف جلوگيري از توليد ايران چك‌هاي بدون پشتوانه بانك‌هاي كشور طراحي و از سال 86 اجرا شد.

بانك مركزي كه در آن روزها ايران چكهاي بانك ها را يكي از عوامل تورم افسار گسيخته 3 سال گذشته مي دانست ، حدود 13‌هزار ميليارد تومان از ايران چك‌هاي بانك‌ها را جمع‌آوري كرد و ايران چك هاي بانك مركزي را جايگزين آنها كرد.

بعد از آن بود که زمزمه های حذف ۳ صفر از پول ملی روی خط رسانه ها رفت و در همین راستا نیز بنا به دستور رئيس دولت نهم اقداماتي از جمله توليد ايران چكهاي ۵۰ و ۱۰۰ هزار توماني كه سه صفر آن حذف شده است ،صورت گرفت و هزینه های زیادی برای چاپ این ایران چک های جدید به نظام پولی کشور تحمیل شد.

هنوز اما مدت زمان زیا ی از ورود ایران چک های بدون صفر نگذشته بود که محمود بهمني ، رئیس آن روزهای بانک مرکزی اعلام كرد: با انشار اسكناس‌هاي 10هزار توماني و درشت كه تا پايان خرداد در اختيار مردم قرار مي‌گيرد، چك‌هاي بانكي به مرور از رده خارج خواهد شد.

به این ترتیب بود که با گذشت چند سال، بانك مركزي بعد از ميلياردها تومان هزينه به حرف منتقدان اقتصادی ایران چک رسيد كه معتقد بودند، ايران چك ها مي توانند ابزار بسيار مفيدي براي پولشويي و پولشويان باشند و بايد فكري براي آن كرد!و هزينه هاي تعويض ايران چكهاي بانكها با ايران چك هاي بانك مركزي وهمچنين هزينه بالاي توليد ايران چك ها نيز در اين ميان ناديده گرفته شد و به این ترتیب بود که قرار شد، ایران چک 100 هزار تومانی از چرخه بازار حذف شود.

در آخر هم نتیجه این بحث و جدل ها این شد که در سال 91 رئیس مجلس شورای اسلامی با استناد به بررسی‌های هیئت تطبیق مصوبات دولت با قوانین، انتشار “ایران چک” از سوی بانک مرکزی را ممنوع اعلام کرد.

بعد از تصویب این قانون اما بانک مرکزی با کمال تعجب ایران چک ها را از چرخه بانکی خارج نکرد و همین مساله باعث اعتراض بهارستان نشین های هشتم در سال ۹۱ شد تا جایی که رئیس مجلس نامه ای به محمود بهمنی مبنی بر غیرقانونی بودن چاپ ایران چک توسط این بانک نوشت و دستور بر جمع‌آوری ایران‌چک‌ها داد تا چالش جدیدی برای سیستم بانکی کشور ایجاد شود.

محمود بهمنی هم با انتقاد شدید از نامه علی لاریجانی مبنی بر غیرقانونی بودن چاپ ایران چک توسط این بانک، جمع‌آوری ایران‌چک‌ها را چالش سیستم بانکی در سال‌ 91 عنوان کرد و این کار را به زیان اقتصاد ملی دانست.

محمود بهمنی با بیان اینکه مسئله جمع‌آوری ایران‌چک‌ها، چالش سیستم بانکی در سال جاری است،تاکید کرد: جمع‌آوری ایران چک‌ها منطقی نیست و تاثیری برحجم پول نخواهد داشت، زیرا به میزان چاپ ایران چک، پول از جریان خارج یا بلوکه می شود.

وی با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از ارزش اسکناس و مسکوک، ایران چک است، در آن روزها افزود: با خارج کردن این حجم می‌بایست مبالغ هنگفتی اسکناس چاپ شود که این خود مستلزم کاغذ، مرکب، دستگاه و نیروی انسانی است و هزینه فراوانی خواهد داشت و به زیان اقتصاد ملی خواهد بود، مگر اینکه معادل آن اسکناس درشت چاپ شود.

این در حالی است که خود محمود بهمنی خبر از خروج ایران چک ها از چرخه نظام بانکی کشور داده بود!

حالا اما در دولت جدید نیز کش مکش ها بر سر بودن یا نبودن ایران چک ها ادامه دارد و این در حالی است که ایران چک های ۵۰ هزار تومانی در حال حاضر موجود هستند و حالا نیز دبیرکل بانک مرکزی، درباره آخرین وضع ایران چک‌های ۱میلیون ریالی به آنا گفته: ایران چک‌ها تا قبل از آغاز تیر ماه سال‌جاری برای تسهیل در معاملات پولی کشور وارد چرخه مبادلات پولی می‌شوند.

محمود احمدی، همچنین علت عدم استقبال مردم از ایران چک‌های 1میلیون ریالی درگذشته را به موضوع پشت نویسی ایران چک ها نسبت داد.

به گفته احمدی، در طرح جدید، موضوع پشت نویسی ایران چک‌ها حل شده‌است.

این سخنان اما در حالی است که هنوز هم قانون منع انتشار ایران چک توسط بانک مرکزی وجود دارد وتبصره یا بندی به ان اضافه نشده که اجازه چاپ و انتشار ایران چک های جدید را به بانک مرکزی بدهد.

گفتنی است، بانک مرکزی در ابتدای انتشار ایران چک اعلام کرده بود،که این اقدام به منظور حل مشکل ناشی از انتشار چک پول‌های بانکی و تسهیل بیشتر مبادلات در کشور در پی مصوبه هیئت وزیران مبادرت به انتشار چک پول‌ها می‌کند.

البته بانک مرکزی سیاست چاپ ایران چک توسط این بانک را سیاستی موقتی عنوان کرده بود و حالا معلوم نیست با توجه به این سخنان و منع قانونی که برای انتشار ایران چک ها وجود دارد ، بار دیگر مجلس وارد کارو زار ایران چک ها خواهد شد یا خیر؟

اخبار منتخب بانکی دات آی آر:

=================