به گزارش اکونومیست، اروپا از زمان تهاجم روسیه به اوکراین تحت تاثیر افزایش قیمت انرژی قرار گرفته است. در پاسخ به این افزایش قیمت، اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، اصلاحاتی را در بازار برق اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده و از طرحهایی برای مالیات بادآورده پیشنهادی بر شرکتهای انرژی رونمایی کرده است.
در همین راستا وزرای انرژی اتحادیه اروپا در ۳۰ سپتامبر برای بررسی جزییات این طرح دیدار خواهند کرد. اروپا همچنین در حال بررسی اقدامات احتمالی خرابکاری در خطوط لوله گاز نورد استریم روسیه است که یکی از آنها تا همین اواخر یکی از مجراهای اصلی گاز روسیه به اروپا بود. اگر این موضوع صحت داشته باشد، تمایل آشکار کرملین برای به راه انداختن جنگ انرژی علیه اروپا را نشان میدهد.
علیرغم اینکه کشورهای اروپایی برای مقابله با بحران انرژی پیش آمده باید با هماهنگی بیشتری عمل کنند، اما تاکنون دولتهای اروپایی در واکنش به قیمتهای بالای انرژی بسیار متفاوت عمل کردهاند. برخی با اعمال محدودیتهای قیمت خردهفروشی، اعطای یارانه سوخت یا کاهش مالیات مصرف بر قبوض انرژی، از مصرفکنندگان حمایت کردهاند. برخی دیگر به شرکتهای انرژی اجازه دادهاند تا قیمتهای عمدهفروشی بالاتری را به مشتریان منتقل کنند و ترجیح میدهند بر کمک مستقیم به کمدرآمدها تمرکز کنند.
کمکهای سخاوتمندانه غیر هدفمند ممکن است از نظر اجتماعی یا سیاسی مفید باشد، اما خطر لغو انگیزههای محدود کردن مصرف انرژی را نیز به دنبال دارد.
بر اساس پیشبینیها، ارقام جمع آوری شده در این ماه برای اندیشکده بروگل، به همبستگی در کشورهای مختلف اروپایی میان میزان افزایش قیمت گاز خانگی و کاهش تقاضا برای گاز اشاره دارد. به طور کلی، هرچه افزایش قیمتها در ژوئیه ۲۰۲۲ در مقایسه با نیمه اول سال ۲۰۲۱ کمتر باشد، تقاضای خانوارها برای گاز نسبت به سال گذشته در نیمه اول سال کمتر کاهش یافته است. به عبارت دیگر، به نظر میرسد قیمتهای بالاتر با مصرف کمتر انرژی مرتبط باشد.
به عنوان مثال، فرانسه قیمت گاز را در سال جاری ثابت نگه داشت و قیمت برق را برای خانوارها ۴ درصد افزایش داده است. برونو لومر، وزیر دارایی، در بودجه خود که در ۲۶ سپتامبر رونمایی شد، تایید کرد که این “سپر قیمتی” تا سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت، اگرچه قیمت گاز و برق هر دو در آن زمان تا ۱۵ درصد افزایش خواهد یافت. اگرچه این اقدامات هزینه زیادی دارد، اما خانوادههای فرانسوی را از افزایش شدید قیمتها مانند آنچه در کشورهایی مانند بریتانیا شاهد هستیم، محافظت کرده است.
این که فرانسویها در نیمه اول سال جاری میزان مصرف گاز خود را کاهش ندادهاند، ممکن است تا حدی به این دلیل باشد که ثابت نگه داشتن قیمتها انگیزه کمی برای آنها ایجاد کرده است. از سوی دیگر، در دانمارک، جایی که قیمت بنزین به شدت افزایش یافته است، دولت تلاشهای خود را برای کمک به فقیرترین خانوادهها متمرکز کرده است و به بیش از ۴۰۰ هزار خانوار «چک حرارتی» پرداخت کرده تا برای آنها در پرداخت قبوض کمک هزینهای در نظر بگیرد. مصرف گاز کل خانوارها در دانمارک بیش از سه برابر فرانسه کاهش یافته است.
البته دولتها ملاحظات دیگری را نیز باید در نظر بگیرند. مشوقهای قیمتی برای رفتار سبزتر اغلب نه محبوب و نه از نظر سیاسی قابل مدیریت هستند. در فرانسه، خاطرات قیام جلیقه زردها در سال ۱۹-۲۰۱۸ هنوز تازه است. این شورشی بود که تا حدی به دلیل افزایش مالیات بر سوخت موتور در پمپ ایجاد شد.
با این وجود، برخی رفتارهای سبزتر را میتوان با کمپینهای اطلاع رسانی عمومی و رهبری هوشمندانه تشویق کرد. همچنین اگر جوامع بخواهند برای آیندهای با کربن کمتر و در عین حال محافظت از خانوارهای فقیرتر آماده شوند، در مقطعی باید اجازه دهند قیمتها افزایش یابد تا از مصرف بیش از حد جلوگیری شود.