بانکی دات آی آر: برخورد دهنده هادرونی بزرگ (LHC) پس از وقفه ای 27 ماهه، هفته گذشته با انرژی بی سابقه ای، دوباره شروع به کار کرد. این دستگاه عظیم در مرکز تحقیقات فیزیک نوین در سـرن سوییس، ذره ها را با انرژی 13 تریلیون الکتروولت برخورد می دهد.
دانشمندان امیدوارند این گام که مرزهای تازه ای در فیزیک نوین باز کرده، زمینه درک عمیق تر از جهان هستی را فراهم کند. مدیر کل مرکز سرن می گوید: “شاهد لحظه شگفت انگیز و بزرگی در فیزیک هستیم، برخورد ذره ها با سرعت ۱۳ تریلیون الکتروولت”.
هدف فیزیکدانان پیدا کردن کوچکترین واحد سازنده ماده وتوضیح پدیده های دیگر فیزیک مانند ماده تاریک است. سخنگوی اکتشافات سرن گفت: “این ثمره سال ها کار سخت است. همه بیش از دو سال منتظر این لحظه بوده اند”.
شلیک پرتو پروتون و شکافتن ذرات با سرعتی نزدیک به سرعت نوردر تونلی به طول ۲۷ کیلومتر درعمق صد متری مرکز سرن، امکان ایجاد شرایطی مشابه اولین ثانیه های پس از بیگ بنگ یا انفجار بزرگ را فراهم کرده تا دانشمندان بتوانند در باره منشا هستی تحقیق کنند.
فعالیت برخورد دهنده هادرونی بزرگ سال ۲۰۱۳ برای افزایش سرعت آن به میزان دو برابر تعطیل شد. برخورد دهنده اکنون می تواند در یک ثانیه یک میلیارد جفت پروتون را بشکافد، که دو برابر مقدار پیشین است.
در سال ۲۰۱۲ برخورد دهنده هادرونی بزرگ، ذره ی “بوزون هیگز” یا ذره بنیادی اولیه فرضی را کشف کرد. بوزون هیگز آخرین ذره گمشده در مدل استاندارد فرضیه غالب فیزیک ذرات است؛ مدلی که از دهه هفتاد میلادی مطرح شد. کشف بوزون هیگز در سال 2013 دو جایزه نوبل را نصیب کاشف آن پیتر هیگز(Peter Higgs) و فرانسوا انگلرت (Francois Englert) کرد. این آزمایش بار دیگر، پژوهشگران مرکز سرن را خوشبین کرده است.
مدیر کل آینده ی پروژه ی سرن می گوید: “این نقطه شروع بسیار مهمی است زیرا انرژی بالاتر به ما امکان می دهد در باره بسیاری از سوالات فیزیک ذرات تحقیق کنیم”.
گشودن اسرار مهم هستی مستلزم سالها جمع آوری داده و تحلیل علمی آنها است. اما پژوهشگران مرکز سرن از یک چیز مطمئن هستند با تحقیق در باره بی نهایت کوچک، سرانجام قادر به درک بی نهایت بزرگ خواهند شد.
برگرفته از euronet
مترجم: مهرداد دستورانی
