بانکی دات آی آر: بیمههای بانکدار، با سپردهگذاری حقبیمههای بیمهگذاران عمر و زندگی در حسابهای بانکی، سود بیشتری را نصیب خود کرده و بیمهگذاران را دور میزنند.
شايد جز ايران در كمتر كشوري ببينيد كه بانكها بيمهداري كنند و منافع مالي اين دو بخش به هم گره خورده باشد. اين گرهخوردگي منافع، آنجا مورد نقد قرار ميگيرد كه منافع بيمهگذاران را تحتالشعاع خود قرار ميدهد.
داستان درباره سودي است كه بيمهها موظفند به بيمهگذاران عمر و زندگي پرداخت كنند. در واقع بر اساس قانون، شركتهاي بيمه متعهد ميشوند با پولي كه هر سال از بيمهگذاران دريافت ميكنند؛ سرمايهگذاري كرده و سود حاصل از اين سرمايهگذاري را به حساب بيمهگذار واريز كنند. قانون ميگويد اين سود بايد ٨٥ درصدش به بيمهگذار و ١٥ درصد به شركت بيمه تعلق گيرد.
ترفند بيمهها براي دور زدن بيمهگذار
اما بيمهها چه ميكنند؟ براي آنكه سهمشان را از اين سود به دست آمده بالا ببرند؛ ترفندي به كار ميبرند – البته در بيمههاي بانكدار كاربرد دارد- كه به آنها اجازه ميدهد سودي بسيار بالاتر از پيشبينيها را كسب كنند. بر اساس اين ترفند شركتهاي بيمه، حق بيمههاي دريافتي از بيمهگذاران عمر و زندگي را با توجه به وجود خلأ قانوني، تماما در بانكهاي خودشان سپردهگذاري ميكنند.
از آنجا كه نرخ سود سپردههاي بانكي امروز ١٥ درصد است؛ سودي كه به بيمهگذاران اعلام و به حساب آنها واريز ميشود حول و حوش اين رقم است. اما درسوي ديگر ماجرا اين بيمهها در بانكهاي خودشان منابعي به دست آوردهاند كه با سرمايهگذاري آنها در بازارها و بخشهاي مختلف سود ٢٥ تا ٣٠ درصدي ميبرند.
خلأ قانوني اشاره شده را در آييننامه ٦٠ ميتوانيد ببينيد. آييننامهاي كه مشخصا ميگويد بيمهها موظفند حداقل ٣٠ درصد از حق بيمهها را در بانكها سپردهگذاري كنند اما هيچ حداكثري را مشخص نكرده و دست بيمهها را براي سپردهگذاري صد درصدي اين منابع در بانكها باز گذاشته است. بنابراين بيمههاي بانكدار ترجيح ميدهند؛ حقبيمههاي تجميع شده به خصوص در بخش بيمههاي عمر و زندگي را تماما به حسابهاي بانك خود ببرند تا نهايتا رقمي حدود ١٥ درصد سود به بيمهگذاران بپردازند و خودشان با سرمايهگذاري سپردهها در ديگر بازارها، سودهاي كلانتري در جيب بگذارند.
براي روشنتر شدن ماجرا با مثال موضوع را توضيح ميدهيم. فرض كنيد بيمه «الف» با حق بيمههاي جمع شده در حساب ذخيره رياضي، تصميم ميگيرد در بورس، فرابورس، بازار مسكن و… به نسبتهاي تعريف شده سرمايهگذاري كند. آخر سال مالي هم مشخص ميشود از تمام سرمايهگذاريهاي خود در اين يك سال توانسته حدود ٢٥ درصد سود به دست آورد. شركت بيمه بر اساس قانون موظف است ٨٥ درصد از اين ٢٥ درصد سود به دست آمده را به حساب بيمهگذار واريز كند و ١٥ درصد ديگر را خود شركت بردارد.
حال بيمه «ب» به جاي سرمايهگذاري در اين بخشها كل حقبيمهها را در بانك متعلق به خود سپردهگذاري ميكند. آخر سال مالي سودي كه به بيمهگذار اعلام ميشود ١٥ درصد نرخ سود رسمي سپردههاي بانكي است كه ٨٥ درصدش به حساب بيمهگذار و ١٥ درصدش به حساب بيمه ميرود. اما بيمه «ب» با پولي كه در بانك خود سپردهگذاري كرده در بخشهاي بورس، فرابورس، بازار مسكن و… سرمايهگذاري ميكند و ٢٥ درصد سود ميبرد كه هيچ سهمي از آن براي بيمهگذار تعريف نشده است.
منبع: روزنامه اعتماد