جامعه شناسان معتقدند در جوامع امروزی با مالیاتهای سنگینی که دولتها از قشر مرفه جامعه می گیرند وبا امکانات تقریبا رایگان و مناسبی که در اختیار قشر ضعیف جامعه قرار می دهد،شاهد کاهش فاصله طبقاتی هستیم و اصطلاح مرزبندی های اجتماعی در حال کمرنگ شدن است .اما متاسفانه این تصویر دور از واقعیت است.تاثیر طبقه در جوامع امروز ممکن است کمتر از آن باشد که مارکس تصور می کرد،اما کمتر حوزه ای از زندگی اجتماعی است که اختلافات طبقاتی در آن تاثیر نداشته باشد.حتی اختلافات فیزیکی با عضویت طبقاتی همبسته اند. افراد طبقه پایین در مقایسه با کسانی که در گروههای طبقه بالا قرار دارند به طور متوسط وزن کمتری در هنگام تولد دارند ،میزان مرگ و میر کودکان در میان آنها زیادتر است ،در هنگام بلوغ اندام کوچکتری دارند ،کمتر از سلامت برخوردارندو در سن پایین تری می میرند .انواع مهم اختلالات روانی و بیماریهای جسمانی از جمله بیماری قلبی، دیابت،ذات الریه و برونشیت همگی در سطوح پایین تر ساخت طبقاتی معمول ترند تا در سطوح بالا.
البته اتفاقي نيست كه رفتارها و عادت‌هاي بهداشتي افراد طبقات پايين جامعه، به كفايت افراد طبقات بالا نمي‌رسد. به عنوان مثال، آنان بيشتر سيگار مي‌كشند، كمتر در تمرينات ورزشي نشاط بخش شركت مي‌كنند و كمتر احتمال دارد كه احساس كنند مي‌توانند به طور فعال در ارتقاي سلامت خودشان موثر باشند و… اما یکی از بیماریهایی که تصور همگان بر آن است که گریبان هر قشری را می گیرد و کاری به مرزبندی های اجتماعی ندارد ،انواع و اقسام سرطان است.البته تا حدودی این تصور در مورد برخی از سرطانها صحیح است اما تحقيقات نشان مي دهد مرگ بر اثر سرطان بطور كامل مستقل از معيارهاي اجتماعي و اقتصادي نيست.
به نوشته روزنامه لوموند، تحقيقات موسسه مراقبت هاي بهداشتي نشان مي دهد برخلاف افكار رايج ، مردن بر اثر سرطان نه مربوط به سرنوشت است و نه كاملا مستقل از معيارهاي اقتصادي و اجتماعي .اين تحقيق كه زير نظر كارشناسان موسسه ملي بهداشت و تحقيقات پزشكي فرانسه صورت گرفته نشان مي دهد وزنه نابرابري اجتماعي در مرگ و مير بر اثر سرطان بسيار قابل توجه است و اين وضع همواره ازسال هزار ونهصد و شصت و هشت تا کنون روبه افزايش بوده است.
سرطانهای مرتبط با طبقه پایین
تحقيقات ايمني شناسي در فرانسه نشان مي دهد که نابرابري هاي اجتماعي براي انواع سرطان ها بخصوص سرطانهاي ريه ومعده و دستگاه گوارش كه خطر مرگ و مير ناشي از انها سه تا چهار برابر بيشتر است قابل مشاهده است به نحوی که سرطان معده در مردان شایع تر است و معمولاً در سنین ۶۰ تا ۷۰ سالگی تشخیص داده می شود و همچنین این بیماری در طبقات اجتماعی- اقتصادی پایین شایع تر است و شیوع آن در کارگران و کارهای مشابه اندکی بیشتر از سایر اقشار است. در بروز این بیماری عوامل محیطی همچون تغذیه نامناسب،نداشتن برنامه غذایی منظم و عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی همچون آهسته خوردن و نبلعیدن غذا تاثیر گذارند و این عوامل از سنین کودکی در فرد اثر کرده و او را در سنین بزرگسالی دچار این بیماری می سازد.
همچنین بررسي بقاء سرطانهاي مري و معده و تعيين ويژگيهاي مبتلايان به اين سرطانها نشان داد که در ایران نیز این دو نوع سرطان بیشتر در قشر ضعیف جامعه و در بین مردان مشاهده می شود. اين تحقيق همچنين نشان داد محروميت خطر ابتلا به سرطان هاي ريه را افزايش مي دهد چون احتمال سيگار کشيدن به علت کاهش تنش واسترس های زندگی در افرادي با پيشينه فقيرتر بيشتر است.سيگار کشيدن علت مستقيم هشت مورد از ده مورد سرطان ريه است.
طبق نتايج اين تحقيق ، در ميان افراد فقيرتر ميزان سرطان ريه سي و هفت درصد بیشتر از افراد مرفه است.
این وضع برای زنان متفاوت است به نحوی که سرطان دهانه رحم درزنان طبقات پائین اجتماعی – اقتصادی بیشتر دیده می شود . به دلیل کم توجهی بیشتر اقشار پایین دست جامعه نسبت به سلامت خود و عدم مراجعه به پزشک تا بروز علائم خطرناک بیماری ،سرطان دهانه رحم که اغلب بر اثر عفونت های مکرر ایجاد می شود ،در این قشر بیشتر مشاهده می شود. همچنین سیگار کشیدن ، تعدد بارداری ، پائین بودن سن اولین آمیزش جنسی و تعدد شریک جنسی نیز عوامل مؤثری هستند که اغلب در طبقه پایین جامعه رواج دارد.
در تحقیقی که از زنان مراجعه کننده به بیمارستانهای تهران به عمل آمد مشخص شد که زنان طبقه محروم جامعه به دلیل ازدواج در سنین پایین(میانگین۱۶.۴ سالگی)،میانگین تعداد بالای حاملگی(۶ مرتبه)و میانگین سن در تولد اولین فرزند(۱۸.۶ سالگی)۲۸ %بیشتر از زنان قشر مرفه مبتلا به سرطان دهانه رحم می شوند.
سرطانها ی مرتبط با طبقه بالا
به نوشته روزنامه ديلي تلگراف نتايج يک تحقيق در انگليس نشلن داد ميزان سرطان پوست در ميان زنان مرفه بيست ونه درصد بيشتر از زناني بود که از رفاه کمتري برخوردارند.اين رقم در مورد مردان بيست و هفت درصد بود.این تحقیق استفاده از کرمهای آرایشی-بهداشتی و برنزه کردن پوست با استفاده از دستگاه و یا حمام آفتاب را از دلایل اصلی ابتلا به سرطان پوست عنوان کرده است.
ميزان سرطان سینه نيز در ميان زنان ثروتمندتر هفت درصد بالاتر از زنان فقیر است . سرطان سینه معمول ترين شکل سرطان در زنان است و يک نفر از هر نه زن طي دوره زندگي اش به اين بيماري مبتلا مي شود. به گفته محققان سن پايين اولين حاملگي و تعدد بارداري ها و تغذیه با پستان خود از عوامل حفاظت كننده در برابر اين نوع سرطان است وچون زنان مرفه زمان تولد اولین فرزند را به تاخیر می اندازند و تعداد فرزندانشان نیز کم است و کودکانشان را نیز کمتر با شیر مادر تغذیه می کنند بیشتر به این سرطان مبتلا می شوند.اما تحقيق جداگانه اي نشان داد افراد ثروتمندتر شانس بهتري براي پشت سر گذاشتن این بيماري دارند و احتمال انکه پنج سال پس از تشخيص بيماري هنوز زنده باشند شش درصد بيشتر از زنان نواحي محروم تر است.
سرطان پروستات نیز در بین مردان مرفه بیشتر از مردان فقیر جامعه مشاهده می شود.بر اساس تحقیقی که در کانادا صورت گرفت مشخص شد که مردان طبقه بالا به دلیل استفاده بیشتر از غذاهای چرب و همچنین اضافه وزن بیشترشان که در بروز سرطان پروستات نقش عمده ای دارد ، بیشتر از مردان طبقه پایین دچار این نوع سرطان می شوند.
با اینکه برخی از سرطانها بیشتر مختص طبقات مرفه جامعه است اما در مجموع سرطان بیشتر در طبقه ضعیف جامعه باعث مرگ و میر می شود.بنا بر اعلام موسسه مراقبت هاي بهداشتي فرانسه خطر مرگ و مير بر اثر سرطان بر حسب سطح سواد و موقعيت اجتماعي در چهل سال گذشته به شدت افزايش يافته است اما به دلیل کم توجهی بیشتر قشر فقیر به پیامهای سلامتی و محروم بودن اغلب آنها از امکانات بهداشتی و همچنین تغذیه نامناسب ، عدم انجام حرکات ورزشی و وجود تنش و استرس در زندگیشان بیشتر دچار سرطان شده و به دلیل عدم مراجعه به موقع به پزشک و ناتوانی از تهیه داروهای و انجام کامل درمان و همچنین داشتن روحیه پایین در مبارزه با بیماری، زودتر از قشر ثروتمند تسلیم مرگ می شوند.
