به گزارش بانکی به نقل از روابط عمومی بانک مهر ایران، اکبری در گفت‌وگویي که مشروح آن را در ادامه مي‌خوانيد نسبت به آينده بانکداري قرض‌الحسنه در كشور ابراز اميدواري كرده و اظهار مي‌كند: اكنون ابتداي راه است و تصور مي‌كنم تا چهار سال آينده شرايط به‌گونه‌اي شود كه متقاضي دريافت وام قرض‌الحسنه فوري و ضروري، خيلي راحت مي‌تواند با مراجعه به بانك‌هاي قرض‌الحسنه آن را دريافت كند.
بانک مهر ایران چه اقدامات بهداشتی برای جلوگیري از شيوع بيماري کرونا انجام داد؟
در شعب بانک سعی کرده‌ایم فاصله اجتماعی را به‌خوبی رعايت کنيم. همچنين امکانات بهداشتي را براي شعب در نظر گرفتيم و ساعات كاري را متناسب با شرايط تغيير داديم. معتقدم اين بيماري بخشي نيست و هر كسي بايد در حوزه خود اقداماتي انجام دهد تا در حقيقت به نظام سلامت كشور كمك كرده باشد. بانك مهر ايران نيز در همين مسير حركت كرده است. بانك كمك‌هايي را در حوزه مسئوليت‌هاي اجتماعي انجام داد و تعدادي اقلام بهداشتي را به دو بيمارستان در تهران و رشت اهدا كرديم. كمك‌هايي را نيز در مراحل بعدي انجام خواهيم داد.
همچنین در حال تعریف تسهیلاتی هستيم تا به کارکنان بيمارستان‌هايي پرداخت شود که درگير بيماران کرونايي بوده‌اند. برنامه داريم كه اين تسهيلات قرض‌الحسنه به دست جامعه هدف مشخصي برسد.
بانک مهر ایران طرحی به‌عنوان کالاکارت را اجرا می‌کند. به‌نظرتان این خدمت چقدر مي‌تواند در جهت كاهش تبعات اقتصادي كرونا مؤثر باشد و اينكه تصور مي‌كنيد آيا كالاكارت بتواند تا حدي جاي خالي كارت اعتباري در شبكه بانكي كشور را پر كند؟
توجه به کالای ایرانی در بانک مهر ایران همواره به‌صورت جدي وجود داشته است. ايده اين طرح نيز از همين نگرش نشئت گرفت. هدف اين بود که با منابع بانک بتوانيم تقاضا را تقويت كرده و از كالاي ايراني حمايت كنيم. نكته ديگر اينكه بانك مهر ايران به اين صورت اداره مي‌شود كه عده‌اي پول خود را در حسابشان سپرده مي‌كنند تا عده‌اي ديگر از آن بهره‌مند شوند. به اين نتيجه رسيديم بايد كاري كنيم كه خود توليدكننده و فروشنده نيز در اعطاي تقاضاي قرض‌الحسنه نقش‌آفريني كند. در طرح كالاكارت، خريدار را به فروشنده متصل مي‌كنيم. انگار خود فروشنده دارد به خريدار، تسهيلات قرض‌الحسنه مي‌دهد.
در این طرح کالا به‌صورت اقساطی فروخته می‌شود، با این تفاوت که خيال فروشنده بابت وصول مطالبات خود راحت است؛ زيرا بانک بين او و خريدار قرار گرفته و وصول مطالبات را تضمين مي‌کند. بانك مهر ايران در آينده بيشتر بر اين اساس عمل مي‌كند؛ زيرا بايد مردم را به‌سمتي سوق دهيم كه خودشان به يكديگر قرض دهند و بانك نقش واسطه قرض‌الحسنه را بازي كند. نمي‌توان از مردم خواهش كرد كه سپرده‌هاي خود را با سود صفر درصد نزد بانك بگذارند و سپس ما آن را در چارچوب تسهيلات قرض‌الحسنه به عده‌اي پرداخت كنيم. بنا داريم خود مردم را به يكديگر متصل كنيم، با اين شرايط كه بانك نقطه اتصال و تضمين‌كننده بازپرداخت تسهيلات باشد. اگر چنين اتفاقي رخ دهد، تسهيلات قرض‌الحسنه واقعي در كشور رونق مي‌گيرد.
باتوجه به شرایط موجود به این نتیجه رسیديم پول را براي همان مصرفي که فرد نياز دارد به وي بدهيم، يعني خريد کالا يا خدمت. فلسفه تسهيلات گرفتن مردم يکي از اين دو مورد است. خدمت و کالا نيز از سوي افرادي فروخته مي‌شود. حال بانك در ميان اين دو قرار گرفته و كار را تسهيل مي كند. اكنون در خيلي از جاها فروش اقساطي وجود دارد، اما نرخ سود آن ۱۶ تا ۱۸ درصد است. بانك مهر ايران منابع قرض‌الحسنه را در قالب كالاكارت و با كارمزد تنها چهار درصد در اختيار خريدار كالا قرار مي‌دهد.
اکنون فروش اقساطی در کشور بر اساس نرخ‌های قرض‌الحسنه صورت نمی‌گیرد و همه با سودهاي بالا اين کار را انجام مي دهند. اين طرح خدماتي از جمله هزينه مدارس غيرانتفاعي و خدمات دندانپزشکي و… را نيز در بر مي‌گيرد. با راه افتادن اين خدمت برخي فشارهاي مقطعي از روي دوش مردم برداشته مي‌شود و در طول سال تقسيم شود.
این خدمت می‌تواند هم از تولید داخلی حمايت کند و هم اجازه نمي‌دهد فشار زيادي به مصرف‌کننده و خريدار وارد شود و پرداخت پول کالا را قسطي مي‌کند. از سوي ديگر خيال فروشنده را راحت مي‌كنيم كه در موعد مقرر به پولش مي‌رسد، زيرا خيلي از فروشندگان از اين بابت دغدغه دارند. حتي در برخي موارد بسته به منابعي كه در اختيار داشته باشيم، فروشنده را حمايت مي‌كنيم و منابع را پيش از موعد برايش آزاد مي‌كنيم.
اکنون نزدیک به ۶۰ پذیرنده در قالب کالاکارت با بانك مهر ایران همكاری مي‌كنند و داريم اين تعداد را به‌شدت افزايش مي‌دهيم و اميدوارم بتوانيم اين عدد را به ۲۰۰۰ پذيرنده برسانيم. متقاضي تسهيلات بدون سپرده كردن پول خود، مي‌تواند از اين تسهيلات بهره‌مند شود و تنها نياز است كه براي بازپرداخت تسهيلات ضمانت دهد و مطمئنم اين موضوع تا چند ماه آينده تحقق مي‌يابد. بخش‌هاي مختلف مانند خدمات درماني، بيمه، لوازم خانگي و… را نيز پوشش مي‌دهيم.
بانک مهر ایران در حوزه بانکداری الکترونیکی پيشگام بوده و در سال ۱۳۹۸ نيز خدمات و محصولات مختلفي را ارائه كرده است. آيا براي سال ۱۳۹۹ نيز راه‌اندازي سامانه يا خدمت خاصي برنامه‌ريزي شده است؟
بانک مهر ایران به‌علت اینکه کار بانکداری خرد انجام می‌دهد و تعداد مشتريان زيادي دارد، نمي‌تواند خدمات خود را به‌صورت سنتي ارائه كند. اينكه يك فرد را براي دريافت تسهيلات خرد چند بار به شعبه بياوريم و از وي مدارك بخواهيم، سخت است. بانك‌هاي ديگر در حوزه تسهيلات مشتريان محدودي دارند و فشار كمتري را نسبت به ما متحمل مي‌شوند. شلوغي شعبات بانك روي رضايت مشتريان و كارايي كاركنان بانك اثر مي‌گذارد.
سیاست ما از یک سال و نیم گذشته به این سمت رفته که خدمات بانک با کمترين رفت‌وآمد و بروكراسي و در عين حال با دقت بيشتري ارائه شود. بهترين راهكار اين بوده كه خدمات را بر بستر بانكداري الكترونيكي ارائه كنيم. ابتدا بايد بايگاني‌هاي داخلي خود را تصحيح مي‌كرديم تا بتوانيم خدمات الكترونيكي ارائه كنيم. در اين راستا تا حد ممكن كاغذ را از سيستم بايگاني خود كنار گذاشته‌ايم.
در فاز بعد افتتاح حساب مشتریان را به‌صورت الکترونیکی و بر روی موبايل تعريف کرديم. در سال ۱۳۹۹ سياست بانک بر اين است كه بخشي از فرآيند دريافت تسهيلات را نيز بر بستر موبايل ارائه كنيم. يك سيستم رتبه‌سنجي در نظام بانكي وجود دارد كه اطلاعات آن را از شركت مربوطه دريافت كرده‌ايم و در حال مطالعه اين موضوع هستيم كه در صورت ممكن از مشتريان رتبه A حتي‌المقدور ضامن هم نخواهيم. زيرا چنين مشترياني سابقه مثبت خود را در نظام بانكي از بين نمي‌برند و ريسك اندكي براي بانك دارند.
کسانی که مشتریان پرخطر محسوب شوند، باید به همان صورت سنتی ضمانت ارائه کنند. با اين حال مشترياني که ريسك كمتري دارند، چرا بايد هزينه گزافي براي ضمانت ارائه كنند؟ اينكه با تمام مشتريان به يك صورت برخورد شود، اشتباه است. ۹۰ درصد افرادي كه تسهيلات بانكي دريافت مي‌كنند، افراد متعهدي هستند. اين افراد نبايد هزينه ۱۰ درصد ديگر را بدهند. زيرساخت دريافت تسهيلات بر بستر موبايل را آماده كرده‌ايم. تنها مسئله بحث ضمانت است. اگر اين مسئله نيز كنار برود، بخش زيادي از مراجعه به شعبه نيز كاهش پيدا مي‌كند.
همکاری‌های متعددی نیز بين بانک مهر ايران و سازمان‌هاي مختلف براي ارائه تسهيلات به کارکنان سازمان‌هاي صورت گرفته است. پيشنهاد شما به مديران سازمان‌ها چيست براي اينكه حساب‌هاي مختلف خود را به بانك مهر ايران منتقل كنند؟
یکی از سرمایه‌های اصلي شرکت‌ها و سازمان‌ها نيروي انساني آن‌هاست. اگر مدير يک شرکت به اين سرمايه توجهي نكند، در درازمدت بازنده است. يكي از كارهايي كه همه مديران بايد انجام دهند اين است كه از كاركنان خود حمايت كنند، به‌ويژه در شرايط نامطلوب اقتصادي. از سوي ديگر اين مديران نبايد و نمي‌توانند به كاركنان خود كمك بلاعوض ارائه كنند، بلكه بايد كاركنان را در زندگي شخصي خود توانمند كنند و اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه بهترين راه است.
شرکت‌های مختلف می‌توانند بخشی از گردش پولی خود را از طريق بانک‌هاي قرض‌الحسنه از جمله بانک مهر ايران انجام دهند. شرکت‌هايي داريم كه تا ۵۰۰ نفر از كاركنان آن‌ها در نوبت دريافت تسهيلات صندوق‌هاي درون‌سازماني بوده‌اند. پس از اينكه با ما قراردادي منعقد كرده‌اند، نه تنها ديگر صفي ندارند، بلكه به تمام كاركنان متقاضي خود تسهيلات قرض‌الحسنه ارائه كرده‌اند و اكنون در حال ارائه اين تسهيلات به بازنشستگان سازمان خود هستند. شركت به جاي اينكه خودش يك صندوق ايجاد كند، با يك بانك قرض‌الحسنه ايجاد هم‌افزايي كرده است. مسئوليت وصول مطالبات نيز بر عهده بانك است.
در سال‌های قبل یک بی‌اعتمادی نسبت به عقد قرض‌الحسنه وجود داشت که ناشي از دو مسئله بود. يکي رويکرد برخي بانك‌هاي تجاري كه منابع قرض‌الحسنه را صرف تسهيلات قرض‌الحسنه نكردند و ديگر تعدادي از صندوق‌هاي قرض‌الحسنه كه نتوانستند از پس ايفاي تعهدات خود برآيند. با سير رشد تعداد مشتريان، تعداد تسهيلات اعطا شده و منابع بانك مهر ايران، چقدر با چالش‌هاي حوزه فرهنگ قرض‌الحسنه در اين سال‌ها مواجه بوده‌ايد؟
پیش از اینکه به بانک مهر ایران بیايم، تصور نمي‌کردم که عقد قرض‌الحسنه بتواند تا اين حد اثرگذار باشد. از زماني كه در اين بانك فعاليتم را آغاز كردم، ديدم چه اتفاقات بزرگي در نظام قرض‌الحسنه كشور رخ مي‌دهد. سال گذشته به بيش از دو ميليون و ۳۰۰هزار نفر تسهيلات داديم. شايد خيلي از مسئولان نيز اهميت اين كار را ندانند. ولي از آنجايي كه ما مستقيماً با تسهيلات‌گيرندگان درگيريم، حس مي‌كنيم كه همين تسهيلات خرد تا چه حد مشكلات افراد را برطرف مي‌كند.
نظام بانکی ما معمولاً پول‌های خرد را جمع کرده و تسهیلات کلان ارائه داده است. کسانی كه متقاضي تسهيلات خرد بوده‌اند، همواره از اينكه نمي‌توانند تسهيلات بانكي دريافت كنند، ناراضي بوده‌اند و هجمه‌اي نسبت به نظام بانكي از سوي اين بخش وجود داشته است. خلأيي در نظام بانكي وجود داشته و بانك‌هاي قرض‌الحسنه در حوزه مسئوليت اجتماعي شبكه بانكي فعال شده‌اند و اين خلأ را پر كرده‌اند. اكنون ابتداي راه است و تصور مي‌كنم تا چهار سال آينده اين خلأ به‌طور كامل برطرف مي‌شود. يعني كسي كه نياز داشته باشد، وام قرض‌الحسنه فوري و ضروري دريافت كند، خيلي راحت مي‌تواند با مراجعه به بانك‌هاي قرض‌الحسنه آن را دريافت كند. به تبع آن هجمه‌اي كه پيش از اين نسبت به نظام بانكي وجود داشته، به‌تدريج كاهش مي‌يابد.
