بانکی دات آی آر: بعد از اعلام شدن توافق هستهای، ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور به یکی از موضوعات مهم و حائز اهمیت در بین مسئولان و فعالان اقتصادی بدل شد، به این صورت که در دوره پساتحریم و از این فرصت پیشآمده،
بتوانند با اعمال سیاستها و روشهای مناسب، سرمایهگذاران خارجی را به کشور و در بخشهای مختلف جذب کنند. یکی از این بخشها، نظام بانکی کشور است. فراهمکردن شرایط برای ورود بانکهای خارجی به کشور که در سالهای اخیر نیز به طور جدی، مورد تاکید مسئولان اقتصادی بوده است، اما به دلیل محدودیتهای ناشی از اعمال تحریمها این شرایط تا به امروز فراهم نشده است. حال با توجه به با فرصت به وجود آمده به دنبال توافق هستهای، موضوع ورود بانکهای خارجی به کشور وارد فاز جدیدتری شده است و آنطور که کارشناسان اقتصادی میگویند، با فراهمکردن شرایط و بسترها، فعالیت بانکهای خارجی در کشور میتواند فضای بانکی ایران در برخی از بخشها را دچار تحول کند.
نقل و انتقالات منابع تسهیل میشود
بیژن صفوی یکی از کارشناسان اقتصادی در اینباره در گفتوگو با با تاکید بر این موضوع که بحث سرمایهگذاری خارجی و جذب این منابع در کشور موضوع بسیار مهمی است که باید به آن اهمیت داد گفت: اما تحقق این هدف مستلزم ملاحظاتی است. واقعیت این است که بحث ورود سرمایهها و بانکهای خارجی به کشور از نظر قانونی و زیرساختی فراهم است اما موضوعی که در این بین وجود دارد مدیریت این منابع است که ورود آن در دوره پساتحریم محتمل خواهد بود.وی در توضیح این مطلب گفت: با توجه به اینکه مدیریت منابع موجود در کشور هنوز به شکل درست و مناسب انجام نمیشود و بخش زیادی از منابع در بخشهای غیرمولد و ناکارآمد به هدر میرود، از اینرو این نگرانی وجود دارد که ورود این سرمایهها به کشور نیز بدون برنامه، در بخشهایی صرف شود که کارآمدی لازم برای اقتصاد نداشته باشد. او در عین حال تصریح کرد که باید شرایط را به گونهای فراهم کنیم که فعالیتهای اقتصادی از بازدهی مناسب برخوردار شود تا سرمایهها تمایل بیشتری برای حرکت به این بخشها داشته باشند. وی معتقد است ورود منابع خارجی و فعالیتهای بانکیهای خارجی در کشور نیازمند تدابیر هوشمندانه است چون در غیراین صورت ممکن است به جای توسعه بخشهای مولد، فعالیتهای غیرمولد رشد کند. این کارشناس اقتصادی همچنین به ساماندهی و اصلاح برخی از بخشهای نظام پولی کشور اشاره کرد و گفت: پیش از ورود احتمالی بانکهای خارجی به کشور در دوره پساتحریم، باید فعالیت بانکهای داخلی به گونهای نیز مورد اصلاح قرار گیرد، به نحوی که تسهیلات و منابع مالی در بخش تولید تزریق شود و بانکها از بنگاهداری و واسطهگری دور شوند. ضمن اینکه بانکها به سمت فعالیتهای تخصصی روی بیاورند و بانکهای سرمایهگذاری در کشور شکل بگیرد. به گفته او در چنین شرایطی فعالیتهای بانکهای خارجی در کشور، میتواند در کنار فعالیت بانکهای داخلی مفید واقع شود و تسهیلگر نقل و انتقالات منابع و سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی شود. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تازمانی که فعالیتها در بخش پولی کشور منسجم نشود نمیتوان از فرصت پیشآمده بهره گرفت و شرایط را برای فعالیت بانکهای خارجی فراهم کرد، گفت: به هر حال درحالحاضر مانع قانونی برای ورود بانکهای خارجی وجود ندارد و با وجود ثبات اقتصادی که در کشور فراهم شده میتوان با برخی مشوقها ورود بانکهای خارجی به کشور را تسهیل کرد اما این منوط به این است که بسترها و سازوکار این موضوع فراهم شود تا اقتصاد کشور بتواند از ورود این بانکها به کشور به دنبال ورود سرمایههای خارجی و فناوری به کشور بهره ببرد.
افزایش رقابت در نظام پولی
بهروز احمدی یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی نیز در این رابطه در گفتوگو با صمت، ورود بانکهای خارجی به کشور را در شرایط کنونی چندان جدی ندانست و گفت: اگر بخواهیم بحث قانونی و مقرراتی را کنار بگذاریم، به طور حتم مشکلی برای ورود بانکهای خارجی به کشور نیست، اما باید به این موضوع توجه داشت که بانکهای خارجی باید در شرایطی وارد کشور شوند که مشکلات فعلی نظام پولی کشور نیز مرتفع شده باشد. وی با بیان اینکه مشکل فعلی بانکهای کشور، قطع ارتباط با بازارهای بینالمللی است، گفت: در دوره تحریم، این بزرگترین مانع بر سر راه فعالیت بانکهای داخلی کشور بوده است که باعث شد مشکلات بسیاری برای آنها ایجاد شود که با رفع تحریمها میتوان امیدوار بود بخش زیادی از این مشکلات برطرف شود که در چنین شرایطی، به طور حتم انتظار عملکرد بهتری در حوزه اقتصاد میتوان از بانکها داشت. او معتقد است در چنین شرایطی حضور بانکهای خارجی در کشور میتواند باعث افزایش رقابت در سیستم بانکی شود و همین ایجاد رقابت، افزایش کارآمدی و بهرهوری را در نظام پولی کشور به دنبال خواهد داشت.
کاهش انحصار در شبکه پولی
محمد قلی یوسفی از دیگر کارشناسان اقتصادی و استاد دانشگاه آزاد اسلامی نیز درباره ورود بانکهای خارجی به بازار ایران اظهار کرد: با انجام این رخداد بانکداری داخلی از وضعیت انحصار خارج میشود.وی ادامه داد: با به نتیجه رسیدن مذاکرات و ایجاد فضایی که آن را به نام پساتحریمها میخوانیم، فرصتهای جدیدی برای بازار داخلی ایجاد خواهد شد که البته بهرهبرداری از این فرصتها تنها به این بسته است که ایران سیاستهای اقتصادی خود را تغییر دهد، در غیر این صورت امکان منتفعشدن ایران از این فرصتها غیرممکن خواهد بود و حتی امکان دارد این فرصت، تبدیل به زیانی تاریخی شود.یوسفی با بیان اینکه دولت باید به راه چاره بیندیشد و سعی کند استراتژی بلندمدتی را طرحریزی کند که مسیر آینده کشور در آن روشن باشد، با انتقاد به رقم بالای نرخ سود بانکی، گفت: در اینکه بانکها سودهای نجومی دریافت میکنند و منابع کشور را در اجناس لوکس و کارهای تجاری و تبلیغی خود به کار میگیرند و از فعالیتهای مولد دور میکنند، شکی نیست، اما اینکه این بازار سودآور چگونه به سمت تولید هدایت شود، مسئله اصلی است.
وی همچنین اظهار کرد: با آمدن بانکهای خارجی، از وضعیت انحصاری بانکهای داخلی کاسته میشود ولی مدتی طول میکشد تا دست افرادی که درحالحاضر از آب گل آلود اقتصاد ایران نفع میبرند، از منابع کوتاه شود.