با انتخاب دکتر روحانی، بار دیگر سخن از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی به میان آمده است. ما در سال ۱۳۸۴ گفتگوها بر سر عضویت در این سازمان را آغاز کردیم. در واقع این روند زمانی آغاز شد که آمریکا، در پی پیشرفت مذاکرات اتمی، اعتراضش را به تقاضای عضویت ما در سازمان پس گرفت. اما متأسفانه از آن زمان تاکنون پیشرفت کمی صورت گرفته است و هنوز سازمان تجارت جهانی کسی را برای پیگیری مذاکرات مربوط به عضویت ایران تعیین نکرده است. با توجه به اینکه هم اکنون ایران بزرگترین اقتصادی است که عضو سازمان تجارت جهانی نیست سؤال اینجاست که منافع این عضویت برای کشور ما چیست؟ در ادامه به گونه ای فهرست وار، برخی از منافع مستقیم و غیر مستقیم عضویت در سازمان تجارت جهانی را بررسی می کنیم.
عضویت در سیستم اقتصاد بین المللی: عضویت در سازمان تجارت جهانی در وهله اول اهمیتی نمادین دارد. پس از سال ها تحریم، عضویت ما در سازمان تجارت جهانی، پیام روشنی از انتقال به دوران اقتصاد پس از تحریم ها خواهد داشت. در واقع به خلاف گذشته ایران می تواند به جای انزوا و به حاشیه کشیده شدن، در جامعه بین الملل مشارکت داشته باشد.
افزایش سرمایه گذاری خارجی و دسترسی به بازار بین المللی سرمایه: برای سرمایه گذاران خارجی و شرکای اقتصادی عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی نشان از آن دارد که ما به همکاری های بین المللی متعهدیم و تمایلی به انزوا نداریم. عضویت در سازمان البته به طور مستقیم به افزایش سرمایه گذاری خارجی نمی انجامد اما این روند اطمینان خاطری برای سرمایه گذاران خواهد بود و آنها را متقاعد خواهد کرد که سرمایه ها و تجهیزاتشان در ایران از امنیت برخوردار است .
دسترسی به بازارهای خارجی: عضویت در سازمان تجارت جهانی به کاهش تعرفه ها و موانع موجود در تجارت خارجی می انجامد. اعضای سازمان نمی توانند در اعمال سیاست های تجاری علیه یکدیگر تبعیض قائل شوند. این بدان معناست که ما به عنوان عضو سازمان تجارت جهانی خواهیم توانست همچون دیگر اعضای سازمان به بازارهای دیگر کشورهای عضو دسترسی داشته باشیم. در همین حال سازمان تجارت جهانی از سیاسی شدن روابط تجاری می کاهد و در این راستا مکانیزمی را برای حل اختلاف کشورهای عضو ارائه می دهد.
اصلاح یارانه ها و کاهش دخالت های دولتی: پیوستن به سازمان تجارت جهانی به احتمال زیاد مستلزم تکمیل طرح اصلاح یارانه ها و نیز کاهش بیشتر دخالت های دولتی در اقتصاد است. این تغییرها در راستای رسیدن به اهداف گسترده تری نیز خواهد بود و به بهبود وضعیت کلی تجارت و تولید و نیز قدرتمندتر شدن بخش خصوصی خواهد انجامید. سازمان تجارت جهانی مانع از اعمال یارانه هایی می شود که روند پذیرفته شده در تجارت جهانی را مختل می کنند. از میان برداشتن این یارانه ها و نیز دیگر مقررات مختل کننده، همچون سهمیه بندی، باعث خواهد شد تا دولت از سیاست های اقتصادی برای اهداف سیاسی بهره نگیرد و به بهای آسیب رساندن به بخش خصوصی از شرکت های دولتی حمایت نکند.
حفاظت از حقوق مالکیت معنوی : حمایت از حقوق مخترعان و مکتشفان و دیگر حقوق معنوی یکی از اصلی ترین وجوه عضویت در سازمان تجارت جهانی است. ایران همکنون در رعایت حقوق مالکیت معنوی وضعیت خوبی ندارد و در میان ۱۳۰ کشور در مقام ۱۰۷ قرار دارد. هر چند که ما قوانینی در این رابطه داریم ولی هنوز نیازمند تلاش های زیادی برای حمایت از حقوق مالکیت معنوی هستیم. نباید فراموش کرد که اجرای این حقوق تنها وسیله ای برای راضی کردن کشورهای غربی در سازمان تجارت جهانی نیست، بلکه حقوق مالکیت معنوی به سود مخترعان و مکتشفان و نیز شرکت ها و کارآفریننان کشور خواهد بود. دستاوردهای علمی کشور رو به فزونی است اما تاکنون شرکت های ایرانی نتوانسته اند این توانایی های علمی را به عرصه رشد اقتصادی منتقل کنند. می توان گفت حمایت های قوی تر از حقوق معنوی اقدام مهمی برای ایجاد فرهنگی مستحکم در عرصه خلاقیت و کارآفرینی است.
تداوم سیاستگذاری: عضویت در سازمان تجارت جهانی به تداوم بیشتر در سیاستگذاری های تجاری کشور خواهد انجامید و دولت نخواهد توانست به طورسلیقه ای برای واردات و صادرات محدودیت ایجاد کند. این امر به نوبه خود در جهت تقویت برنامه ریزی های واردکنندگان و صادرکنندگان عمل خواهد کرد و به آنان امکان خواهد داد تا با اطمینان بیشتری به امضای قراردهای تجاری درازمدت دست بزنند.
تخصیص کارآمدتر منابع کشور: عضویت در سازمان تجارت جهانی به تغییر جهت سیاست های اقتصادی کشور خواهد انجامد. در این راستا رویکرد اقتصادی ما از تمرکزی انحصاری بر خودکفایی به توجه به تجارت تغییر جهت خواهد داد. می توان گفت که چنین روندی به تخصیص کارآمدتر منابع کشورخواهد انجامید و ما خواهیم توانست بر صنایعی تمرکز کنیم که در آنها از مزیت نسبی برخورداریم و منابع کشور را در تولید کالاهایی به هدر ندهیم که می توانیم با قیمتی پائین تر وارد کنیم.
حتی اگر عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی به سرعت میسر نشود، تغییر سیاست های اقتصادی کشور در جهت تسهیل عضویت در سازمان نهایتاً به نتایج مثبتی خواهد انجامید. البته نباید فراموش کرد که همه بخش ها در کشور از چنین روندی سود نخواهند برد. در واقع ما باید توجه خاصی به چالش ها و مقاومت هایی داشته باشیم که از سوی برخی از گروه ها متوجه این روند می شود. پیوستن به سازمان تجارت جهانی باعث ایجاد فضایی خواهد شد تا شرکت های ایرانی با همتایان خارجیشان به رقابت بپردازد. در چنین وضعیتی، شرکت ها و صنایعی که کارایی و بازده لازم را ندارند با چالش روبرو خواهند شد و از همین رو احتمالاً با عضویت کشور در سازمان تجارت جهانی مخالفت خواهند کرد. البته ما نباید اجازه دهیم که یک اقلیت ما را از مسیری خارج کند که نهایتاً به بهبود موقعیت و توسعه کل اقتصاد کشور می انجامد. برای مقابله با این چالش ها ما باید شرایطی فراهم کنیم تا بخش هایی که از عضویت در سازمان تجارت جهانی صدمه می بینند از کمک های لازم برای اصلاح و تحول برخوردار شوند.
البته تردید های منطقی و سوال های بجایی هم در خصوص منافع عضویت در سازمان تجارت جهانی وجود دارد. به هر حال این سازمان همچون دیگر نهادهای بین المللی با چالش های خود روبروست و البته بررسی این مشکلات خود نیازمند مجالی دیگر است. اما باید به یاد داشت که به رغم چالش های موجود، هیچ یک از ۱۵۹ کشوری که به عضویت سازمان درآمده اند از این سازمان خارج نشده اند. در واقع به رغم مشکلات مهمی که در ساز و کار سازمان تجارت جهانی وجود دارد، منافع عضویت در این سازمان نهایتاً بیشتر از مضارش است. عضویت در سازمان تجارت جهانی دوای تمامی دردهای اقتصادی ما نخواهد بود اما این روند، اقتصاد ما را در مسیر درستی قرار خواهد داد.
تاجران
اخبار منتخب بانکی دات آی آر:
=================
- آنچه زنان شاغل باید بخورند
- دلیلی که تاکنون ثروتمند نشده‌اید
- معرفی رایج ترین رمزهای عبور کارت بانکی
- نرخ ارز،طلا وسکه نیم روز۱۲ مرداد ۹۲
- مسابقه بده، نوزاد ببر!
- لپ‌تاپی سبک و ارزان از فوجیتسو
- اندروید جلوی ضرر مالی سونی را گرفت
- طراحی دیسک نوری با ظرفیت ۳۰۰ گیگابایت
- انگلشت خود را رمز عبور کنید/عکس
- 5 اصل طلایی برای خرید چاپگر
- تعرفه واردات گوشی صفر شود
- عجیب ترین شغل دنیا/عکس
- پر درآمد ترین شغل های ایران را بشناسید
- پنج اثر نامطلوب شبکه های اجتماعی بر مغز
- بد قلق‌ها را چون موم نرم کنید
- قیمت جهانی طلا افزایش خواهد یافت
