در صنعت خودرو باز هم اتفاق جالبی افتاده و این بار سایپا برای رسیدن به آرزوی دیرینهاش یعنی بانکدار شدن بر سر دوراهی قرار گرفته است.
دوراهیای که هم میتواند تجربه بیهوده ایران خودرو در راه بانکدار شدن را پس از گذشت چندین سال دیگر تکرار کند یا به جای افتادن در مسیری گنگ و مبهم سهامدارقدرتمند بانکي خصوصی در کشور شود.
آگاهان بازار سرمایه میدانند اوضاع و احوال بازار مالی امروز کشور با اوایل دهه 80 که بانکهای خصوصی یکییکی در هر تقاطعی ظهور کردند، تفاوت بسیاری دارد.
امکانات حمایتی گذشته از سرمایهگذاران دیگر وجود ندارد. در واقع آزادی عمل دیروز که رشد وسوسهانگیز گذشته را برای سرمایهگذاران سیستم بانکی به همراه داشت امروز دیگر فراهم نیست و در عمل سرمایهها گوشهای آرام گرفتهاند و در واقع کسی حاضر نیست دراین شرایط پول از پستو بیرون بکشد.
سایپا با توجه به قوانین موجود بهلحاظ قانونی نمیتواند سهامدار عمده بانک در حال تاسیس خود باقی بماند و اکثریت هیات مدیره هفت نفره بانک را بهدست آورد بهجز اینکه از سرمایهگذاران همراه خود همچون شبکه نمایندگیها و قطعهسازان وکالت مدیریتی بگیرد که در نتیجه هم باید پول لازم برای به مشارکت کشاندن این دو گروه را تامین کند و هم ریسک مربوط به کنار نکشیدن آنان را در آینده دور و نزدیک به جان بخرد چون این دو بخش صنعت خودرو آنقدر تحت فشار مالی از سوی خودروسازان هستند که هر لحظه امکان دارد در ادامه مسیر از همه چیز دست بکشند و دست سایپا را در ادامه رسیدن به آرزویش در پوست گردو باقی بگذارند!
مهم تر اینکه،رفتن از چنین مسیری نیازمند تامین ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه است که شرایط فعلی نقدینگی سایپا جسارت مدیرانش را کند کرده است. از طرف دیگر اگر سایپا بخواهد این ریسکها را تحمل نکند و امور راهاندازی بانک را کاملا قانونی دنبال کند دیگر ایجاد بانکی که از هفت عضو هیاتمدیره فقط یک کرسی به بنیانگذارش برسد بیمعنی خواهد بود!
در عمل سایپا فقط صاحبنام بانک خواهد بود. یکی از راههای تامین نقدینگی برای راهاندازی بانک سایپا این است که سایپاییها سرمایهگذاری خود در بانکهای دیگر را جمع کنند. سایپاییها هماکنون با دارا بودن 20 میلیارد تومان در بانک تات معادل 10 درصد ارزش این بانک و حدود 90 میلیارد تومان در بانک پاسارگاد که حدود 7.5 درصد ارزش این بانک است، دارایی تقریبا دست به نقد بانکی دارند که با خروج از این دو بانک – که خروج احتمالی از هرکدام از این بانکها هم داستانهای جداگانهای خواهد داشت – 100 میلیارد تومان معادل نصف سرمایه لازم بانک سایپا فراهم خواهد شد.
هر چند تامین نصف باقیمانده یعنی حدود۱۰۰ میلیارد تومان در شرایط فعلی اوضاع مالی سایپا بسیار سخت و پیچیده است اما پیش از آن خروج از تات و پاسارگاد هم به این سادگیها ممکن نیست. مشتری دست به نقد با قیمت مطلوب قطعا بهراحتی پیدا نمیشود و اگر اینگونه میبود تا امروز ایرانخودروییها، این دست آن دست نمیکردند تا مجبور شوند راهحلهای جدیدی رو کنند.
پاییز امسال در گرماگرم تلاش ستودنی ملکی مدیرعامل رایانسایپا در پیش بردن امور به میراث رسیده راهاندازی رایانبانک و تلاش جمشید ایمانی مرد همهکاره مالی ایرانخودرو برای فروش سهام بانک پارسیان، ناگهان ایمانی در شبنشینی فصلی انجمن قطعهسازان پیشنهادی را روی میز گذاشت که همه فعالان بازار را غافلگیر کرد.
با اجرای این طرح هم سایپا بانکدار میشود و هم ایرانخودرو بانکدار میماند، هم تصمیم شورای اقتصاد مبنیبر فروش سهام بانک پارسیان از سوی ایرانخودرو محقق میشود .
اما آیا بانکدار شدن برای سایپا منافعی خواهد داشت؟ این حقیقتی است که بعد ها آشکار خواهد شد.