:: دستگاه هاى ATM مطابق نيازهاى امروز طراحى نشده ودر بسيارى از ساعات شبانه روز خارج از سرويس است
:: خدمات اينترنتى بانك هاى خصوصى به مراتب از بانك هاى دولتى پيشروتر و همراه با سهولت بيشترى است
:: خودپردازها در شبانه روز بيشتر از ۲۰۰ هزار تومان نمى دهندو انتقال وجوه سنگين از طريق خودپردازها هنوز امكان پذير نيست
بانکی: در اواخر دهه ۶۰ بانك هاى كشور به اتوماسيون عمليات بانكى و رايانه اى كردن ارتباطات خود توجه ويژه اى نشان دادند. طرح جامع اتوماسيون بانكى نيز به عنوان يك الگو مورد بررسى قرار گرفت.
حركت به سوى بانكدارى الكترونيكى در اوايل دهه ۷۰ آغاز و پس از آن كارت هاى اعتبارى، خودپردازها، سيستم هاى گويا، استفاده از تلفن، اس. ام.اس و ايميل وارد خدمات نوين بانكى شد.
سيستم شتاب يا شبكه تبادل اطلاعات بين بانكى نيز در سال ۸۱ ايجاد شد و مرحوم نوربخش رئيس وقت بانك مركزى نيز مجموعه مقررات حاكم بر آن را به تصويب رساند. شتاب با ايجاد ارتباط بين دستگاه هاى خودپرداز سه بانك صادرات، كشاورزى و توسعه صادرات آغاز به كار كرد و پس از آن ديگر بانك هاى دولتى و خصوصى نيز به اين شبكه پيوستند.
طرح سيبا، سپهر، مهر، جام يا بانكدارى ۲۴ ساعته يكى پس از ديگرى با پيوستن به شبكه پرداخت يكپارچه، يك نظام هماهنگ براى پرداخت هاى خود به وجود آوردند. در كل مى توان گفت اولين فعاليت در زمينه بانكدارى الكترونيكى در كشور با صدور كارت و نصب دستگاه هاى خودپرداز (ATM) آغاز شد، بعد از آن خدمات الكترونيكى بانك ها از راه هاى ديگر نظير نصب پايانه هاى فروش (POS)، پرداخت قبوض تلفنى، اينترنتى، تلفن همراه و ايميل هاى بانكى نيز به مشتريان ارائه شد. به گفته كارشناسان تمامى اقدام هاى انجام شده يا در دست بررسى، نواقص متعدد مربوط به خود را دارند. دستگاه هاى خودپرداز و كارت هاى اعتبارى كه به عنوان اولين گام سيستم بانكى كشور ما در زمينه بانكدارى الكترونيكى قلمداد مى شوند، گره هاى زيادى از كار مردم نگشوده اند. به عبارت ديگر دستگاه هاى ATM مطابق نيازهاى امروز طراحى نشده اند. البته اين دستگاه ها در هر ساعت از شبانه روز خارج از سرويس هستند.
مردم بى اعتماد به خدمات اينترنتى و تلفنى بانك ها
خرابى دستگاه هاى خودپرداز برخى اوقات موجب مى شود يك فرد براى دريافت مقدارى پول نقد به بيش از چند دستگاه خودپرداز مراجعه كند. در آن صورت هم احتمالاً بايد در صف طويلى كه پشت دستگاه ايجاد شده منتظر نوبت بايستد. پرداخت حقوق ماهانه برخى كارمندان و بازنشستگان از طريق دستگاه هاى خودپرداز براى آنها به جاى راحتى بيشتر، مشكل ايجاد كرده است. استفاده از كارت هاى اعتبارى در پايانه هاى فروش بسيار محدود است و بيشتر افراد بعد از برداشت پول نقد از دستگاه خودپرداز به خريد مى روند. گسترش نيافتن استفاده از دستگاه هاى كارت خوان در فروشگاه ها به طور عملى هدف صدور كارت هاى اعتبارى را زير سؤال برده است. در اين بين استفاده از خدمات اينترنتى به علت سرعت كم و قطع هاى مكرر فقط ظاهرى و سطحى مانده است و مشكلات موجود در اين راه موجب ايجاد بى اعتمادى در بين مردم شده است. در واقع خدمات اينترنتى به خدماتى گفته مى شود كه بر بستر اينترنت ارائه مى شود و هدف آن انجام سريع معاملات و بى نيازى به حضور فيزيكى در محل بانك است و اين درحالى است كه بيشتر مردم ترجيح مى دهند براى انجام عمليات بانكى مستقيم و حضورى به بانك مراجعه كنند چون به خدمات اينترنتى و تلفنى اطمينان ندارند.
بانك هاى خصوصى پيشروتر از بانك هاى دولتى
حميد سرافراز، كارشناس ارشد بانكدارى مى گويد: «رويكرد كند بانك هاى دولتى نشان مى دهد ميزان توسعه بانكدارى اينترنتى ميان اين دسته از بانك ها يكسان نيست. گذشته از اين، در حالى كه برخى از بانك هاى خصوصى طى ماه هاى اخير تلاش هاى زيادى براى بهره گيرى از خدمات اينترنتى انجام داده اند برخى از بانك هاى دولتى اساساً با خدمات اينترنتى بيگانه اند و صرفاً به ارائه خدمات از طريق خودپردازها اكتفا كرده اند.»
او مى افزايد: «همچنين پرداخت قبوض نيز با وجود تبليغات گسترده خدمات تلفنى بيشتر از طريق حضورى انجام مى شود. نقل و انتقالات پولى يا دريافت وجوه سنگين هنوز از طريق دستگاه هاى خودپرداز امكان پذير نيست. اين دستگاه ها در طول شبانه روز بيش از ۲۰۰ هزار تومان پول نقد به مردم ارائه نمى دهند. طبق آمار هنوز ۶۰ درصد مراجعات مردم به بانك ها براى دريافت پول نقد است. در اين ميان مفاهيمى چون پول الكترونيكى كه در بانكدارى الكترونيكى نقش اصلى را ايفا مى كند، بطور كامل مهجور و ناشناخته باقى مانده است. در حالى كه كشورهاى توسعه يافته مفهوم جديدى از كيف پول را بر اساس پول الكترونيكى تعريف كرده اند و انقلابى در گردش ارز و پول از طريق خطوط تلفن و امواج به وجود آورده اند، مظهر اساسى پول الكترونيكى در كشور ما همان كارت هاى اعتبارى است كه مشكلات استفاده و بى اعتمادى به آن ديگر نياز به گفتن ندارد.
استفاده ناقص و ناهمگون بانك هاى دولتى و خصوصى از ابزار و فناورى هاى مدرن ارتباطات، گرچه مشكلاتى را براى كاربران به وجود آورده است اما اميد مى رود با ايجاد زيرساخت هاى مناسب و بسترسازى فرهنگى به همراه اعتماد و اطمينان از طريق برقرار كردن خطوط اينترنت پرسرعت و دائمى، حذف كردن پول نقد از معاملات رايج، افزايش دستگاه هاى كارت خوان و پايانه هاى فروش حركت به سوى بانكدارى الكترونيكى در كشور تسريع پيدا كند.»
منبع: روزنامه ایران
