بانکی دات آی آر: داشتن یک «صندوق قرض‌الحسنه فامیلی» از آن کارهایی است که در بین خانواده‌های زیادی رواج دارد که هر ماه به بهانه آن دوره هم جمع می‌شوند و مراسم قرعه‌کشی را برگزار می‌کنند. مراسمی که در آن اعضاء با شور و هیجان خاصی حضور پیدا می‌کنند و برخی خدا خدا می‌کنند که این بار قرعه به نام آنها بیفتد. برخی هم بعد از اینکه اسمشان از قرعه بیرون آمده جا می‌خورند و حالا نمی‌دانند با پول صندوق چه کار کنند و ذهنشان مشغول خرید تازه‌ای برای خانه می‌افتند. اما قوانین صندوق فامیلی آقای «حسین رامبد» از این قرار نیست و قوانین خاص و عجیب خودش را دارد. قوانین پیچیده، اما مشکل‌گشایی که سالهاست باعث و بانی خیر شده است. صندوق خانوادگی آقای رامبد حالا چند سال است که آن‌قدر بزرگ شده که به چند خوشه بزرگ تقسیم شده است. صندوقی که هیچ دم و دستگاه و سند و کاغذی ندارد و همه اصول آن بر اساس اعتماد چیده شده است.
این صندوق قرعه‌کشی ندارد
آقای حسین رامبد بازنشسته ارتش است و از حدود ۱۵ سال پیش صندوق فامیلی کوچکی را راه می‌اندازد تا به اعضای آن وام بدهد. اما صندوق آقای رامبد قوانین و چینش خاصی دارد که شبیه هیچ‌کدام از صندوق‌های فامیلی نیست: « سیستم صندوق به صورت خوشه‌ای است. همه افراد باید برای ورود به این صندوق فامیلی سهم بخرند. که ارزش این سهم هرماه ۵ هزارتومان اضافه می‌شود. یعنی اگر ارزش سهم هم‌اکنون ۷۵۰ هزارتومان است. ماه بعدی این ارزش به ۷۵۵ هزارتومان و دو ماه بعد به ۷۸۰ هزارتومان افزایش می‌یابد.افراد می‌توانند به تعداد دلخواهشان از صندوق سهم بخرند اما بعد از خرید هرماه باید به ازای هر سهم ماهانه ۵ هزارتومان پرداخت کنند. بعد از ورود هر فرد به صندوق دقیقا ۷ ماه بعد به او وام تعلق می‌گیرد که می‌تواند از قبل برای آن وام برنامه‌ریزی کند. مبلغ وام هم دقیقا دو برابر مقدار سهم عضو است. یعنی اگر شما یک سهم داشته باشید و ارزش سهم ۸۰۰ هزارتومان باشد. دو برابر آن یعنی یک‌میلیون ۶۰۰ هزارتومان به شما پرداخت می‌شود.»
اقساط وام مبلغ به میزان دلخواه است
دریافت وام هرچقدر که شیرین باشد، پرداخت اقساط آن همیشه عذاب‌آور و آزار دهنده است و ممکن است کسی که توان پرداخت به‌موقع آن را ندارد آبروی خودش را در خطر ببیند. اما آقای رامبد برای این کار راهکار خاصی دارد: « این صندوق قسط ماهانه مشخصی ندارد. دریافت‌کننده وام می‌تواند ماهانه هر مقداری که می‌تواند پرداخت کند. ممکن است حتی یک ماه یا چند ماه پولی پرداخت کند و این موضوع هیچ ایرادی ندارد. فقط تا تسویه وام نمی‌تواند وام جدیدی دریافت کند. ما معلم حق‌التدریسی داریم که سه ماه تابستان نمی‌تواند قسط پرداخت کند. اما به‌محض دریافت حقوقش در پاییز مثلا به جای ۵۰ هزارتومان همیشگی، ۲۰۰ تومان پول می‌ریزد. یک‌بار دیدیم یکی از اقوام چندین ماه است پول پرداخت نمی‌کند. پیگیرش شدیم و گفتیم شاید مشکلی داشته باشد. بعد فهمیدیم که همسرش مریض است و خرج زندگی او خیلی بالا رفته است. صندوق به او یکسال استراحت داد.»
وام ۸۰ میلیونی هم دادیم
شاید برایتان عجیب باشد اما یک صندوق خانوادگی می‌تواند تا ۸۰ میلیون وام بدهد. این قدرتی است که آقای رامبد در طول این سال‌ها به صندوق قرض‌الحسنه خانوادگی‌شان داده است:« یک‌بار به کسی ۸۰ میلیون وام دادیم و او هم همه را برگرداند. این صندوق مزایای بسیار زیادی نسبت به وام‌های بانکی و بقیه جاها دارد. اینجا هیچ سند و مدرک و چک و سفته‌ای وجود ندارد و همه‌چیز بر اساس اعتماد است. در بسیاری صندوق‌ها وقتی وام می‌گیرید از ۵ میلیون مبلغ وام ممکن است ۳۰۰ هزارتومان را به‌عنوان کارمزد از شما کسر کنند. اما ما اینجا از این کارها نداریم. این وام ضامن نمی‌خواهد که اگر پرداخت قسط به تاخیر افتاد سراغ ضامن برویم و آبروی وام‌گیرنده را ببریم. وام‌گیرنده حتی ۱۰۰۰ تومان هم پول بیشتری نسبت به وامش پرداخت نمی‌کند و هیچ شبهه شرعی ایجاد نمی‌شود. یکی از محاسن بزرگی هم که دارد این است که شما وقتی نیاز به وام ندارید ولی نوبت شماست از آن صرف‌نظر می‌کنید اما جلوی صف می‌مانید و هر زمان که نیاز به وام داشتید مراجعه می‌کنید و صندوق به شما وام می‌دهد. یکی از نقاط قوت این صندوق، خوشه‌ای بودن آن است. در حال حاضر ۶ خوشه دارد که هر خوشه سرگروه دارد و به حساب و کتاب گروهش رسیدگی می‌کند. یعنی صاحب صندوق با همه درگیر نیست. این خوشه‌ای بودن هم باعث می‌شود که هر زمان یک خوشه خواست می‌تواند اعلام استقلال کند و از مرکز جدا شود و هیچ مشکلی پیش نمی‌آید.»
صندوق قرض‌الحسنه ما اعتماد و از خودگذشتگی را بالا برده است
با اینکه این صندوق سالهاست که توانسته مشکلات زیادی از اقوام و به‌خصوص جوان‌های فامیلی را حل کند. اما آقای رامبد جمله‌ای دارد که برای همه دل‌نشین است: « پولی که این وسط می‌چرخد بااینکه راه گشا بوده است در مقابل دستاورد صندوق کاملا چیز بیخودی است. این جریان اعتماد خانوادگی و از خودگذشتگی زیادی را در اقوام به وجود آورده است. طوری که وقتی اعضا می‌بینند یکی از اقوام به مشکل خورده است همه از سهم خود می‌گذرند و وام‌هایشان را واگذار می‌کنند. این موضوع است که ارزشمند است. اینکه با این کار توانسته‌ایم اعتماد و از خودگذشتگی را بالا ببریم.»
منبع: مهر
