در شرایطی که هر یک از بانکهای دولتی و خصوصی کشور- بهویژه در یکی، دو سال اخیر- بیشترین تلاش و توانایی خود را صرف معرفی شبکه بانکداری الکترونیکی و ترغیب عموم مردم به استفاده از مزایای این سیستم نوین و کارآمد کردهاند، اما طبق آمار و اخبار موجود، روند توسعه و گسترش شبکه بانکداری الکترونیکی کشور و ابزارها و تجهیزات مورد نیاز و استفاده این شبکه به هیچوجه متناسب با رشد روزافزون تبلیغات رسانهای بانکها در جهت جذب هرچه بیشتر هموطنانمان به سوی این سیستم بانکی مجازی نیست و باید منتظر شد که عابر بانکها به زودی آن قدر کم بیاورند که تا سرحد سکته پیش بروند.
به گزارش بانکی به نقل از جوان آنلاین دلیل این امر نیز عدم تناسب میان مهمترین ابزارهای لازم جهت استفاده مردم از سیستم بانکداری الکترونیکی نظیر دستگاههای خودپرداز (ATM)، پایانههای فروشگاهی (POS) و پایانههای شعب بانکها (Pin- pad) با تعداد کارتهای الکترونیکی موجود در دست عموم افراد جامعه است که توسط مجموعه بانکهای فعال کشور صادر شده است.
این عدم تناسب بین کارتهای الکترونیکی بانکها و دستگاههای سهگانه نامبرده شده نیز با مقایسهای ساده میان گزارشهای ماهانه بانک مرکزی از وضعیت توسعه سیستم بانکداری الکترونیکی مشاهده میشود. برای نمونه، یکی از این گزارشهای بانک مرکزی که عموماً در قالب جداول آماری و عددی منتشر و از طریق وبسایت رسمی این بانک قابل دسترسی هستند، گزارشی است تحت عنوان «تحلیل نسبتی ابزارها و تجهیزات پرداخت الکترونیک» که به صورت جداگانه برای هر یک از ماههای سال تنظیم و منتشر میشود.
در آخرین شماره از این سلسله گزارشها که مربوط به شهریورماه 88 است، نسبت مجموع کارتهای الکترونیکی بانکی به کل خودپردازهای فعال در شبکه بانکهای کشور رقمی معادل سه هزار و 972 کارت اعلام شده است. به عبارت دیگر تا پایان شهریورماه امسال به ازای هر یک از خودپردازهای فعال شبکه بانکی، تعداد سه هزار و 972 کارت الکترونیکی صادر و در اختیار مردم قرار گرفته است. این درحالی است که نسبت کارت به خودپرداز در پایان شهریور 87 رقمی برابر با سه هزار و 435 کارت و در پایان شهریورماه 86 نیز معادل دو هزار و 680 کارت بوده است و این به معنی آن است که نرخ رشد تعداد دستگاههای خودپرداز شبکه بانکی در مقایسه با رشد تعداد کارتهای بانکی صادر شده عقب مانده است و میزان افتتاح حسابهای بانکی عابربانکها و تعداد کارتهای مربوط به این حسابهای بانکی بسیار بیشتر از سرعت افزایش تعداد خودپردازهای راهاندازی شده در شبکه بانکی کشور بوده است.
به این ترتیب، بدیهی است که این افزایش اختلاف و عدم تناسب میان رشد کارتها و خودپردازها موجب بروز مشکلات بسیاری شده و میشود که برای مثال، افزایش ترافیک انسانی جهت استفاده از خودپردازها و ایجاد صفهای متعدد در مقابل این دستگاهها از یک سو و همچنین افزایش سرعت استهلاک و بروز خرابیهای گوناگون ناشی از استفاده بسیار زیاد از خودپردازها و طبعاً افزایش هزینههای سنگین سرویس و تعمیرات این دستگاهها از سوی دیگر از جمله مشکلات ملموس و قطعی به شمار میرود که نمونههای آن را در ماه های اخیر به دفعات مشاهده کردهایم.
به عبارت دیگر از جنبه خدماترسانی به مردم، بخشی از صفهای عموماً طولانی داخلی بانکها به بیرون شعب و مقابل باجههای خودپرداز منتقل شده است و تنها تفاوت موجود، سرما و گرمای هوا و مشکلساز شدن بیش از پیش خدماترسانی بانک به مردم است که با گذشت زمان و گسترش سیستم بانکداری الکترونیکی عاید مردم شده است.
مطابق آنچه آمار بانک مرکزی نشان میدهد، تعداد خودپردازهای فعال شبکه بانکی در پایان شهریورماه 88 به 14 هزار و 627 دستگاه رسیده است درحالی که تعداد این دستگاهها در پایان شهریور 87 معادل 11 هزار و 531 دستگاه و در پایان شهریورماه 86 نیز برابر با هشت هزار و 841 دستگاه بوده و مقایسه تعداد مراجعات مردم به خودپردازها و استفادههای گوناگون از این دستگاهها در مقاطع پایان شهریورماه سال 88، 87 و 86 نیز مشکل پیشتر گفته شده یعنی افزایش تعداد مراجعه مردم به خودپردازها یا همان تعداد تراکنشهای بانکی را به روشنی تأیید میکند، زیرا در شرایطی که تعداد تراکنشهای بانکی مردم در پایان شهریور 86 با استفاده از 29 میلیون و 39 هزار و 198 کارت الکترونیکی بانکی به رقمی معادل 52 میلیون و308هزار و 609 تراکنش رسیده و در پایان شهریورماه 87 نیز تعداد تراکنشهای انجام شده با استفاده از 48 میلیون و 677 هزار و 180 کارت الکترونیکی در اختیار مردم به 62 میلیون و 398هزارو 711 تراکنش افزایش یافته بود، در مقطع پایان شهریورماه امسال(88) با صدور 73 میلیون و 379 هزار و 461 کارت الکترونیکی بانکها، تعداد تراکنشهای صورتگرفته در شبکه بانکی کشور با رشدی شدید به 109 میلیون و 321 هزارو807 تراکنش افزایش پیدا کرده است.
به عبارت دیگر درحالی که تعداد تراکنشهای انجام گرفته شده در پایان شهریور 87 نسبت به پایان شهریور 86 بالغ بر 10 میلیون تراکنش بیشتر شده، میزان افزایش تراکنشها در فاصله پایان شهریور 87 تا پایان شهریور 88 به بیشتر از 47 میلیون تراکنش رسیده است.