بانکی دات آی آر: با وجود اینکه در چند سال گذشته تلاش دولت‌ها برای به حرکت در آوردن بازار کار کشور از طریق بخشنامه و تسهیلات بانکی بی‌نتیجه بوده اما در برخی از بخش‌های بازار کار به صورت سنتی و از گذشته در برخی فصول و دوره‌های سال، رونق ایجاد می‌شود.
معمولا مشاغل کشاورزی در استان‌هایی که کشاورزی در آنها رونق دارد در فصول بهار و تابستان رونق داشته و کارگران می‌توانند به صورت روزمزد فعالیت داشته باشند. در عین حال، ویژگی مشاغل روزمزد این است که نه از فردای شغلی خود با خبر خواهید بود و نه بیمه‌ای در کار است و نه عیدی، پاداش، اضافه‌کاری و خلاصه حمایت‌های قانون کار.
افراد تنها در ساعات مشخصی از روز به کاری مشغول شده و در پایان روز نیز مزد خود را دریافت می‌کنند. اینگونه فعالیت‌ها در برخی حوزه‌ها مانند کشاورزی و مسکن از گذشته رواج داشته و افرادی دائما در این بخش‌ها آماده کار هستند.
کوچ کارگران روزمزد از بخش مسکن
آمار و ارقام مشخصی از تعداد شاغلان در این بخش‌ها وجود ندارد ولی در حوزه کشاورزی طی سال‌های گذشته معمولا ۳ تا ۳.۵ میلیون نفر مشغول به کار بوده‌اند. البته همه این شاغلان کارگران روزمزد نیستند بلکه شامل صاحبان زمین‌ها و مالکان نیز می‌شود؛ در عین حال بخشی نیز نیروی کار ساده فعال در این حوزه‌اند.
با وجود اینکه کارگران روزمزد شاغل در بخش کشاورزی در این روزها می‌توانند فعالیتی داشته و کسب درآمد نمایند اما این وضعیت برای کارگران شاغل در بخش مسکن وجود ندارد و به دلیل رکود شدید ساخت و ساز مسکن در سال‌های اخیر، بخش قابل توجهی از نیروی کار ساختمانی کشور مجبور به ترک شغل و یا انجام فعالیت‌های دیگر شده‌اند. خوشبینانه این است کارگری که می‌توانست در ایام رونق ساخت و ساز بیش از نیمی از ماه را کار داشته باشد، حال شاید ۵ روز نیز کار نداشته باشد.
اینگونه هم نیست که بتوان گفت در تمامی استان های کشور کارگران روزمزد فعال در بخش کشاورزی داریم چون برخی استان‌ها مانند تهران اصلا کشاورزی به آن معنا ندارند که نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی داشته باشند؛ از اینرو نیروی کار روزمزد در اینگونه مناطق احتمالا در سایر فعالیت‌های خدماتی مانند مسکن و… وارد می‌شوند.
معیشت؛ دغدغه همیشگی کارگران
ممکن است یک کارگر ساده فعال در بخش کشاورزی، مسکن و یا خدمات بتواند در سال ۹۵ بابت هر روز کار رقمی بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان داشته باشد اما به دلیل محرومیت کامل این گروه از شاغلان از کلیه مزایای قانون کار از قبیل بیمه، حقوق ثابت، مزایای جانبی شغل، عیدی و … فعالیت در بخش روزمزدی برای شاغلان مخاطرات فراوانی را به همراه دارد.
یکی از مهم‌ترین آسیب‌های فعالیت روزمزدی این است که شاید به دلیل رکود فعالیت‌ها و یا افزایش تعداد نیروی متقاضی کار در این بخش، فرد نتواند در ایام مختلف ماه کارفرما داشته باشد و بخشی از ماه را بیکار بماند. بیکار ماندن یک فرد روزمزد به این معنا است که آن فرد در آن روز حقوقی نخواهد داشت؛ بنابراین چگونگی تامین هزینه‌های زندگی برای شاغلان روزمزد در فصول کاری و بدتر شدن اوضاع در فصولی که مشاغل روزمزدی درخواست کمتری دارد، یک معضل دائمی و دغدغه همیشگی افراد شاغل در این بخش خواهد بود.
از سویی، فعالان این عرصه اگر نتوانند برای آینده و دوران بازنشستگی خود فکری بکنند احتمالا دوران پس از کار سخت و بدون درآمدی را خواهند داشت. به بیان دیگر، اگر افرادی توانستند از طریق کارفرما و یا خود اقدام به بیمه نمایند که آینده روشن‌تری خواهند داشت و در غیر اینصورت، فرد هیچگاه نمی‌تواند خود را بازنشسته بداند و تا روزی که توان کار کردن دارد باید برای کسب درآمد در بازار کار باقی بماند.
هرچند در طول سال‌های اخیر دولت‌ها برخی حمایت‌های اینچنینی از شاغلان بخش ساختمان داشته و برخی نیز تاکنون بیمه شده‌اند، ولی هزاران نفر دیگر نیز هستند که در شهرها و روستاهای کشور سال‌ها در بخش‌های مختلف کشاورزی و دامپروری فعالیت داشته و تاکنون از هیچگونه حمایتی نیز برخوردار نشده‌اند.
منبع: مهر
