همزمان با افزايش نگراني‌ها از سقوط ناگهاني قيمت نفت، رييس‌جمهور محترم طي اظهارات مهمي در هفته گذشته ابراز اطمينان كردند كه اقتصاد كشور هم‌اكنون حتي با نفت پنج دلاري هم قابل‌اداره است و نگراني‌ها از اين بابت پايه و اساسي ندارد.
البته رياست‌محترم جمهور يك توضيح را به مردم بدهكار ماندند و آن اينكه آيا امكان اداره‌كشور با نفت پنج دلاري در اين سه سال اخير ايجاد شده يا اينكه چنين امكاني در سال‌هاي ماقبل هم وجود داشت؟
به عبارت دقيق‌تر، مي‌توان پرسيد اگر چنين امكاني وجود داشت كه كشور را نه با نفت پنج دلاري كه با نفت 10دلاري اداره كنيم، چرا ترجيح داده شد به جاي اين كار، كشور با نفت حول‌و‌حوش 100دلاري اداره شود تا از هدف مهم «اقتصاد بدون نفت» كه آرزوي همه مقامات ارشد نظام و تمام نخبگان كشور است دورتر شويم؟ مگر هدف از تاسيس «حساب ذخيره ارزي» اين نبود كه تنها حداقلي از درآمدهاي نفتي را در بودجه وارد كنيم و مابقي را به عنوان پشتوانه و موتوري براي توسعه كشور به حساب ذخيره ارزي واريز كنيم؟البته اين بحث كه نبايد همه دلارهاي نفتي را استفاده كنيم به تفصيل در زمان تصويب اولين بودجه دولت نهم در اواخر سال 84 انجام شد، اما در پاسخ به كساني كه معتقد بودند استفاده بي‌رويه از دلارهاي نفتي باعث بروز «بيماري هلندي» مي‌شود، گفته شد كه اگر از اين منابع هم استفاده نكنيم در تاريخ مي‌نويسند كه اينها دچار «بيماري ايراني» بودند!
به هر حال، آن روزها گذشت و اتفاقا نه «بيماري ايراني» كه همان «بيماري هلندي» باز هم آمد وجهش قيمتي كالاهاي غيرقابل مبادله به ويژه مسكن كه در شرايط وقوع «بيماري هلندي» اتفاق مي‌افتد، اتفاق افتاد و ركود تورمي پس از آن نيز كه قابل پيش‌بيني بود نيز اتفاق افتاد و اكنون در مسيري پيش مي‌رويم كه اگر پيامدهاي سقوط نفت را چاره‌انديشي نكنيم تلاطم‌هاي ديگري نيز اتفاق خواهد افتاد كه قابل پيش‌بيني است و به همين دليل استفاده از امكاني كه رييس‌جمهور محترم از آن خبر مي‌دهند بسيار حياتي است.
البته محال نيست كه بگوييم چنين امكاني يعني امكان اداره كشور با نفت پنج دلاري در همين چند سال اخير ايجاد شده است (كه البته برخي پرسش‌هاي ناگزير را به همراه دارد به‌ويژه اين پرسش كه جايگزين آن دلارهاي نفتي كه پشتوانه تهيه انواع واردات بوده است چه خواهد بود) كه در اين صورت اين ايده به ذهن مي‌رسد كه چرا اداره كشور با نفت پنج دلاري را به زماني موكول كنيم كه قرار است در آن زمان، نفت به پنج دلار برسد؟ آيا بهتر نيست از چنين امكاني كه يا از قبل وجود داشته يا هم‌اكنون ايجاد شده، قبل از اينكه نفت به پنج دلار سقوط كند استفاده كنيم تا هم بتوانيم از مابقي دلارهاي نفتي به عنوان ضربه‌گير شوك‌هاي احتمالي پيش‌بيني نشده استفاده كنيم و هم اينكه حساب ذخيره ارزي را كه ظاهرا اين روزها بيش از تخمين‌هاي پيشين نحيف‌تر شده، تقويت كنيم. شروع كار نيز بسيار ساده است و لازم نيست بلافاصله همه حساب و كتاب‌ها را به هم بريزيم؛ فقط كافي است به معاونت برنامه‌ريزي رياست‌جمهوري ابلاغ شود كه بودجه سال 88 را با نفت پنج دلاري ببنديد.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
