بانکی دات آی آر: نخستین مناطق ازاد جهان در یونان و روم باستان شکل گرفتند. بنادر چالیس و پیرائوس در یونان محصور با دیوارهای دفاعی بود و بندر دلاس در روم با هدف افزایش حجم مبادلات تجاری با مصر، شمال آفریقا، خاورمیانه، امپراتوری ایران و آسیا تاسیس شده بود. نخستین منطقه ی صادرات در آسیا کاندولا نام داشت که در سال 1965 در هنــدوستان تاسیس گردید. اندکی بعد تایوان در سال 1966، به ایجاد منطقه ی پردازش تجاری کائـئون سیونگ، و کره جنوبی در سال 1970 به تاسیس منطقه ی مشابهی با نام ماسان مبادرت ورزیدند. هر دو کشور در پایان دهه ی 1950 و 1960 ایجاد صنایعی که به توسعه ی صادرات محصولات آنها منجر میشد را تقویت کردند. البتهخ آنها هنگامی به این اقدامات دست زدند که هنوز سایر کشورهای درحال توسعه ی آسیا استراتژی جایگزینی واردات را به شدت دنبال میکردند.
در دهه ی 1970، تغییرات شدیدی در خط مشئ توسعه ی بسیاری از کشورهای آسیایی صورت گرفت ، بدین ترتیب که سیاست جایگزینی واردات را رها کرده و به سیاست توسعه ی صادرات روی آوردند. بدین ترتیب مناطق پردازش صادرات در مالـزی، سری لانکا ، تایلنـد و فیلیپین نیز مانند کشورهای دیگر شکل گرفت. حتی کشورهایی مانند هنـد ، پاکستان، اندونزی که هنوز از سیاستهای حمایت از بخش داخلی دست برنداشته بودند به منظور توسعه ی صادرات خود به تاسیس مناطق پردازش صادرات روی آوردند.
بنا به تعریف بین المللی، منطقه ی آزاد محدوده ی حراست شده ی بندری و غیربندری است که از شمول برخی مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره گیری از مزایایی همچون معافیتهای مالیاتی, بخشودگی سود و عوارض گمرکی, عدم وجود تشریفات زائد ارزی-اداری و مقررات محدودکننده, و سهولت در فرآیندهای صادرات و واردات، با جذب سرمایه گزاری خارجی و انتقال فن آوری، به توسعه ی سرزمین اصلی کمک میکند.درتعریف سازمان ملل متحد از مناطق ازاد بعنوان محرک برای تشویق صادرات صنعتی یاد میشود.
همچنین مناطق ویژه ی تجاری-صنعتی به محدوده ی جغرافیایی مشخصی گفته میشود که قوانین گمرکی و محدوده ی گمرکی آن کشور در آن اجرا نمیشود و به منظور تسهیل واردات و صادرات کالا و حمایت از صنعت داخلی کشور و همینطور جذب فن اوریهای نوین در امر تولید و توسعه ی منطقه ای در ورودیهای گمرکات و مناطق مرزی کشور ایجاد شده است.مناطق آزاد تجاری صنعتی بابرخورداری از معافیتهای گمرکی، مالیاتی و سایر امتیازات قانونی میتوانند زمینه ی بهرمندی بالا در امور تجاری را ایجاد کنند.
برنامه ریزی درست و استفاده از تجربیات همسان میتواند با توجه به پتانسیلهای موجود در هر کشور، افق های روشنی در اقتصاد آن ایجاد نماید.
منبع: شبکه ی تلویزیونی NBC News
مترجم: مهرداد دستورانی
