حدود ۳۰ روز به پايان ضرب الاجل تعيين شده بانك مركزى جهت ساماندهى موسسات مالى و اعتبارى بدون مجوز باقى مانده است و در مدت طى شده موسسات مالى و اعتبارى سعى نموده اند شرايط را به منظور جلب نظر مقام عالى نظارت بر سياست هاى پولى فراهم آورند. وقتى چند روز گذشته خبر درخواست تبديل به بانك يكى از همين موسسات فاقد مجوز روى خروجى خبر گذارى ها قرار گرفت، بر آن شديم تا آخرين اطلاعات را از روند موسسات كه در حال تحول و اخذ مجوز هستند به دست آوريم.
سيد محسن فاضليان – مدير اداره نظارت بر موسسات پولى غير بانكى در خصوص ساماندهى بازار غير متشكل پولى به سوالات ما پاسخ داد.
موسسات پولى و غير بانكى كه مجوز ندارند چگونه بوجود آمدند؟
موسسات غير بانكى به ۵ گروه عمده تقسيم مى شوند كه موسسات مالى و اعتبارى، صندوق قرض الحسنه، تعاونى هاى اعتبار، ليزينگ و صرافى ها از اين جمله اند.
موسسات مالى و اعتبارى نيز به دو دسته موسسات داراى مجوز مانند موسسه اعتبارى توسعه و موسسات فاقد مجوز تقسيم مى شوند. موسسات فاقد مجوز اگر چه درتابلوهاى خود به نام موسسه مالى و اعتبارى را قيد كرده اند اما اينها صندوق هاى قرض الحسنه اى هستند كه به موجب آيين نامه ثبت تشكيلات غير تجارى و اجازه نامه فعاليت از نيروى انتظامى به موجب قانونى كه در سال ۱۳۳۷ تصويب شده فعاليت خود را آغاز نمودند و با تصويب قانون بازار غير متشكل پولى در سال ۱۳۸۳بايد تحت نظارت بانك مركزى در مى آمدند و از اين بانك مجوز دريافت مى داشتند.
به عبارت ديگر صندوق هاى قرض الحسنه به عنوان نهادهايى غير انتفاعى كه به نيت خير خواهانه در ابتدا شكل گرفتند پس از چندى با پرداخت سود به سپرده ها و جمع آورى منابع وارد كار شبكه بانكى شدند.
ضرورت ساماندهى اين صندوق ها چگونه احساس شد؟
بعد از بحران صندوق جى اصفهان و محمد رسول ا.. كه اين موسسات صندوق قرض الحسنه بودند، اما فعاليت قرض الحسنه انجام نمى دادند ضرورت بيش از پيش احساس شد و قانون بازار غير متشكل پولى به تصويب رسيد و وظيفه ساماندهى بازار پولى غير متشكل كشور به بانك مركزى نهاده شد كه بر اساس اين قانون نه تنها صندوق هاى قرض الحسنه بلكه، ليزينگ ها، تعاونى هاى اعتبار، صرافى ها نيز ساماندهى مى شوند.
آمارى از تعداد موسساتى كه تحت قانون بازار غير متشكل پولى ساماندهى مى شوند در اختيار داريد؟
فاضليان- بر اساس آخرين آمار ۵ هزار صندوققرض الحسنه ، حدود ۱۷۰۰ تعاونى اعتبار، حدود ۵۰۰ شركت ليزينگ، حدود ۵۰۰ صرافى در كشور وجود دارد كه از اين تعداد ۳۵۰۰ صندوق فعال، يك هزار تعاونى اعتبارى فعال، ۱۰۰ ليزينگ فعال و ۵۰۰ صرافى فعال در كشور وجود دارد.
چه تعداد تاكنون ساماندهى شده اند؟
اين ها به ترتيب و رفته رفته در حال ساماندهى هستند، به عبارت ديگر باساماندهى با اخذ مجوز موسسه مالى و اعتبارى شهر و اقدامات انصار، تعاونى عسگريه و بتاجا و مابقى كه در صف ساماندهى قرار دارند،كه به دليل حجم عمليات آن ها نسبت به سايرين حدود ۸۰ درصد بازار ساماندهى شده است. به هر حال بانك مركزى ۸ ماه فرصت براى صندوق هاى بدون مجوز ارايه كرد و اين موسسات يا بايد ساماندهى شوند و يا تعطيل.
اين نكته را نيز بايد اضافه كرد تا كنون موسسات زيادى مراجعه كرده اند به گونه اى كه ۱۵ تعاونى اعتبارى مجوز گرفتند و بقيه هم بايد مراجعه كننده و مجوز بگيرند.به عبارت ديگر تعاونى هاى كارسازان آينده، عسكريه، ميزان، مولى الموحدين، ثامن الائمه و شهر براى اخذ مجوز اقدام نموده اند. همچنين موسسات مالى و اعتبارى قوامين، انصار، مهر، مشيز، ريحان گستر كرمان و بتاجا اقدامات مشابهى انجام داده اند كه با اين اقدام ۸۰ تا ۹۰ درصد فعاليت بازار غير متنشكل پولى ساماندهى مى شود.لازم به ذكر است كه افزايش سرمايه ۲۰۰ ميليارد تومان، ذى نفع واحد ۱۰ درصد، ثبت شركت به صورت سهامى عام و رعايت نسبت كفايت سرمايه ۸ درصدى از جمله اقداماتى است كه موسسات مالى و اعتبارى بايد رعايت كنند.
گروهى از صندوق ها نيز زير نظر سازمان اقتصاد اسلامى قرار گرفته اند در مورد آنها چه نظرى داريد؟
صندوق هاى قرض الحسنه به طور عموم به دو شكل هستند، گروهى فقط كار قرض الحسنه انجام مى دهند و ريشه در اعتقادات و شرع دارند و بانك مركزى نيز با اين صندوق ها برخوردى ندارد، اين صندوق ها عموما با سازمان اقتصاد اسلامى فعاليت مى كنند و تعامل خوبى نيز بين بانك مركزى و سازمان اقتصادى اسلامى وجود دارد، بنابراين بخشى از صندوق ها كه زير نظر بانك مركزى و سازمان اقتصاد اسلامى قرار ندارند هر چه سريعتر بايد نسبت به ساماندهى امورشان برنامه ريزى نمايند.
منبع: روزنامه ابرار اقتصادی
