برای استفاده بهینه و موثر از بانکداری الکترونیک می بایست مفهوم واژه ها و اصطلاحات آن را به خوبی بدانیم و هر یک از این خدمات را در جایگاه خودش و در مواقع مورد نیاز به کار ببریم.
به گزارش بانکی دات آی آر، برخی واژه های مرسوم در کشورمان مخفف نظام های پرداخت و یا اصطلاحات بومی و مختص کشورمان است و برخی مفاهیم رایج در نظام بانکداری الکترونیک سراسر جهان. در زیر به برخی از این اصطلاحات اشاره می کنیم:
شتاب (شبكه تبادل اطلاعات بين بانكي)
«شتاب»، از سال 1381 با هدف يكپارچه كردن و به هم پيوستن سامانه هاي كارت تمامي بانكهاي كشور آغاز به كار كرد. در حال حاضر مركز «شتاب» به عنوان سوئيچ ملي كارت بانك در كشور ايفاي نقش نموده و تمام بانكهاي كشور در آن عضويت دارند. عمليات تحت پوشش شتاب دامنه وسيعي از تبادلات، از قبيل برداشت وجه نقد، خريد الكترونيكي، انتقال وجه، پرداخت قبوض و مانده گيري را در بر مي‌گيرد و به طور متوسط روزانه بيش از دو و نيم ميليون تراكنش را پردازش مي‌كند.
شاپرک (شبكه الكترونيكي پرداخت كارتي)
«شاپرك»، نظام جدیدی است که تمهيدات لازم را براي اتصال مستقيم ارايه دهندگان خدمات پرداخت به زيرساختهاي ملي پرداخت و تسويه فراهم مي‌آورد و بر مبنای آن، ساماندهي کارتخوانهای در نظام بانكي كشور، نظارت دقيق و همه جانبه بر عمليات بانكي انجام شده از طريق کارتخوانها و حصول اطمينان از رعايت استانداردها و ضوابط، تطبيق عمليات پرداخت الكترونيكي با ضوابط مبارزه با پولشويي، كاربري بهينه سرمايه‌گذاريهاي انجام شده، افزايش سطح پوشش کارتخوانها به منظور تعميق پرداختهاي الكترونيكي، پرهيز از اقدامات بازارشكنانه و تقويت مشاركت واقعي بخش خصوصي در توسعه و راهبري شبكه پرداخت كشور؛ صورت می پذیرد. در این طرح ضوابط جديد ناظر بر ارايه دهندگان خدمات پرداخت (ويرايش 2) با ديدگاه اولويت نظارت، پايش و رصد تراكنشهاي مالي الكترونيكي بازنويسي شده تا ضمن منع كامل «شاپرك» از ورود به عرصه كسب و كار پرداخت الكترونيكي و رقابت با شركتهاي فعال در اين زمينه، تمهيدات كافي و ضمانت اجرايي براي اعمال سياستهاي كلان و نظارت دقيق بر عملكرد بانكها و شركتهاي ارايه دهنده خدمات پرداخت الکترونیک و رهگيري مبادلات پولي الكترونيكي مطابق با قوانين، مقررات و دستورالعملها، صورت پذيرد.
شبا (شناسه بانکی ایران یا شناسه حساب بانکی ایران)
«شبا»، شماره ملی حسابهای بانکی بوده و به منظور تسهیل، استاندارد سازی مبادلات بین بانکی و مبادلات بین المللی بانکهای کشور، بر اساس استاندارد ISO 13616 : 2007 تعریف و تبعین گردید، شماره «شبا» مستقل از نظام شماره گذاری حساب داخلی بانک بوده و طبق اصول و فرمول مشخص با استفاده از شماره حسابهای داخلی بانکها محاسبه و صادر می گردد. در این روش شماره گذاری کشور، بانک، مشتری و نوع حساب قابل شناسایی بوده و نیز دارای کدی کنترلی برای جلوگیری از بروز خطاست.
تراکنش
به فرآیند تبادل اطلاعات میان درخواست‌کننده و سوئیچ اطلاق می‌گردد که شامل ارسال پیام، پردازش آن و اخذ پاسخ مقتضی می‌باشد.
درگاه پرداخت اینترنتی
درگاه پرداخت اینترنتی امکان انجام هر گونه عملیات خرید و پرداخت به صورت Online از طریق اینترنت را فراهم می‌نماید.
خرید اعتباری
به انجام تراکنش خرید به صورت اعتباری (از طریق کارت‌های اعتباری) گفته می‌شود.
خرید غیر اعتباری
به انجام تراکنش خرید به صورت نقدی (از طریق کارت‌های نقدی و پیش‌پرداخت) گفته می‌شود.
تابا (سامانه تسويه اوراق بهادار الكترونيكی)
«تابا»، به عنوان زيرساخت انتشار و تسويه انواع اوراق بهادار الكترونيكي به عنوان يكي از اركان طرح نظام جامع پرداخت در سال 1388 راه اندازي شد و با آغاز فعاليت، انتشار و مبادله تمامي اوراق مشاركت دولتي و بانك مركزي وگواهيهاي سپرده منحصراً به صورت الكترونيكي صورت پذيرفته و انتشار اوراق مشاركت به صورت كاغذي متوقف شد.
ساتنا (سامانه تسويه ناخالص آني)
«ساتنا»، برای دستیابی به دو هدف اصلي «تسويه مبادلات بين بانكی» و «انتقال وجه فوري بين حسابهاي مشتريان در دو بانك مختلف» از آذرماه سال 1385 راه اندازي شد و از شهريورماه 1387 خدمات ساتنا براي حواله های بين بانكی نیز معرفی شده است. خدمات ساتنا در حال حاضر بدون كارمزد در تمامي شعب همه بانكها و براي انواع حسابها (اعم از سنتي و متمركز) ارايه مي‌شود.
پایا (پاياپاي الكترونيكي)
«پايا»، زيرساخت اصلي مبادلات پولي بين بانكي انبوه به شمار آمده و ستون فقرات حواله هاو انتقالات وجوه بين بانكي را در كشور تشكيل مي‌دهد و به گونه‌اي طراحي شده كه مي‌تواند دستور پرداختهاي متعدد را از طرف بانكها دريافت، پردازش و براي انجام به بانكهاي مقصد ارسال نمايد. متناظراً بانكها نيز مي‌توانند دستور پرداختهاي مشتريان خود را به صورت انفرادي يا انبوه دريافت و براي پاياپاي و انجام در بانكهاي مقصد به «پايا» ارسال كنند. سامانه پاياپاي الكترونيك در درون خود داراي دو هسته جداگانه «انتقال اعتبار» و «برداشت مستقيم» است كه ارايه خدمات ارزش‌افزوده را براي بانكها ميسر مي‌سازند و بانکها را در ارایه خدمات «پرداخت الکترونیکی اقساط»، «پرداخت حقوق و مستمری کارکنان» و همچنین «پرداخت سود سهام» و «سود اوراق بهادار» به مشتریان عمده خود یاری می دهد.
نماد (نظام مديريت امضاي ديجيتال)
«نماد»، شاخص اصلی شناسایی اشخاص حقیقی و حقوقی در فضای مجازی است و از آنجایی که پرداختهای الکترونیک عموما بدون حضور فرد صورت پذیرفته و روشهای سنتی تشخیص هویت در شناسایی متقاضیان بانکداری الکترونیک نا کارا است، این نظام کلید راهگشای شناسایی متقاضیان برای انجام یک معامله الکترونیکی سالم می باشد.
اخبار منتخب بانکی دات آی آر:
==================
- سهميه اي ۷۰۰، آزاد ۱۰۰۰تومان
- بانکی: استخدام های روز-۳ اردیبهشت ۹۳
- نرخ ارز،طلا وسکه پایان وقت اداری ۳ اردیبهشت ۹۳
- زمان افزایش کرایه تاکسی، اتوبوس و مترو
- افزایش فروش «ریتالین» در شب‌های امتحان!
- توصیه های بزرگترین سرمایه گذار قرن بیستم به مردم برای سرمایه گذاری
- انصراف ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از یارانه‌ها
- بنزین فردا شب گران می‌شود
- نرخ ارز،طلا وسکه نیم روز ۳ اردیبهشت ۹۳
- حقوق ۹۳ غیر مستقیم افزایش یافت!
- حبس برای عدم‌همکاری با سازمان بازرسی
- افزایش ۲/۵ برابری واردات نفت هند از ایران
- توضیح جهانگیری در مورد جشن همسر روحانی
