نرخ سود بانکي سال بعد دستوري نخواهد بودچنانچه بانکها سود منابع را بدون توجه به سود تسهيلات پيشبيني کنند، اين بانکداري ربوي است و ما به اين اعتقاد نداريم.
دکتر محمود بهمني، رييس کل بانک مرکزي با بيان اين مطلب از دستوري تعيين نشدن نرخ سود در سال آتي خبر داد و گفت: سود سپردهها بايد بر اساس سود تسهيلات تعيين شود و بر اساس بانکداري اسلامي بايد از محل سود تسهيلات به سود سپردهها برسيم، يعني بانک تنها مجاز است سودي را که به دست ميآورد توزيع کند؛ لذا اگر بانک سود منابع را بدون توجه به سود تسهيلات پيشبيني کند، اين بانکداري ربوي است و ما به اين اعتقاد نداريم.
وي در پاسخ به اين سؤال که اخيراً در اظهار نظري اعلام کرده بوديد که بايد با اصلاح نرخهاي سود، زمينههاي رانت و فساد را از بين برد، آيا بنا داريد با توجه به نرخ تورم، نرخ سود را تعيين کنيد يا خير؟ گفت: من 4 سال قبل هم ميگفتم که نرخها بايد متعادل باشد و بايد تعادل ايجاد کنيم، چراکه نميتوانيم بگوييم فرضاً ما 12 درصد به سپردهگذار بدهيم ولي تورم 20 درصد باشد. يکي از وظايف بانک مرکزي حفظ ارزش پول مردمي است که پول خود را در بانک گذاشتهاند بنابراين اگر ما اين کار را نکنيم، حق مردم را تضييع کرديم.
وي افزود: ما امسال براي نرخ سود سپردهها سقف تعيين کرديم و نوزده درصد سقف منابع شد؛ بنابراين تسهيلات حداکثر ميتواند 3.5 درصد اسپريد داشته باشد که 22 درصد حداکثر ميشود.
سال بعد با نرخها بازي ميکنيم
رييس کل بانک مرکزي ابراز داشت: سال بعد با توجه به اينکه تورم را پايينتر ميآوريم، يک مقدار روي نرخها بازي ميکنيم و در يک فاصله دو تا سه ساله بايستي نرخ تورم را تک رقمي کنيم و هيچ چارهاي نداريم.
بهمني خاطر نشان کرد: اگر شرايط به همين گونه که هست باشد ما بايد طي يک برنامهريزي دقيق کاهش نرخ تورم را که به دنبالش کاهش نرخ سود است، در پيش بگيريم، چراکه ما نميتوانيم نرخ سود را بدون توجه به نرخ تورم تعيين کنيم.
نرخ سود عامل تورم نيست
رييس بانک مرکزي تصريح کرد: نرخ تورم يک مجموعه است و در اقتصاد کلان قرار دارد. تورم است که نرخ سود را تعيين ميکند و نه اينکه نرخ سود نرخ تورم را و لذا وقتي بتوانيم تورم را کاهش دهيم، به دنبال آن نرخ سود را هم ميتوان کاهش داد. اگر يک روزي تورم 12 درصد شود، خيلي راحت ميتوان نرخ سود تسهيلات را هم 15 درصد در نظر گرفت.
تعيين نرخ سود عقود مبادلهاي بر اساس تورم
وي در پاسخ به اين سؤال که نرخ سود تسهيلات عقود مبادلهاي را چگونه تعيين خواهيد کرد، گفت: نرخ سود عقود مبادلهاي هم بايد بر اساس ميزان تورم تعيين شود. اگرچه در عقودي مثل فروش اقساطي، اجاره به شرط تمليک و …نرخ سود ثابت است اما بايد بر اساس نرخ تورم تعيين شود.
وي خاطر نشان کرد: نرخ سود عقود مشارکتي هم که در خودش تعيين ميشود ولي در فروش اقساطي، جعاله، اجاره به شرط تمليک و… نرخ را تورم تعيين ميکند. در تمام دنيا براي تعيين نرخ سود ميگويند که نرخ سپردهها به اضافه نرخ ريسک به اضافه سودي که بانک خواهد برد.
وي در پاسخ به اين سؤال که اين ضوابط علمي در کشورهاي پيشرفته رعايت ميشود اما در کشور ما نرخ سود را دستوري تعيين ميکنند و حتي مصوبه شوراي پول و اعتبار را نيز در زمان رياست ابراهيم شيباني در بانک مرکزي ابطال کردند؛ چه تضميني وجود دارد که امسال نيز نرخ سود دستوري تعيين نشود؟ گفت: نرخ سود تسهيلات دستوري تعيين نميشود. يک وقت دولت ميخواهد به توليد و صنعت کمک کند، عيبي ندارد يک يارانهاي هم در نظر ميگيرد، يعني نبايد از جيب سپردهگذار جبران کنيم. الان يارانهها بايد به تدريج حذف شود. قرار بود تا پايان برنامه چهارم اين اتفاق بيافتد و سالانه 20 درصد بدهي دولت هم کاهش پيدا کند به طوري که در پايان برنامه چهارم هيچ يارانهاي را نداشته باشيم.
بدهي دولت به بانکها افزايش نيافته است
وي در خصوص اينکه بدهي دولت به بانکها کاهش نيافته بلکه بيشترهم شده است، گفت: بدهي دولت روند کاهشي داشت. درست است که به صفر نرسيد ولي افزايش هم پيدا نکرد و روند آن کاهشي بود.
وي در خصوص عملکرد بانکها تصريح کرد: بانکهاي ما ضعيف عمل نکردند و بر اساس تکاليفي که بر دوش شان بود، بيش از توان خودشان تسهيلات دادند، بايد با افزايش منابعي که جذب ميکنند از محل فروش داراييها و از محل وصول مطالبات، کسري منابع را پوشش دهند. در اين راستا پيشبينيهاي لازم انجام شده و کميتههايي تشکيل شده که اموال اينها را به مزايده بگذارند و بفروشند.
منبع: خبرگزاری ایلنا
