اين روزها هيچ تغييري در بازار بر اساس ذائقه اوپكي‌ها نيست چرا كه بهاي نفت در بازار جهاني پس از كسب تجربه كاهش 5 دلا‌ري بار ديگر افزايش يافت و در مرز 48 دلا‌ر در هر بشكه قرار گرفت اما اوپكي‌ها كه در طول ماه‌هاي گذشته از تمام توان و تجربه خود بهره گرفته‌اند تا با ايجاد شرايط رواني بتوانند آرامش و قيمت‌هاي قبلي را به بازار بازگردانند در اين زمينه موفقيتي كسب نكردند و هر روز بهاي سبد نفتي اين سازمان كاهش بيشتري را تجربه مي‌كند .
سقوط سه دلا‌ري بهاي نفت اوپك در بازار جهاني در حالي رخ داد كه اوپكي‌ها در كمتر از يك هفته گذشته در نشستي مشورتي در قاهره گرد هم آمدند تا با تحت فشار قراردادن بازار و ايجاد جو رواني در مورد كاهش يك ميليون بشكه ديگر از نفت توليدي اين سازمان تلا‌ش كنند تا بهاي نفت را در بازار جهاني افزايش دهند اما در حالي كه تنها چند روز تا نشست الجزاير باقي است بهاي نفت اوپك همچنان در سراشيبي گير كرده و حتي افزايش‌هاي اندك بهاي نفت در سبد اين سازمان كاملا موقتي بوده و زمنيه‌اي براي كاهش بيشتر بهاي نفت اوپك در بازار جهاني محسوب‌شده است.
بر اين اساس و در حالي كه بهاي نفت در بازار جهاني با تلا‌ش خود را به مرز 50 دلا‌ر در هر بشكه نزديك مي‌كند بهاي نفت اوپك با سه دلا‌ر كاهش به 41.6 دلا‌ر در هر بشكه رسيد. دبيرخانه اوپك با اعلا‌م اين خبر گفت: قيمت سبد نفتي اين سازمان در روز سه‌شنبه با 3.66دلا‌ر كاهش نسبت به روز قبل از آن به 41.6 دلا‌ر در هر بشكه رسيد.
بر اين اساس همچنين دبيرخانه اين سازمان، بهاي نفت خام ايران را سه دلا‌ر كمتر از رقم نفت اوپك عنوان كرده است كه به اين ترتيب مي‌توان گفت بهاي نفت خام سنگين ايران در سبد نفتي اوپك 37 دلا‌ر در هر بشكه است. اين در حالي است كه بهاي نفت خام طي 5 ماه گذشته يعني از اواسط تيرماه تاكنون بيش از 100 دلا‌ر در هر بشكه كاهش يافته است.
در حالي قيمت نفت روندي كاهشي را در پيش گرفته كه اعضاي اوپك براي تدوين بودجه سال ۲۰۰۹ خود آماده مي‌شوند. كارشناسان ابهام در وضعيت بازار نفت اعضاي اوپك و نيز ميزان كاهش نفت در نشست بعدي را عامل اصلي نوسان در قيمت نفت در بازار جهاني عنوان كرده‌اند. در اين ميان اما وضع قيمت نفت براي غيراوپكي‌ها مناسب‌تر است تا آنجا كه بهاي نفت در بازار جهاني كه طي هفته‌هاي گذشته بيش از 13 دلا‌ر كاهش يافته بود با افزايشي در حدود كمي بيش از يك دلا‌ر در هر بشكه به 48 دلا‌ر نزديك شد.
قيمت هر بشكه نفت سبك آمريكا در بازار نيويورك براي تحويل در ماه ژانويه با۰۵.۱ دلا‌ر افزايش به 48.01 دلا‌ر رسيد. قيمت نفت روز گذشته با 32.3 دلا‌ر كاهش به كمتر از 96.46 دلا‌ر رسيده بود. اين رقم از ماه مي 2005 تاكنون بي‌سابقه است. هر بشكه نفت برنت درياي شمال در بازار لندن نيز با 06.1 دلا‌ر افزايش به 50.46 دلا‌ر رسيد. كارشناسان كاهش چشمگير تقاضاي جهاني نفت را مانع از افزايش قيمت‌ها در كوتاه‌مدت مي‌دانند.
به اين ترتيب ديويد مور كارشناس بانك استراليا در اين باره گفت: كاهش و افت تقاضا مهم‌ترين علت كاهش قيمت نفت به شمار مي‌رود. اين در حالي است كه توليد نفت اوپك نيز طي ماه نوامبر براي سومين ماه متوالي كاهش يافت.
كاهش ۱.۵ميليون بشكه‌اي لا‌زم است
تداوم روند كاهشي بهاي نفت در بازار جهاني، اوپكي‌ها را بر آن داشته تا از هم‌اكنون براي 17 سپتامبر و نشست الجزاير به فكر كاهش يك ميليون بشكه نفت ديگر از ميزان توليدات اعضاي خود باشند. در اين بين اما برخي از اعضاي اوپك هنوز از اعلا‌م دستيابي به اجماع كلي بين اعضا درخصوص كاهش بهاي نفت اوپك خودداري مي‌كنند اما كارشناسان كاهش بيش از پيش بهاي نفت اين سازمان و به طور كلي بهاي نفت در بازار جهاني را عامل اصلي قطعي‌بودن كاهش يك ميليون بشكه‌اي و حتي بيشتر توليد نفت اين سازمان عنوان مي‌كنند.
بر اين اساس كارشناسان بين‌المللي با اشاره به افت قيمت نفت به زير 50 دلا‌ر پيش‌بيني كردند اعضاي اوپك در نشست آتي سطح توليد اين سازمان را تا1.5ميليون بشكه در روز كاهش خواهند داد. آنها معتقدند كه كاهش شديد قيمت نفت طي ماه‌هاي اخير موجب خواهد شد تا اعضاي اوپك اختلا‌فات مربوط به ميزان كاهش توليد نفت را كنار بگذارند و براي حمايت از قيمت‌ها با همديگر متحد شوند.
اين در حالي است كه عربستان با وجود اينكه بهاي مناسب نفت را در حدود ۷۵ دلا‌ر در هر بشكه عنوان مي‌كند و در حالي كه موافقت ظاهري خود را با ديگر اعضا درخصوص كاهش سقف توليد سازمان متبوع خود عنوان كرده اما هيچ‌گاه در اين مدت به تعهدات خود براي كاهش واقعي سطح توليد خود عمل نكرده است زيرا اين كشور براي قيمت نفت در بودجه رقمي معادل 45 دلا‌ر را در نظر گرفته و ازسوي ديگر بسياري از كارشناسان بازار نفت معتقدند كه براي سعودي‌ها حتي نفت 50 دلا‌ري نيز مناسب است.
در اين بين اما راجا كيوان كارشناس موسسه پي‌اف‌سي انرژي در اين باره معتقد است: بي‌شك اوپك بايد براي برقراري تعادل در بازار نفت، سقف توليد خود را كاهش دهد. اگرهم نعيمي بخواهد به بازي سخت خود با ايران و ونزوئلا ادامه دهد و اجازه دهد روند نزولي قيمت نفت ادامه يابد بايد گفت اظهارات اخير ملك‌عبدالله تا حدي اختيارات وي را محدود كرده است. ملك عبدالله قيمت 75 دلا‌ري را قيمتي عادلا‌نه براي هر بشكه نفت ارزيابي كرده است.
ديويد هافتون كارشناس موسسه پي‌وي‌ام در اين باره گفت: اكنون زمان خطرناكي براي اوپك است. اختلا‌فات اعضاي اوپك بر سر كاهش توليد، نقش زيادي در كاهش شديد قيمت نفت داشته است و درصورت ادامه اين اختلا‌فات، قيمت نفت به كمتر از 40 دلا‌ر خواهد رسيد اما افزايش دامنه اختلا‌فات بين اوپكي‌ها سبب شد تا عبدالله البدري دبيركل اوپك كاهش مجدد سقف توليد اوپك را محتمل بداند. وي در اين باره گفت: اوپك در نشست الجزاير سقف توليد خود را به حد مناسبي كاهش خواهد داد.
در خواست از غيراوپكي‌ها براي پيوستن به اوپك
توليدات غيراوپكي‌ها از مهم‌ترين مسائلي بود كه اعضاي سازمان كشورهاي صادركننده نفت از آن به‌عنوان دليلي براي جلوگيري از كاهش بهاي نفت ياد مي‌كنند. چرا كه غير اوپكي‌ها در حالي كه اعضاي اوپك ميزان توليد نفت خود را در بازار جهاني براي ايجاد تعادل ميان عرضه و تقاضا كاهش مي‌دهند، با توليدات خود ميزان نفت كاهش‌يافته در بازار را جبران مي‌كنند و به اين ترتيب تاثير فعاليت اوپكي‌ها بر بازار را مي‌كاهند.
بر اين اساس و در حالي كه پيش از اين نيز اوپكي‌ها كشورهاي تاثيرگذاري همچون روسيه و نروژ را به همكاري با خود براي افزايش دوباره بهاي نفت دعوت كرده بودند اين بار به‌طور رسمي خواستار پيوستن آنها به‌عنوان يكي از اعضاي اوپك شدند.
به اين ترتيب رئيس سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) خواستار توسعه اين سازمان شد و از روسيه، نروژ و مكزيك دعوت كرد تا به آن بپيوندند. به اعتقاد رئيس اوپك اين كشورهاي توليدكننده نفت بايد يا از طريق پيوستن به سازمان يا با تبعيت از آن با اوپك ابراز همبستگي كرده و توليد طلا‌ي سياه خود را كاهش دهند تا روند كاهش بهاي نفت در بازارهاي جهاني متوقف شود. اين اظهارات در حالي مطرح مي‌شود كه پيش از اين روسيه همزمان با تصميم اوپك به كاهش 5/1 ميليون بشكه‌اي توليد نفت اين سازمان به مصرف‌كنندگان اطمينان داد كه نفت مورد نياز آنها را از طريق توليدات خود تامين كند.
سهم روسيه در استخراج نفت جهاني به تنهايي بيش از ۱۰ درصد است و كشورهاي اوپك و روسيه در مجموع بيش از ۸۰ درصد از تمامي ذخاير نفت جهان را كنترل مي‌كنند.
منبع: روزنامه اعتماد ملی
