نقض حریم هوایی؛ ترکیـه ناقض بزرگ

بانکی دات آی آر : چند روزیست که هدف قرار دادن جنگنده ی سوخو ۲۴ روسی توسط جت های اف ۱۶ نیروی هوایی ترکیه، در صدر خبرهای روز قرار گرفته است. دلیل این کار از سوی مقامات ترکیه، نقض حریم هوایی این کشور از سوی جنگنده ی سوخو اعلام شده است. نقض حریم هوایی کشور از سوی هواپیماهای جنگنده ی کشورهای همسایه کم یا بیش در مناطق مرزی مختلف جهان اتفاق می افتد.

در اینجا توجه شما را به یک مورد میان دو کشور همسایه ترکیه و یونان جلب میکنیم:

ساقط کردن هواپیمای سوخوی ۲۴ روسی توسط نیروی هوایی ترکیه، ابعاد دیگری به وضعیت پیچیده ی جنگ سوریه افزوده است. ترکیه ادعا میکند که بعلت چندین مورد نقض حریم هوایی اش از سوی جنگنده های روسی، به این کشور هشدار داده است و نهایتا نیز جنگنده ی اف ۱۶ این کشور جت روسی را در داخل مرز هوایی ترکیه هدف قرار داده و آنرا ساقط کرده است. با هشدار رییس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین به مقامات آنکارا مبنی بر “عواقب جدی” این کار برای ترکیه، میتوان این اتفاق را یکی از وقایع جدی و مناقشه برانگیز بین روسیه و یکی از کشورهای ناتو دانست.

طی سالهای اخیر نقض حریم هوایی در سرتاسر جهان، بویژه در اروپا، افزایش چشمگیری یافته است. ناتو از ۵۰۰ مورد نقض حریم هوایی توسط هواپیماهای جنگنده در سال ۲۰۱۴ گزارش داده است، رقمی که چهاربرابر بیشتر از سال گذشته و معادل بیشترین موارد این اتفاق در دوران جنگ سرد است. ۸۵درصد از هواپیماهای نقض کننده در سال ۲۰۱۴، روسی بودند؛ مواردی که “اغلب عادی” تلقی شده و بصورت صلح آمیز حل و فصل شدند؛ اما پس از اتفاقات اخیر، این رویکرد قطعا تغییر خواهد کرد.
نکته ی جالب توجه اینست که نقض حریم هوایی، سالهاست که به مسئله ای تنش برانگیز بین ترکیه و یکی دیگر از کشورهای ناتو، یونان، تبدیل شده است. این امر بدلیل اختلاف بر سر حاکمیت برخی جزایر در دریای اژه، تعیین حدود آبهای سرزمین و مرزهای دریایی و همچنین حدود حریم هوایی دو کشور است. این موارد به رویارویی مکرر نیروی هوایی دو کشور منتج شده است. در برخی موارد این تقابلها بصورتی خصمانه درآمده و تلفاتی برای هر دو طرف به بار آورده است.

با وجود اینکه ترکیه موضع سختی در قبال نقض حریم هوایی کشورش توسط هواپیماهای نظامی بیگانه دارد، بنا بر ادعای یونان، طی سه سال گذشته جنگنده های ترک بارها حریم هوایی این کشور را نادیده گرفته و وارد فضای این کشور شده اند. داده های ظبط شده توسط ارتش یونان نشان میدهد که در سال ۲۰۱۴ جنگنده های ترکیه ۲۲۴۴ مرتبه وارد فضای هوایی این کشور شده اند. تا اکتبر همین سال هواپیماهای جنگنده ی ترکیه ای ۱۴۴۳ مورد نقض حریم هوایی داشته اند، درحالیکه ارتش یونان که از لحاظ مالی نیز بسیار تضعیف شده است، در تلاش برای پاسخ به این اقدامات است.

یکی از خوشونت بار ترین رویارویی ها در سال ۱۹۹۶ بود که جنگنده ی میراژ۲۰۰۰ یونانی جنگنده ی اف ۱۶ ترکی را ساقط کرد. خلبان ترک کشته شد اما دستیار وی جان سالم بدر برد و نجات پیدا کرد. یکی دیگر از اتفاقات جدی در این خصوص در سال ۲۰۰۶ اتفاق افتاد که در آن جنگنده های اف ۱۶ دو کشور با هم برخورد کردند و موجب کشته شدن خلبان یونانی شد.