رویگردانی ایران از دلار طی چهار سال اخیر و رویکرد مجدد تهران مبنی بر تبدیل ۴۵ میلیار یورو از ذخایر ارزی خود به دلار، نشان دهنده این واقعیت است که این کشور دارای استراتژی ثابت در سیاست های ارزی نیست.
بنظر کارشناسان، تهران با گامهای سیاسی مقطعی بر اقتصاد خود تاثیر منفی خواهد گذاشت.
بگزارش شبکه تلویزیونی پرس تی وی ، بانک مرکزی ایران ۴۵ میلیارد یورو از ذخایر ارزی خود را به دلار و شمش طلا تبدیل می کند. با این که ایران هیچ وقت میزان دقیق ذخایر ارزی خود را اعلام نمی کند، در زمستان سال گذشته، شبکه تلویزیونی خبر گزارش داد که ذخایر ارزی این کشور بیش از ۸۰ میلیارد دلار است.
کامران دادخواه استاد اقتصاد دانشگاه «شمال شرق» آمریکا در این مورد گفت: “از دسامبرسال 2009 ارزش یورو به میزان 28 سنت کاهش یافته است. بگفته وی، اگر ایران هم اکنون برای فروش 45 میلیارد یورو اقدام کند، در این صورت این کشور 12 میلیون دلار ضرر خواهد کرد. “در حال حاضر در سبد ارزی ایران سهم یورو 70 میلیارد میباشد این هم به این معناست که ایران مجبور به تن دادن به ضرر بیشتری خواهد شد”.
بگفته دادخواه، در حقیقت ارزش یورو رو بکاهش است و بازگشت ایران به استفاده از دلار نشان دهنده این است که تمامی پیش بینی ها اشتباه و تبلیغاتی بوده است.
در طول ریاست جمهوری احمدی نژاد روابط ایران- امریکا پیش از قبل وخیم شده است. طرف ها نسبت به یک دیگر موضع قاطعانه ای گرفته اند. با آغاز ریاست جمهوری احمدینژاد در سال ۲۰۰۵ ایران مبادلات نفتی و غیر نفتی خود را عمدتا با ارزیهای غیر از دلار معامله کرده است. در ماه نوامبر سال ۲۰۰۷ تهران اعلام کرد که برای اولین بار فروش کل نفت خود را با ارزهای غیر از دلار انجام داده است. در نتیجه بحران مالی جهانی و سقوط دلار ایران بیشتر از دلار رویگردان شد.
بگفته داد خواه، بانک مرکزی ایران نباید تسلیم تبلیغات دولت شود و باید از سیاست عملگرایانه استفاده کند.
به گفته وی، واقعیت نشان می دهد که بانک مرکزی ایران باید به دروغ پردازی در واقعیتهای بازار ارز بین المللی پایان دهد.
پیش از این محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی اعلام کرد که ایران با امتناع از دلار و با استفاده از یورو سود کرده است و به عنوان دلیل این سود، بحران اقتصادی جهانی که باعث کاهش ارزش دلار شده بود را مطرح کرده بود.
بیژن بیداباد مشاور سابق بانک مرکزی ایران گفت: “سیاست ارزی ایران بر اساس راه حل های موقتی و مقطعی شکل گرفته است.
وی گفت که موج بحران مالی در حال حاضر در اروپا میباشد و اما پس از مدتی به سمت شرق حرکت خواهد کرد، یعنی ارزش برابری یورو بار دیگر با دلار موازنه خواهد شد. بنابراین ایران باید در تعویض یورو به دلار دقت بیشتری داشته باشد”.
تعویض ذخایر ارزی یورو به دلار توسط ایران به دلیل بحران در کشورهای منطقه یورو است و ایران نمیخواهد به دلیل این بحران ضرر ببیند.
بنظر دادخواه، بحران در یونان، وضع منفی اقتصادی ایتالیا- تمام این ها یک واقعیت است، اما سیاست بانک مرکزی ایران تبدیل به یک ابزار تبلیغاتی دولت این کشور شده و همه این اقدامات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وظیفه آن نیست.
به گفته وی، وظیفه بانک مرکزی حفظ ثبات ارز ملی، کنترل تورم و سیستم بانکی کشور است.
دادخواه گفت: “اگر بانک مرکزی نگران ارزش نرخ ارز خارجی است، در این صورت باید ذخایر ارزی خود را با توجه به حجم معاملات تجاری خارجی تنظیم کند. همچنین باید صندوق مستقلی ایجاد کند و تمام سرمایه خود را در آن بگذارد و در سرمایه گذاری های استراتژیک استفاده کند. تمامی این ها بار دیگر نشان میدهد که بانک مرکزی ایران از سیاست های غلط استفاده میکند و تصمیمات درستی نمیگیرد”.
کارشناسان همچنین نگران عملی بودن تصمیم تعویض ذخایر ارزی به میزان ۴۵ میلیارد یورو به دلار هستند.
دویچه وله طی تحلیلی که در ۲ ماه ژوئن منتشر کرد، بر این باور است که تهران برای تبدیل ارز خود مجبور به استفاده از اوراق قرضه آمریکا است، اما این گام به دلیل تحریم های موجود عملی نیست.
اما بنظر بیداباد، بغیر از اوراق قرضه آمریکا، امکانات دیگر برا ی تبدیل ارز موجود است.
بیداباد گفت: “۴۵ میلیارد دلار چندان مقدار زیادی نیست که نتوان آن را مبادله کرد. اگر ایران چنین تصمیم بگیرد، امکانات زیادی برای اجرای این تصمیم موجود است، از جمله ایران میتواند ذخایر خود را سپرده گذاری کند و برداشتش را با ارزهای دیگر انجام دهد و یا واسطه های دیگری مانند فیوچرها و غیره وجود دارد”.
