بانکی: شوك جديدي كه فدرال رزرو (بانك مركزي آمريكا) با كاهش نيم درصدي نرخ بهره به بازارهاي جهان وارد كرد بورس‌بازان را به اين نتيجه رساند كه تصميم‌سازان اقتصادي آمريكا تمامي ابزارهاي ممكن را براي عبور دادن بازارهاي مالي از بحران فعلي به كار خواهند گرفت و همين تلقي باعث يورش جماعت بورس باز به بازارهاي سهام شد تا ركورد تاريخي افزايش 11درصدي شاخص داوجونز در بورس نيويورك به ثبت برسد. شاخص بازار سهام ژاپن و كره‌جنوبي نيز جهشي بيش از شش درصد را تجربه كردند.تكان تاريخي بورس‌ها آن هم در اوج بحران مالي فعلي كه جهان را درگير خود كرده است، اميدواري به عبور از بحران را در ساير بازارها نيز افزايش داد و بهاي جهاني نفت نيز كه مدت‌ها است در شيب نزولي افتاده، در مسيري معكوس به حركت افتاد و در اواخر وقت ديروز با بيش از پنج دلار افزايش به مرز 68دلار رسيد. طلا نيز افزايشي بالغ بر 25دلار را تا آخر وقت تجربه كرد.
واكنش مثبت بازارهاي جهاني به احتمال كاهش دوباره نرخ بهره فدرال رزرو
دومين افزايش بزرگ داوجونز در تاريخ
بدترين بحران مالي ۷۰ سال گذشته باعث شد فدرال رزرو از همه ابزارهاي خود از جمله كاهش نرخ بهره به پايين‌ترين حد تاريخي، استفاده كند تا كشور را از غوطه‌ور شدن به يك ركود اقتصادي عميق نجات دهد.
انتظار مي‌رود سياست‌گذاران فدرال رزرو در پايان جلسه دو روزه اواخر وقت روز چهارشنبه نيم درصد ديگر نيز نرخ بهره فدرال رزرو به بانك‌ها را كاهش دهند و آن را به يك درصد برسانند.
اقتصاددانان معتقدند فدرال رزرو آماده است تا نرخ بهره را به حد پايين دوران ژوئن ۲۰۰۳ تا ژوئن ۲۰۰۴ برساند. زيرا اين نگراني وجود دارد كه بحران مالي دو ماه اخير بر عمق و مدت زمان ركود اقتصادي بيفزايد.
اقتصاددانان ارشد مركز موديز به نام مارك زندي پيش‌بيني مي‌كند: «فدرال رزرو قصد دارد نشانه قوي‌اي ارسال كند مبني بر اينكه هر كاري انجام مي‌دهد تا ثبات را به اقتصاد بازگرداند.»
نتيجه احتمال كاهش دوباره نرخ بهره پس از كاهش سه هفته پيش كه به طور هماهنگ توسط تعدادي از كشورها انجام شد، بر شاخص‌هاي بورس در روز سه‌شنبه تاثير گذاشت و آنها را بالا برد به طوري كه داوجونز با افزايش 889.35واحدي دومين افزايش بزرگ خود را در تاريخ تجربه كرد.
البته حتي اگر فدرال رزرو انتظارات سرمايه‌گذاران را محقق كند نيز التهاب وال‌استريت فروكش نخواهد كرد. تحليل‌گران هشدار مي‌دهند كه روزهاي پرتلاطمي در پيش خواهد بود، چون سرمايه‌گذاران با يك بحران جدي اعتبارات دست و پنجه نرم مي‌كنند كه مي‌تواند منجر به بدترين ركود طي حداقل دو دهه اخير شود.
كاهش ۰.۵درصدي نرخ بهره هزينه وام‌گيري را براي ميليون‌ها مصرف‌كننده و وام فعاليت‌هاي اقتصادي كاهش خواهد داد و بانك‌ها به سرعت براي انطباق با اقدام فدرال رزرو نرخ بهره بين بانكي خود را از 4.5درصد كه ظرف سه هفته پيش بر آن ثابت شده بود، به 4درصد كاهش دهد.
فدرال رزرو اميدوار است كه كاهش شديد نرخ بهره موجب افزايش رشد اقتصادي شود. بسياري از تحليل‌گران بر اين باورند كه توليد ناخالص داخلي كه معياري است از ارزش همه كالاها و خدمات توليد شده در كشور، در فصل جاري بيشتر كاهش يابد و اين كاهش تا سه ماه ابتدايي سال آينده نيز ادامه يابد.
روز سه‌شنبه وال‌استريت دومين روز خوب را در تاريخ خود پشت سر گذاشت. زيرا سرمايه‌گذاران متقاعد شدند بانك‌هاي مركزي سراسر جهان نرخ بهره را بيشتر كاهش خواهند داد و اين امر ارزش سهام را افزايش داد. ارزش سهام به پايين‌ترين سطح خود طي پنج سال گذشته رسيده بود.
عامل شتاب‌دهنده افزايش ارزش سهام در اواخر روز، سقوط ارزش ين پس از انتشار اين خبر بود كه بانك ژاپن اواخر اين هفته نرخ بهره را كاهش خواهد داد. افزايش ناگهاني ارزش ين طي هفته گذشته بازارهاي سهام را در سراسر جهان بي‌ثبات كرد، اما معكوس شدن اين روند در روز سه‌شنبه موجب آسودگي خاطر سرمايه‌گذاران شد.
افزايش ارزش سهام
افزايش ارزش سهام شركت‌هاي بزرگ نفتي موجب افزايش شاخص داوجونز شد. زيرا شركت بريتيش پتروليوم ركورد در سود فصلي خود را گزارش داد. ارزش سهام شركت اكسون موبيل و شركت شورون پيش از 13درصد افزايش يافت.
ارزش سهام شركت بوئينگ ۱۵.۵درصد افزايش يافت و به ۴۸.۹۱ دلار رسيد. علت اين افزايش اين بود كه اين شركت توليد‌كننده هواپيما به توافق‌نامه‌اي موقت با اتحاديه مبني بر پايان دادن به اعتصاب دست يافت.
اين اعتصاب روزانه ۱۰۰ميليون دلار به درآمد شركت زيان وارد كرده است.
شاخص ميانگين صنعتي داوجونز ۸۸۹.۳۵ واحد يا ۱۰.۸۸درصد افزايش يافت و به ۹۰۶۵.۱۲ واحد رسيد. شاخص استاندارد اندپورز ۵۰۰، ۹۱.۵۹ واحد يا ۱۰.۷۹درصد افزايش يافت و به ۹۴۰.۵۱ واحد رسيد. شاخص نسدك كامپوزيت ۱۴۳.۵۷ واحد يا ۹.۵۳درصد افزايش يافت و به ۱۶۴۹.۴۷ واحد رسيد.
اين دومين افزايش بزرگ تاريخي براي شاخص داوجونز و شاخص استاندارد اندپورز ۵۰۰ بود. روز چهارشنبه اغلب بازارهاي سهام آسيا و اوراق قرضه دولتي افزايش يافت. زيرا پيش‌بيني مي‌شد بانك ژاپن و فدرال رزرو به منظور تحريك كردن رشد اقتصادي نرخ بهره را كاهش خواهند داد بازارهاي اعتبارات نشانه‌هاي بيشتري از بهبود از خود نشان دادند.
شاخص نيكي ژاپن پس از آنكه اواخر روز سه‌شنبه به پايين‌ترين ميزان خود از سال 1982 تاكنون رسيد، روز چهارشنبه 589.98 واحد يا 7.7 درصد افزايش يافت و به 8211.90 واحد رسيد. شاخص هنگ‌سنگ هنگ‌كنگ 1.4 درصد افزايش يافت.
روز چهارشنبه در اروپا نيز به دليل پيش‌بيني كاهش نرخ بهره توسط بانك‌هاي مركزي ارزش سهام افزايش يافت. در معاملات ابتداي روز، شاخص فوتسي 100 انگلستان 5.3درصد افزايش يافت و به 4134 واحد رسيد.
شاخص سي‌اي سي فرانسه نيز 5.9 درصد افزايش يافت. اين افزايش ارزش سهام پس از افزايشي حدود 11 درصدي شاخص داوجونز در روز سه‌شنبه، رخ داد.
در حالي كه برخي پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه بانك انگلستان و بانك مركزي اروپا هزينه وام‌گيري را كاهش خواهند داد، بسياري از تحليل‌گران پيش‌بيني مي‌كنند اين دو بانك هفته آينده نرخ بهره را كاهش دهند.
نرخ كنوني بهره در انگلستان ۴.۵ درصد است و نرخ بهره بانك مركزي اروپا براي كشورهاي ناحيه يورو ۳.۷۵ درصد است.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
