اعلام خبر ورشکستگی صرافی ارز دیجیتال بیترکس (Bittrex) برای فعالان و سرمایهگذاران رمزارزی ایرانی اهمیت خاصی داشت. این پلتفرم، مدتها برای انجام معاملات کریپتوکارنسی و سرمایهگذاری مورد توجه مردم ایران بود اما در طول زمان به بهانه تحریمها، داراییها آنها مسدود شد. خبر ورشکستگی بیترکس وضعیت داراییهای مسدود شده ایرانیان را بیشتر از قبل در هالهای از ابهام قرار داد. همچنین اخیرا در خبرها اعلام شد که تعداد قابل توجهی از طلبکاران و مالباختگان رمز ارزی بیترکس، از ایران و سایر کشورهای منطقه هستند. در حالی که این صرافی رمز ارز خارجی بیشتر از ۱۰۰ هزار طلبکار دارد و بدهیها و داراییهای آن به ۵۰۰ میلیون دلار تا ۱ میلیارد میرسد و بررسیها نشان میدهد که از این مقدار نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار مرتبط به کاربران ایرانی باشد. سال ۲۰۱۷ بعد از مسدود شدن حساب کاربری ایرانیان در بیترکس، انجمن بلاکچین ایران در مورد اقدامات غیرقانونی این شرکت نیز اطلاعیهای را منتشر و اعلام کرد: «سرنوشت سرمایه بسیاری از دوستان نامعلوم و چه بسا در خطر است.»
انجمن بلاکچین ایران آن زمان اشاره کرده بود که بر اساس گزارشات حاصله، حساب کاربری افراد از اقصی نقاط جهان وجود هم تعلیق شده است و اعلام کرده بود که «بیترکس بر خلاف پولونیکس و سایر اکسچنجها بدون هیچ اخطار قبلی این عمل را انجام داده و حقوق اولیه کاربر را زیر پا گذاشته است. از آن سال به بعد اقدامات متعددی علیه بیترکس برای باز پس گرداندن داراییهای مسدود شده و از دست رفته ایرانیان انجام شد که متاسفانه اکثرا بدون نتیجه ماند. اکنون به همین دلیل و با وجود چالشهای پیش روی ایرانیان برای پیگیری امور حقوقی و شکایت علیه بیترکس و مدیران آن، به نظر میرسد گروهی از فعالان دست به کار شدهاند تا در مدت زمان کوتاه باقیمانده امور قانونی را پیش ببرند. کارشناسان میگویند امور حقوقی مالباختگان و طلبکاران از طرق دیگری قابل پیگیری است تا روند شکایت و پیگیریهای حقوقی به صورت گروهی علیه مدیران بیترکس ادامه پیدا کند.
ثمین موتمنفر روزنامهنگار فناوری و فعال رمز ارز گفت: «هرآنچه که سابقا علیه بیترکس انجام شده در حد مکاتبات با چند اداره دولتی آمریکا و افک (OFAC) بوده و مستندات نشان میدهد عملا شکایت کیفری یا حقوقی
علیه بیترکس و شرکتهای وابسته در آمریکا از جانب یک فرد ایرانی یا گروه ایرانی ثبت نشده است.
او ادامه داد: «وقتی شرکت اعلام ورشکستگی کرده یعنی میزان نقدینگی از میزان بدهی کمتر است و طلبکاران زمان محدودی دارند تا درخواست خود را به دادگاه ارائه دهند و دارایی خود را پس بگیرند؛ اما حالا به نظر میرسد از طریق یک پویش که توسط یک شرکت بینالمللی راهاندازی شده، احتمالا برای ثبت درخواست شکایت گروهی علیه بیترکس باشد.»
موتمنفر در همین رابطه گفت: « اخیرا یک خبر منتشر شده است که یک شرکت بینالمللی پویشی را برای پیگیری شکایت حقوقی علیه داراییها مسدود شده کاربران از سال ۲۰۱۷ در صرافیهای متمرکز راهاندازی کردهاست؛ به نظر میرسد با توجه به روند اخبار هدف و تارگت اصلی این شرکتها همان صرافی بیترکس است.» موتمنفر در واکنش به عدم همکاری وکلای برجسته بینالمللی با ایرانیان آسیبدیده از بیترکس افزود: «آسیبدیگان و طلبکاران ایرانی میتوانند در یک فرایند سادهتر از خبری که مثال زدم فعالیتهایی را انجام بدهند ولی اگر فردی یا گروهی قصد استخدام وکیل داشته باشد به نظر میرسد وکلای مجرب با ایرانیان همکاری نخواهند کرد که دلایلشان تقریبا مشخص است.» او افزود: «چنانچه فردی قصد شکایت دارد و مدارک و مستنداتش کافی است، حتما نیاز به وکیل دارد زیرا نیاز به فرایند جمعآوری مدارک، بررسی و عملا تعیین خسارت خواهد بود که چنین اقداماتی به استخدام کارشناس مجرب احتیاج خواهد داشت.» او گفت: «به صورت کلی در آینده غیرمتمرکز در تمام پلتفرمها، پروژهها و خدماتی که در بستر بلاکچین فعالیت میکنند، عوامل واسطه از امور مالی به تدریج حذف خواهند شد و مردم دیگر با چنین مشکلاتی روبرو نیستند که برای دسترسی به داراییهای خودشان درگیر نهادهای واسطه شوند.»
این کارشناس حوزه فناوری و رمز ارز تاکید کرد: «طلبکاران از بیترکس و مالباختگان باید توجه کنند که توجهی به اظهارنظرها و مطالب غیرکارشناسی این حوزه نکنند. سال ۲۰۱۷ که کاربران ایرانی در بیترکس فعالیت میکردند تنها یک شرکت یا پلتفرم بیترکس بود (Bittrex.com) و بعد از اینکه این شرکت از مقررات آمریکا فرار کرد و بعد از مسدود شدن حسابهای کاربری ایرانیان، یک شرکت در کشور مالت (مالتا) تاسیس کرد و داراییهای تمام ایرانیها را به همان شرکت منتقل کرد. این یعنی داراییهای اکثر ایرانیان آسیب دیده از این صرافی در حساب کاربران بیترکس سابق یا بیترکس اینترنشنال (مالتا) است و البته بعضی هم در بیترکس گلوبال که بیترکس گلوبال با توجه به مقررات به ایرانیها خدماتی ارائه نمیکند. همچنین SEC از بیترکس گلوبال شکایت کرده است که اگر این بخش هم جریمه شود احتمالا طبق روال اعلام ورشکستگی خواهد کرد. پس اگر کاربران در فرصت باقی مانده اقدامی نکنند، متاسفانه متضرر خواهند شد.»
موتمنفر با اشاره به اینکه همه آسیبدیدگان صرافی بیترکس میتوانند از تجربیات قبلی همدیگر بهرهمند شوند گفت: «یک حرکت گروهی به شاکیان قدرت بیشتری علیه بیترکس خواهد داد اما از همه آسیبدیدگان علیه بیترکس که از سال ۲۰۱۷ داراییهاشان مسدود شده، درخواست میشود روند اتفاقات و اخبار را از سالهای گذشته و حتی این چندماه اخیر پیگیری کنند و با بررسی و تحقیق کامل شخصی و اخبار رسانههای کاملا معتبر در فرصت باقیمانده اقدامات خود را انجام دهند.»