بانکی دات آی آر: سید علی عباسی کارشناس اقتصاد و تحلیلگر بازار سرمایه درباره تأثیر نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی بر بازارهای موازی به خصوص بازار سهام گفت: “بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران اقتصاد امروز به دنبال حل مشکل رکود در اقتصاد ایران هستند. راه‌حل‌های ارائه شده از سوی بخش عمده‌ای از این کارشناسان هم به شعب بانک‌ها ختم می‌شود چرا که بانک‌ها در اقتصاد ایران بی‌اغراق بیشترین و پررنگ‌ترین سهم را در تأمین مالی بنگاه‌ها برعهده دارند”.
وی افزود: “طبیعی است وقتی صحبت از بانک‌ها و نقش شبکه بانکی در تأمین مالی بنگاه‌ها و کم به خارج شدن اقتصاد از رکود به میان می‌آید، یکی از مهمترین راه‌ها برای مهار تورم و رونق اقتصادی کاهش نرخ سود بانک‌ها و همینطور بهره تسهیلات باشد. نرخ سود بانکی و چگونگی تعیین آن یکی از تخصصی‌ترین و مهمترین مسائل سیاست‌گذاری پولی در یک کشور است که تصمیم‌گیری در مورد چگونگی آن در ساختار قانونی کشور ما بر عهده شورای پول و اعتبار است. تصمیم‌گیری شورایی در مورد نرخ سود بانکی به خودی خود گویای اهمیت و میزان تأثیرگذاری این عامل بر سایر مؤلفه‌های اقتصادی است”.
عباسی ادامه داد: “برخی نکات در این امر همیشه مورد اهمیت بوده و در شاکله‌های مختلفی مورد بحث است. یکی از مهمترین موارد پیرامون این عامل این است که با کاهش نرخ سود بانکی و فرار سپرده‌ها و نقدینگی، منابع مالی بانک‌ها کاهش می‌یابد البته این مشکل را می‌توان با افزایش سرمایه بانک‌ها، تسریع در پرداخت بدهی دولت به بانک‌ها و نیز وصول معوقات و فروش اموال و دارایی‌های مازاد نظام بانکی جبران کرد”.
این کارشناس اقتصاد افزود: “در چند سال اخیر که از قضا بخش زیادی از این مدت هم با حضور دولت تدبیر و امید همزمان بوده است، به کرات شاهد کاهش نرخ سود بانکی بوده‌ایم اما تقریبا در هیچ‌یک از این مواقع، کمترین تاثیری از کاهش نرخ سود سپرده‌ها و به تبع آن تسهیلات بانکی در اقتصاد شاهد نبوده‌ایم. این روال در بار اخیری هم که نرخ سود سپرده‌های بانکی کاهش پیدا کرد، تکرار شد و در حالی‌که بسیاری معتقد بودند با کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی می‌توان چشم انتظار روزهای سبز برای بازار سهام بود ولی هیچ اتفاق مثبتی نه تنها در بازر سهام بلکه در سایر بازارها از جمله بازار مسکن رخ نداد در حالی که پیش بینی‌ها حول این موضوع می‌گشت که در حالت عادی با کاهش نرخ سود بانکی، باید بیشترین تاثیر را در بازار سرمایه شاهد می‌بودیم و حتی بر رونق بخش‌های خاصی از اقتصاد کشور افزوده می‌شد اما با وجود این اتفاق هم تنها چیزی که شاهد بودیم در همه بازارهای مالی کشور یک سکوت و سکون سردرگم بوده و هست”.
عباسی گفت:” نباید فراموش کنیم در تمام این مدت که حرف‌ها و حدیث‌ها پیرامون کاهش نرخ سود بانکی داغ بود یکی از بازارهای گوش به زنگ، بورس بود؛ برخی معتقد بودند این اقدام می‌تواند باعث حرکت تدریجی نقدینگی از بانک‌ها به سمت بورس شود. عده‌ای نیز پیش‌بینی می‌کردند از کاهش نرخ سود سپرده‌ها و به دنبال آن تسهیلات بانکی موجب کاهش نرخ تسهیلات بانکی به بنگاه‌های تولیدی شود و بر کاهش قیمت تمام شده تولیدات و سودآوری آنها اثر مثبت بگذارد و این اتفاق می‌تواند برای بازار بورس و فعالان و شرکت‌های حاضر در بورس خبر خوشایندی باشد؛ چرا که نرخ بالای تسهیلات بانکی یکی از رکن‌های مشکلات تولیدکنندگان است که به شدت باعث آسیب‌دیدن در رقابت با محصولات وارداتی می‌شود”.
این تحلیلگر اقتصاد ادامه داد:” اما نه تنها خبری از این اتفاقات نشد بلکه تاثیر عکس آن بر بازارهای مالی بویژه بازار سهام بیشتر بود. یکی از علل این اثرگذاری معکوس را باید در شیوه تصمیم‌گیری درباره نرخ سود بانکی جستجو کرد؛ شورای پول و اعتبار تصمیم و اقدام بانک‌ها و موسسات اعتباری را در زمینه تعدیل نرخ‌های سود علی‌الحساب سپرده بانکی به حداکثر 15 درصد برای سپرده‌های یک ساله تایید و تصویب کرد و نرخ سود تسهیلات عقود مشارکتی و غیرمشارکتی را هم علی‌رغم خاسته بانک‌ها، معادل 18 درصد تعیین مصوب کرد. این شیوه کاهش به خودی خود ایراد بزرگی است زیرا وقتی به گفته مرکز آمار ایران ما تورم تک رقمی داریم چه دادن سود یک ساله 15 درصد و چه پرداخت وام با سود 18 درصد بیش از میزان تورم در جامعه است و باز هم تولید کنندگان بیشترین ضرر و سپرده گذاران بانکی و بانک‌ها بیشترین سود را می برند و وقتی این سرمایه 1 میلیون و دویست هزار میلیارد تومانی به پیش بینی مرکز پژوهش های مجلس به سمت بانک ها سرازیر می شود کدام یک از بانک ها حاضر به این هستند از این سرمایه باد آورده دست بکشند”.
وی ادامه داد: “این نوع پرداخت سود به سپرده گذاران خوش بینانه ترین حالت است در حالی که در همه بانک ها اعم از دولتی و خصوصی وقتی سپرده گذاری دارای مبلغ ارزشمندی باشد با رییس شعبه مذاکره می کند تا سودی بیش از سود مصوب را دریافت کند بنا بر این یک اصل را نباید فراموش کرد؛ تا زمانی که بانک بخواهد هر 6 ماه تنها 1 تا 2 درصد از سودشان را کم کنند درست متضاد با حرکت اقتصادی در کشور که ظرف این سه سال حداقل از بالای 30 درصد تورم به زیر 10 درصد بنابر آمار رسمی رسیده است و تا زمانی بنگاه های اقتصادی باید دوبرابر تورم به بانک ها سود پرداخت کنند هیچ رونقی در تولید ملی پدیدار نمی شود چراکه بانک ها محلی شده اند برای کسانی که به دنبال کسب پول بدون استرس و بدون کمترین ریسک هستند که این یک اصل باطل است چراکه در تولید همیشه سود به همراه زیان است”.
عباسی گفت: ” در هیچ یک موارد بانک در قبال تسهیلاتی که به بنگاه های اقتصادی پرداخت می کنند، حاضر نیستند در زیان با آنان شراکت کنند و یک تولید کننده در صورت زیان باید با تعدیل نیرو، کاهش خرید مواد اولیه و کاهش تولید و همینطور کاهش فروش بتواند بخشی از بدهی خود را به بانک ها پرداخت کند در واقع این اصل باطل که بانک ها در هر صورتی از بنگاه های اقتصادی سود خود را می گیرند باعث نابودی تولید ملی ما به شکل های مختلف شده است”.
منبع: خبرآنلاین
