فساد مالی از قدیم در میان پادشاهان و دربار آنها رواج داشته است و همین امر هم موجب از بین رفتن بسیاری از آنها شده است، اما سوء استفاده‌های مالی، رشوه خواری وفساد مالی خاندان پهلوی به حدی است که در طول ۲۵۰۰ سال پادشاهی ایران بی سابقه است به طوری که بنا بر اذعان مستندات تاریخی خانواده پهلوی در اوایل دهه ۱۳۵۰ ثروتمند ترین خانواده ایران بودند.
علاوه بر این فساد مالی و سود فراوان ناشی از آن باعث شده بود تا این خانواده به سوی فساد اخلاقی هم کشیده شوند، عیاشی، قاچاق مواد مخدر، قمار و سایر مفاسد اخلاقی در این خانواده عادی شده بود به طوری که فردوست درباره اشرف، خواهر محمدرضا پهلوی اینگونه نوشته است که: «قماربازی، قاچاق مواد مخدر و عیاشی که با سوءاستفاده‌های مالی همراه بود از جمله کارهای روزمره اشرف بود.»
اما در این یادداشت هدف ما بیان فساد مالی یا اخلاقی دربار پهلوی نیست بلکه میخواهیم تنها به گوشه‌ای از املاک و مستغلات و دارایی‌های این خانواده و به خصوص محمد رضا پهلوی اشاره کنیم.
املاک پهلوی
رضا خان
اصل اموال و دارایی‌های خاندان پهلوی به املاک و زمین‌های مغصوبه توسط رضاخان بر می‌گردد املاکی که رضاخان پهلوی با تهدید و به زور از مردم می‌گرفت و با این روش اوکه در ابتدای کودتای خود و بر سر حکومت آمدنش در سال1304 نه ملکی داشت و نه دارایی ویا کارخانه‌ای در سال 1320 یعنی طی حدود بیست سال اموال و دارایی او حدود 2000 ملک شش دانگ برآورده شد.
تنها تاج سلطنتی که رضاخان به جای تاج کیانی قبلی سفارش داده بود و بعد‌ها هم محمد رضا از آن استفاده کرد تاجی بود که شمار گوهرهای نشانده شده بر آن3380 قطعه الماس به وزن 1144 قیراط، 5 قطعه زمرد و 2 قطعه یاقوت کبود و 368 حبه مروارید غلطان جور بوده است که وزن آن در حدود دو کیلو و هشتاد گرم است.
محمد رضا پهلوی
اما فساد مالی در دربار پهلوی دوم خیلی خطرناک تر از پهلوی اول بود چرا که رضاخان تنها خود و برخی اطرافیانش به غصب اموال مردم می‌پرداختند اما در حکومت پهلوی دوم فساد وسوء استفاده‌های مال در همه بدنه حکومت رسوخ کرده بود.
با روی کار آمدن پهلوی دوم بر اثر فشار‌های بسیاری که از سوی مردم بود شاه مجبور شد چنین وانمود کند که می‌خواهد اموالی که پدرش غصب کرد بود را به مردم برگرداند، محمدرضا پهلوی در نخستین اقدامات خود برای جلوگیری از شدت یافتن اعتراضات، و بنا بر برخی گزارشات به توصیة محمدعلی فروغی، در ام شهریور تمام املاک، مستغلات و کارخانجاتی را که از طریق پدرش به نام وی شده بود، به دولت وقت واگذار کرد تا به ظاهر در عمران و آبادانی کشور و امورخیریه صرف شود و همچنین اگر کسانی باشند که نسبت به این املاک، ادعای خسارت داشته باشند، پس از رسیدگی به شکایت آنها از محل همین املاک خسارت آنها بر طرف شود.
امّا بعد از گذشت ۷ سال، دولت لایحه‌ای به مجلس فرستاد که براساس آن بسیاری از آن املاک و مستغلات به مالکیت محمدرضا پهلوی بازمی گشت.
این لایحه در ۲۰ تیر ۱۳۲۸ در یک مادّة واحده به این ترتیب تصویب شد که اموال مزبور به نام «موقوفة خاندان پهلوی » نامیده و عواید ناشی از این داراییها به ظاهر صرف امور خیریه شود. محمدرضا پهلوی در سال 1330 دستور تأسیس «سازمان املاک و مستغلات پهلوی » را جهت ادارة دارایی‌های مذکور صادر کرد.
سند زیر به مالکیت شاه و دربار بر اکثر اراضی گرگان که زمین‌هایی حاصلخیز هستند را نشان می‌دهد که طی این سند از اعتراضات مردمی بر تصرف این اراضی و اعلام آمادگی ژاندارمری برای مقابله با زارعان سخن به میان می‌آید:
سند دیگر زیر که از سوی سازمان املاک و مستغلات پهلوی صادر شده است نیز از واگذاری زمین به سپهبد ضرغام و سرلشگر خسرو پناه سخن می‌گوید که پرده از ماهیت اصلی این سازمان و خیریه نبودن آن بر می‌دارد:
این سند هم به فروش قسمتی از زمین‌های گرگان به ساکن فعلی آنها اشاره دارد:
بنیاد خیریه پهلوی !
با توجه به آنچه گفته شد اعتراضات نسبت به شاه و خاندان سلطنتی بالا گرفت شاه برای اینکه این اعتراضات را بخواباند در سال ۱۳۳۷ شمسی «بنیاد پهلوی » را تأسیس کرد و بخشی از مایملک خود اعم از مهمانخانه ها، سهام کارخانه ها، شرکتها و بانکها را در اختیار این بنیاد قرار داد. این بنیاد جایگزین «سازمان املاک و مستغلات پهلوی » شد و در مهر 1340، شاه برای سرپوش گذاشتن بر اموال نا مشروع خود فرمان وقف دارایی بنیاد پهلوی به امور خیریه را صادر کرد.
در صورتی که اکثر هیئت امنای آن خود شاه و در بار بودند. علاوه بر اینها، مبالغ هنگفتی از درآمد نفت، به صورت اعتبارات بانکی، در اختیار بنیاد پهلوی قرار می‌گرفت.
در این حالت خاندان پهلوی نه تنها اموال قبلی خود را از دست نداد بلکه درآمد‌های نفتی و… هم به آن اضافه شد. گرچه اهداف این بنیاد به ظاهر خیرخواهانه و در جهت توسعة آموزش و پرورش، اعطای بورس تحصیلی و از این قبیل مطرح می‌شد اما خانواده پهلوی علاوه بر چپاول هدایا و وام‌های بین المللی که برای این بنیاد گرفته می‌شد با داشتن 207 مؤسسة اقتصادی از قبیل شرکتهای ساختمانی، معدنی،کشاورزی، بیمه و بانک و هتلها و کازینوها (قمارخانه ها) و کاباره‌ها و مراکز فساد، سلامت نظام اقتصادی را برهم می‌زد و زمینة انحطاط اجتماعی و اخلاقی را به وجود می‌آورد.
در کتاب «رشد روابط سرمایه‌داری در ایران» که توسط محمد سوادگر نوشته شده است فهرستی از املاک بنیاد پهلوی از قبیل بنگاه‌ها و شرکت‌هایی که بنیاد در آن سهامدار بوده، ارائه داده‌است:
بانک ها ، شرکتهای سرمایه گذاری و بیمه ها :
۱. بانک عمران (صددرصد): سرمایه ۵ میلیارد ریال. جمع داراییها ۷۵ میلیارد ریال. سرمایه‌گذاری‌ها ۴/۱ میلیارد ریال. سود سهام ۳۰۰ میلیون ریال.
۲. بانک ایرانشهر (۳۰ درصد): سرمایه ۳ میلیارد ریال. مجموع داراییها ۳۸ میلیارد ریال.
۳. بانک توسعه صنعتی ایران (۳/۱ درصد). سرمایه ۳ میلیارد ریال (ارزش سهام بنیاد در حد هفتصد هزار دلار).
۴. بانک اعتبارات (۲ درصد): سرمایه ۵/۱ میلیارد ریال.
۵. بانک ایران و انگلیس (۱ درصد): ۲۰۰ سهم از ۲۰۰۰۰ سهم اولیه، تصور بر این است که بعداً سهام عمده‌تری توسط بنیاد خریداری شده‌است. سرمایه یک میلیارد ریال.
۶. صندوق تضمین صنعتی (درصد نامعلوم): سرمایه ۱۱ میلیون دلار (حدود هفتاد و هفت میلیون تومان).
۷. عمران ترینوال (۳۰ درصد متعلق به بانک عمران): سرمایه ۱۲میلیون ریال.
۸. شرکت سرمایه‌گذاری ایرانشهر (۲۱ درصد سهام از طریق مشارکت در بانک ایرانشهر): سرمایه ۷۰ میلیون ریال.
۹. بانک فرست نشنال ویسکانسین میلواکی- آمریکا (۵ درصد سهام از طریق بانک عمران)
۱۰. هیسپان – ایران(۱۱ درصد) سرمایه ۰۰۰/۱۵۰دلار (حدود یک میلیون و پنجاه هزار تومان) گروه خدمات و سرمایه گذاری ایران و اسپانیا
۱۱. بیمه ملی (۸۰ درصد) به ارزش ۸۰۰ میلیون ریال
املاک :
هتل ها ( صد در صد (
۱ – در تهران: دربند، هیلتون، اوین، ونک.
۲ – ساحل دریای خزر: هتل جدید بابلسر، هتل قدیم و جدید چالوس، هایت خزر، هتل قدیم و جدید رامسر.
۳ – بقیه: هتل خرمشهر، هتل شیراز، هتل مشهد، هتل بوعلی، هتل آبعلی، هتل شاهی، هتل آبعلی آمل، متل جدید سخت سر، هتل‌های قدیم و جدید گچسر.
مجموعه های تفریحی :
۱ – مجموعه توریستی- تفریحی نمک آبرود در نزدیکی چالوس (۱۰۰درصد)
۲ – ویلا در رامسر (۱) و بابلسر (۱مجموعه) (۱۰۰درصد).
۳ – باشگاه و کازینو رامسر، کازینو هایت، کازینو کیش (۱۰۰درصد).
۴ – طرح عمران جزیره کیش (۲۰ درصد از طریق بانک عمران). ۳ هتل، یک کازینو و ۱۰۰۰ ویلا.
۵ – رستوران فرودگاه مهرآباد در تهران (۲۵ درصد).
مسکونی/تجاری
۱ – شرکت شهرآرام (۴ درصد). پروژه شهرک سازی.
۲ – پروژه بنگالوسازی در نزدیکی نیاوران- تهران (۲۱۹ واحد) (۱۰۰ درصد).
۳ – طرح برج‌های ونک (سه برج چندین طبقه مسکونی و تجاری) (۱۰۰ درصد).
۴ – طرح توسعه فرحزاد (۳۰درصد متعلق به بانک عمران). ۲۵۰۰۰ واحد مسکونی گران قیمت.
۵ – لویت شهر (درصد نامعلوم). یک پروژه پانصد میلیون دلاری شهرسازی از طریق بانک عمران.
بین‌المللی
۱ – ساختمان بنیاد پهلوی در آونو پنجم در خیابان پنجاه و دوم نیویورک (۱۰۰ درصد). ارزش دفتری در سال ۱۳۵۴، ۵/۱۴ میلیون دلار (حدود یک میلیارد ریال)
۲ – پروژه کانال استریت در نیو اورلئان (درصد نامعلوم).
مایملک صنعتی
صنایع
۱- ساختمانی سیمان تهران (۲۵درصد): سرمایه ۱۵/۱ میلیارد ریال.
۲- سیمان فارس و خوزستان (سهام قابل توجه): سرمایه ۳۰۵ میلیارد ریال.
۳ – ایرانیت (۳۰ درصد): سرمایه (واردات سیمان، پنبه نسوز، متعلقات و لوله آلات چدنی)
۴ – پاناسوز- سهام از طریق سیمان فارس و خوزستان (۹۵ درصد)
۵ – مونتکس (۳۵ درصد): سرمایه ۱۲ میلیون ریال. (سازه‌های فولادی. ژوئن ۱۹۷۷ منحل شد)
۶ – شرکت معدنی سنگواره (۴۰ درصد)
صنایع اتومبیل‌سازی
۱- جنرال موتورز ایران (۱۰ درصد): سرمایه ۵/۱ میلیارد ریال.
۲ – بی.اف.گودریچ ایران (۵/۹ درصد): سهام بنیاد بعد از آنکه شرکت آمریکایی مادر ۵۸ درصد سهامش را فروخت به ۴۵ درصد رسید. سرمایه ۹۱۷ میلیون ریال.
۳ – هپکو (۱۰ درصد سهام متعلق به بانک عمران). تصور بر این است که بنیاد ۴۵درصد سهام این شرکت را داراست.
املاک شخصی محمدرضا پهلوی در خارج از ایران
علاوه بر آنچه از املاک بنیاد پهلوی گفته شد و قصر‌ها و باغ‌هایی که مستقیما به نام محمد رضا پهلوی و خاندان وی بود در آمده بود، شاه خارج از کشور نیز املاک بسیاری داشت که می‌توان به گرانترين خانه و پارك در حومه لندن كه ملكه اليزابت دوم در آنجا متولد شد اشاره کرد همچنين گرانترين باغ و ساختمان در ناپل (ايتاليا) متعلق به او بود.
شاه در كاپري يك باغ بزرگ و ويلاي مجلل داشت. همچنين در ژنو قصر قديمي معروف به كاخ گل سرخ را خريده بود و قصر مجللي هم در سنت موريس داشت كه زمستان‌ها را در آنجا مي گذراند به نحوی که سنت موريس سوييس در بين ديپلمات هاي خارجي به پايتخت زمستاني ايران معروف بود !
شاه در سال ۱۳۵۰ يك جزيره در اسپانيا به مبلغ ۷۰۰ ميليون دلار خريداري كرد و در مركز جزيه يك ساختمان مدرن ساخت و اطراف آن را با ديوار هاي مرتفع به سبك قرون وسطي محصور كرد و بقيه اراضي را هم به قطعات چند هزار متري تقسيم و به سران نظامي و رجال سياسي فروخت.
طبق نوشته روزنامه «ديلي اكسپرس» چاپ لندن مورخ 28 مارس 1978 شاه يك ملك بزرگ هم در منطقه كوه هاي راكي آمريكا به قيمت يك ميليون پوند انگليس خريده بود.
آنچه نوشته شدت نها گوشه‌ای از خیانت‌ها و خباثت‌های خاندان ملعون پهلوی به ملت شریف ایران بود که با جلوه گر شدن انقلاب اسلامی بساط آنان بر چیده شد.
