حدود ۵ سالی است که برخی بانکهای ایرانی با استناد به رتبه بندی های صورت گرفته توسط برخی مجلات، اقدام به معرفی خود تحت نام بانک سال جمهوری اسلامی ایران می‌کنند. این بانکها بر اساس همین جوایز، تبلیغات گسترده و سنگینی را در رسانه‌های عمومی انجام داده و به استناد آن، خواهان اعتماد و سپرده‌گذاری مشتریان در این بانکها می‌شوند.
بر این اساس و با توجه به برخی تناقضات موجود میان اطلاعات رسمی منتشر شده از وضعیت عملکردی بانکها توسط مراجع رسمی و بیطرف داخلی و کسب کنندگان رتبه های برتر بانکی نشریه بنکر، خبرنگار الف درصدد برآمد تا ضمن بررسی موضوع، خوانندگان را از میزان صحت برخی از تبلیغات بانکها مطلع سازد.
برای همین منظور، خبرنگار الف، ضمن تماس با سردبیر نشریه Banker (که برخی بانک ها با استناد به اخذ جایزه از آن خود را بانک سال جمهوری اسلامی ایران معرفی می نمایند)، کم و کیف رتبه بندی بانک ها در سراسر جهان توسط این نشریه انگلیسی را جویا شد.
مطابق اطلاعاتی که نشریه بنکر منتشر کرده است، این نشریه همه ساله فرمهایی را برای کلیه بانکهایی که متقاضی تعیین رتبه خود توسط این نشریه هستند ارسال می‌کند و رتبه‌بندی بانکها براساس پاسخ‌های مدیران بانکها به این فرم‌ها صورت می‌گیرد.
خبرنگار الف از نشریه بنکر (از انتشارات فایننشال تایمز) استعلام کرد که اگر یک بانک بصورت غیرواقعی یا اغراق شده اطلاعات موردنیاز را اعلام کند به چه صورت از صحت آن اطمینان حاصل خواهید کرد که این نشریه در پاسخ اظهار داشت که بنکر به اطلاعات ارسالی از سوی بانکها اکتفا نمی کند و صحت آنها را با اطلاعات بانکهای مرکزی کشورها تطبیق می‌دهد.
الف ضمن تماس با مقامات مسوول در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از نحوه تایید اطلاعات مالی بانک ها توسط این نهاد جویا شد که اداره نظارت بر موقعیت مالی بانک ها در بانک مرکزی و سایر مقامات مسوول در بانک مرکزی ضمن تکذیب قاطع هرگونه تایید و یا ارسال اطلاعاتی از این دست برای رسانه ها از جمله نشریه بنکر، هرگونه تماس با نشریه بنکر را تکذیب کردند.
متعاقب این اظهارنظر مقامات بانک مرکزی، الف ضمن تماس مجدد با سردبیر بنکر خواستار توضیح قانع کننده وی در این خصوص شد که با گذشت بیش از سه هفته از این درخواست، وی حاضر به پاسخگویی به درخواست های خبرنگار الف نشده است.
بررسی مدارکی که از سوی این مجله پیشتر برای این پایگاه ارسال شده چندین نکته قابل توجه ر امطرح می سازد:
۱- داده‌های ارسالی بنکر که به استناد آنها بانک سال جمهوری اسلامی تعیین شده است، بسیار ناقص است به گونه‌ای که به عنوان مثال برای سال 2008، فقط داده‌های دو بانک موجود است.
۲- براساس همین داده‌های بسیار ناقص نیز، تناسبی میان نتایج اعلام شده و شاخص‌ها دیده نمی‌شود.
۳- اطلاعات دیگری که مبنای ارزشیابی بنکر قرار گرفته باشند و اعلام نشده‌اند و احتمالا در فرم‌های ارسالی از طرف بانکها ذکر شده است، از طرف بانک مرکزی تایید نشده‌اند.
۴- جدای از ناقص و مخدوش بودن اطلاعات ارسالی از سوی سردبیر بنکر که مستندات اندکی را در بر می گیرد و حتی بر اساس همین اطلاعات اندک نیز نتایج مورد نظر بنکر به دست نمی‌آید، نکته‌ای که اذهان را به خود مشغول داشته آن است که از 5 سال قبل که بنکر اقدام به اعطای جایزه به بانکهای ایرانی می نماید همه ساله این جایزه به یک شخص خاص که هر ساله در بانک برنده جایزه (کشاورزی و اقتصاد نوین) سمت مدیرعاملی را داشته، اعطا شده است. به عبارت دیگر، مدیرعامل این بانکها در تمام سال‌هایی که جایزه بنکر در ایران اعطا شده است یک نفر بوده است.
نکات دیگری نیز در مورد میزان صحت اطلاعات این نشریه (یا صحت اطلاعات ارسال شده برای این نشریه) وجود دارد که به عنوان نمونه، در حالیکه در متن توصیفی این نشریه برای برنده جایزه بانک سال جمهوری اسلامی ایران در ماه پایانی سال ۲۰۰۷، تعداد شعب این بانک تا پایان سه ماهه اول ۲۰۰۸، ۳۰۰ شعبه پیش‌بینی شده است، بنابر اعلام خود این بانک و در حالیکه سال 2008 به پایان رسیده است، تعداد شعب آن به تازگی از مرز 200 شعبه گذشته است.
تبلیغات سنگین و اغواگرانه بانکها بر مبنای جوایزی این چنینی در حالی صورت می‌گیرد که برخی از سهامداران و سپرده‌گذاران به استناد این جوایز و تبلیغات صورت گرفته در مورد آنها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. این درحالی است که تعدادی از این بانکها در بورس و سایر عرصه‌های واقعی سنجش ارزش سهام وضعیت چندان مناسبی ندارند.
منبع: سایت خبری الف
