خرید و فروش در دنیای مجازی

در این سال‌ها اینترنت به همه کاربران ثابت کرده است که می‌تواند در کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و تسهیل دسترسی به خدمات مختلف نقش بسیار مهمی داشته باشد.

یکی از مهم ترین و سودمندترین خدماتی که در بستر اینترنت ارائه می شود، تجارت الکترونیکی یا به عبارتی کسب و کار اینترنتی است که به نظر می رسد در کشور ما هنوز رشد چندان خوبی را تجربه نکرده است. بسیاری از افراد به علت بی اطلاعی از قوانین موجود در این زمینه، خرید سنتی را به خرید اینترنتی ترجیح می دهند. یکی از دیگر مباحث مطرح در این زمینه بحث خدمات پس از فروش و گارانتی است. البته احتمال سوء استفاده از اطلاعات شخصی خریداران و اعتماد نداشتن آنها به امنیت فروشگاه ها از دیگر مواردی است که در این بی رونقی تاثیرگذار بوده است. اگر همین لحظه تصمیم بگیرید کالایی را از طریق یک فروشگاه اینترنتی خرید کنید، فقط کافی است نام کالای مورد نظرتان را در مرورگر اینترنتی تایپ کنید تا فهرستی از فروشگاه های اینترنتی عرضه کننده این کالا به شما معرفی شود. اما مواجه شدن با این همه انتخاب نه تنها خیالتان را راحت نمی کند بلکه تردید شما را دو چندان می کند.

تجربه ای تلخ یا شیرین

بر اساس آمار ارائه شده از سوی شرکت پست، بیش از ۸۰۰۰ فروشگاه اینترنتی در سطح کشور راه اندازی شده که هر کالایی به قول معروف از شیر مرغ تا جان آدمیزاد که مورد نظرتان باشد را در فهرست کالاهای عرضه شده در این فروشگاه مشاهده می کنید. گاهی یک تجربه خوب از خرید اینترنتی شما را تشویق می کند تا دیگران را هم به خرید اینترنتی تشویق کنید. اما گاهی برعکس یک تجربه بد و ناخوشایند از خرید اینترنتی، ساختار بازار خرید و فروش در دنیای مجازی را به شکلی دیگر جلوه می دهد و شما را به این فکر می اندازد که بهتر است خاطره خرید اینترنتی را برای همیشه فراموش کرده و دیگران را هم از خرید اینترنتی بر حذر دارید. اکنون بجز چند فروشگاه اینترنتی معروف، دیگر فروشگاه های اینترنتی، کسب وکار چندان خوبی ندارد. بسیاری از فروشگاه های زنجیره ای مانند شهروند و رفاه هم فروشگاه های اینترنتی راه اندازی کرده اند اما بسیاری از مردم بر این باروند که فروشگاه های اینترنتی بیشتر حرف است تا عمل و از این رو خرید به شیوه سنتی را ترجیح می دهند.

یکی از مشکلات موجود در این زمینه اعتماد نداشتن مردم به فروشگاه های اینترنتی است. البته مجهز نبودن بعضی از فروشگاه های اینترنتی به زیرساخت های اساسی نیز به این مشکلات دامن می زند. برای مثال هنوز در کشور ما فروشگاه های اینترنتی زیرساخت فنی لازم را برای دریافت پول ندارند.

برای مثال در مبادلات تجاری مجوز نقل و انتقال پول از یک سطح بالاتر منوط به داشتن امضای دیجیتال است که هنوز این مقوله در کشور ما خیلی جدی گرفته نمی شود. وجود این محدودیت ها و نبودن اثری از رشد چشمگیر فروش اینترنتی، مسئولان را به این فکر انداخته که به بازار فروش اینترنتی سر و سامانی بدهند تا شاید اعتماد مردم نسبت به خرید اینترنتی افزایش پیدا کند. در نتیجه اقدامات و فرهنگ سازی انجام شده، خرید و فروش اینترنتی شرکت پست در سه ماهه اول امسال در مقایسه با گذشته ۶۵ درصد رشد داشته است.

سرویس بازار الکترونیکی از جمله خدماتی است که به منظور توسعه خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات و با هدف پوشش هر چه بیشتر نیازهای مشتریان از سوی شرکت پست راه اندازی شده است. اما با وجود این هنوز هم مردم خرید سنتی را به خرید اینترنتی ترجیح می دهند. به گفته این گروه از کاربران، انتخاب و خرید یک کالا بر اساس ویژگی های ظاهری و تردید نسبت به سالم بودن یا اصل بودن کالا مشکل اصلی آنهاست. از سوی دیگر صاحبان کسب و کارهای اینترنتی، مشکلات فروشگاه های اینترنتی را فراتر از اعتماد مردم می دانند. آنها بر این باورند که محدودیت کاربران در دسترسی به اینترنت و کیفیت و سرعت پایین خدمات اینترنتی هم در بی رونق بودن بازار خرید و فروش اینترنتی چندان بی تقصیر نبوده است.

خرید اینترنتی در گذر زمان

خرید اینترنتی همان طور که از نامش پیداست، خریدی است که از طریق فروشگاه های اینترنتی انجام می شود. ایده پایه گذاری تجارت الکترونیک نخستین بار سال ۱۹۹۱ از سوی تیم بنرزلی مطرح شد و پس از گذشت سه سال، بانکداری الکترونیک به عنوان بستر اصلی برای رونق تجارت الکترونیک راه اندازی شد. شرکت پیتزا هات نخستین شرکتی بود که به عنوان فروشگاه اینترنتی فعالیت خود را آغاز کرد. پس از مدتی با ایجاد پروتکل هایی که امنیت انتقال اطلاعات را تضمین می کرد، فروشگاه های اینترنتی دیگر نیز یکی پس از دیگر راه اندازی شد. امروزه با گذشت بیش از ۲۰ سال از پایه گذاری تجارت الکترونیک، خرید اینترنتی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است تا جایی که در بسیاری از فروشگاه ها افراد پس از مشاهده کالا در فروشگاه های واقعی، سفارش خریدشان را اینترنتی ثبت می کنند تا از تخفیف ویژه خرید کالا برخوردار شوند. در بسیاری از کشورها فروش اینترنتی از فروش سنتی پیشی گرفته است. یکی از فروشگاه های معروف خرید و فروش اینترنتی در سطح دنیا e- Bay است. نوآوری خدمات و گستره وسیع کالاهای عرضه شده در این وب سایت از جمله ویژگی های منحصر به فرد این فروشگاه اینترنتی است. کمتر کالایی را می توان یافت که در e-Bay عرضه نشده باشد. آمازون نیز از دیگر فروشگاه های اینترنتی موفق است که در زمینه فروش کتاب های الکترونیکی گوی سبقت را از دیگر رقبا ربوده است. البته فروشگاه آمازون در عرضه دیگر محصولات نیز از جمله موفق ترین هاست. امروزه بیش از 900 میلیون نفر در دنیا کاربر اینترنت هستند که 69 درصد آنها حداقل روزی یک خرید اینترنتی دارند. به نظر می رسد روند اعتمادسازی در دیگر کشورها در مقایسه با کشور ما بسیار موفق تر بوده است. ویژگی منحصر به فرد فروشگاه های اینترنتی موفق در سطح دنیا این است که این فروشگاه ها که در حقیقت به عنوان یک واسطه بین خریدار و فروشنده عمل می کنند، کالایی که می خرید را بیمه می کنند، بنابراین خریدار مطمئن است که این شرکت مسئولیت آنچه خریده است را به عهده دارد و با اطمینان بیشتری در این وادی گام می گذارد. می توان گفت فراگیر شدن یا رشد و رونق فروشگاه های اینترنتی می تواند با پیامدهای متعددی از جمله رقابتی شدن بازار، کاهش ترددهای شهری، حذف واسطه ها، کاهش قیمت ها و ایجاد اشتغال همراه باشد که هر یک به نوبه خود می تواند نقش مهمی در افزایش سطح رفاه زندگی داشته باشد.

تضمین امنیت در فروشگاه های اینترنتی

نماد اعتماد الکترونیکی نشان یا لوگویی است که از سوی مرکز توسعه تجارت الکترونیک که از زیرمجموعه های وزارت صنعت، معدن و تجارت است به کسب و کارهای اینترنتی یا به عبارتی فروشگاه هایی که از طریق اینترنت اقدام به عرضه کالا و خدمات می کنند، اعطا می شود. در واقع هدف از اعطای نماد اعتماد، ساماندهی و قانونمند کردن کسب و کار اینترنتی است. به این ترتیب می توان فضای اعتماد بخشی را برای مصرف کنندگان فراهم کرد تا بتوانند با اعتماد خاطر بیشتری خرید اینترنتی را در این فضا تجربه کنند. البته این اعتماد خاطر صد درصد نیست و همیشه درصدی خطا هم ممکن است در این فضا وجود داشته باشد. در این صورت حتی اگر خریدار با مشکلی مواجه شود، مطمئن است نهادی وجود دارد که می تواند به این موضوع رسیدگی کرده و مشکل آنها را پیگیری کند.

بر اساس مصوبه ای که شورای امنیت کشور سال گذشته اعلام کرده است، فروشگاه ها و کسب و کارهای اینترنتی ملزم به گرفتن این نماد هستند. البته اکنون این طور نیست که اگر فروشگاه اینترنتی این نماد را نداشته باشد با آن برخورد جدی داشته باشیم. هدف این است که فرهنگسازی کنیم و در عین حال بر اساس روابطی که با دیگر نهادهای اجرایی داریم، اعتماد و اطمینان را در این فضا افزایش دهیم. برای مثال اگر شما یک کسب و کار اینترنتی راه اندازی کنید و بخواهید برای این فروشگاه از PSP ها درگاه پرداخت الکترونیکی بگیرید، اگر نماد اعتماد نداشته باشید این خدمات به شما ارائه نمی شود. حتی برای یک فروشگاه اینترنتی که از قبل راه اندازی شده باشد هم رایزنی هایی داشته ایم که اگر نماد اعتماد الکترونیک نگیرند این درگاه از آنها سلب می شود. از سوی دیگر اگر فروشگاهی بخواهد این کالا را از طریق پست به دست مصرف کننده برساند، پست هم تنها در صورت داشتن نماد این خدمات را در اختیار آن فروشگاه قرار می دهد. بنابراین مرکز توسعه تجارت الکترونیک به طور مستقیم وارد عمل نشده است. هدف این است که فرهنگسازی کنیم و از همین طریق هم با سیاست هایی که در پیش گرفته ایم، فروشگاه های اینترنتی را مجاب کرده ایم برای ادامه فعالیتشان نماد اعتماد بگیرند تا بتوانند در یک چارچوب ساماندهی شده و قانونمند فعالیت کنند.

فضای اینترنت نامحدود است. شما نمی دانید وب سایتی که کالایی را می فروشد از سوی چه کسی اداره می شود. بنابراین ممکن است مصرف کننده احساس ناامنی کند اما اگر از فروشگاهی که نماد اعتماد دارد خرید کنید، می توانید مطمئن باشید یک مرکز یا دستگاه دولتی هویت آن را احراز کرده و از مکان آن مطلع است. یعنی خریدار با اطمینان خاطر از این فروشگاه خرید می کند و می داند که می توان در صورت نیاز به صاحب این کسب و کار دسترسی داشت. بی شک فروشگاهی که نماد اعتماد می گیرد با هدف کسب و کار سالم به این عرصه گام گذاشته و به دنبال تخلف و کلاهبرداری نیست. در این شرایط احتمال تخلف بسیار کم است.

جام جم آنلاین

اخبار منتخب بانکی دات آی آر:

=================

به اشتراک بگذارید
فریناز مختاری
فریناز مختاری
مقاله‌ها: 35586

نوشته‌ای مرتبط

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *