بانکی دات آی آر: مدتی است که دوباره کار و کاسبی فروشندگان وام بانکی سکه شده است. درحالی که در سال‌های گذشته تنها مرجع تبلیغات این شرکت‌های کاغذی نیازمندی روزنامه‌ها و تراکت‌های کاغذی توزیع شده در خیابان‌ها بود، مدتی است که شبکه‌های مجازی و سایت‌های اینترنتی هم به کمک آنها آمده است.
در حدود سه سال پیش با داغ شدن موضوع وام فروشان مسئولان بانک مرکزی نیز واکنش نشان داده و با غیرقانونی خواندن این نوع فعالیت‌ها بیان کردند که مردم فریب این شرکت‌ها را نخورند ضمن آن که تبلیغات آنها نیز در روزنامه‌ها قانونی نیست.
مدتی است که این شرکت‌ها با شکل و شمایل تازه‌ای و البته با همان سیاق قبل مشتریان خود را پیدا می‌کنند. این شرکت‌ها در سال‌های قبل درآگهی‌های خود از عنوان دریافت وام بانکی در کمترین زمان استفاده می‌کردند، ولی اکنون دراین آگهی‌ها هیچ اشاره‌ای به وام نمی‌شود و به جای آن از واژه تأمین سرمایه استفاده می‌کنند که شاید درنگاه اول با شرکت‌های سرمایه‌گذاری اشتباه گرفته شوند ولی زمانی که به شماره‌های ارائه شده زنگ می‌زنی با همان ادبیات گذشته مواجه می‌شوی، همان خرید و فروش وام. با این تفاوت که حالا بسیاری از این افراد خود در کسوت بانک نشسته‌اند و مبلغ مورد نیاز متقاضیان را پرداخت می‌کنند و با محاسبه سودهای نجومی برسرمایه خود می‌افزایند. در فضای مجازی و اینترنت راه و روش این افراد و شرکت‌ها متفاوت‌تر می‌شود، چرا که دراین سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی احتیاطی که در آگهی روزنامه‌ها وجود دارد به چشم نمی‌خورد و به طور کامل آشکار از پرداخت وام‌های خرد تا کلان و شرایط آن سخن می‌گویند.
انواع و اقسام وام در شبکه غیر بانکی
در سال‌های اخیر که شبکه بانکی به دلیل تنگنای مالی کمتر به تقاضای وام‌های خرد پاسخ مثبت داده‌اند، کار و کاسبی این نوع شرکت‌ها که درواقع همان کارچاق کن‌های پولی هستند، داغ‌تر شده است. تنها کافی است که نگاهی به نیازمندی‌های روزنامه‌های کثیرالانتشار بیندازید. چندین صفحه و صدها کادر آگهی با جملات مشابه و اسامی متفاوت متقاضیان را از کارمند و کاسب گرفته تا صاحبان خودرو و مسکن به دریافت وام که حالا نام سرمایه برآن گذاشته‌اند، دعوت می‌کنند.
تماس با چند شماره از میان انبوه آگهی‌ها حکایت از شلوغ بودن سر این افراد دارد. کمتر پیش می‌آید با نخستین شماره گیری، تماس برقرار شود. حداقل باید چندین بار تماس بگیری تا در آن سوی خط با منشی که با عجله به سؤالات متعدد شما پاسخ می‌دهد، صحبت کنی.
کارمزد ۴ میلیون تومانی
پس از بوق آزاد، خانم منشی پاسخ می‌دهد و به سختی به سؤالات بسیار ما جواب می‌دهد و اصرار دارد که برای اطلاع از جزئیات باید حضوری در محل شرکت حاضر شویم. درآگهی این شرکت با فونت سیاه نوشته شده تأمین سرمایه 50 و 100 میلیون تومانی. وقتی از شرایط دریافت وام 100 میلیون تومانی می‌پرسم، می‌گوید که برای دریافت این مبلغ به چهار ضامن معتبر نیاز است که درصورتی که شما ضامن نداشته باشید خود شرکت با دریافت هزینه ضامن‌ها را تهیه می‌کند. طبق گفته وی اقساط وام 100 میلیونی با بازپرداخت 5 ساله ماهانه 2 میلیون و 800 هزار تومان است که با یک محاسبه ساده باید 168 میلیون تومان به این شرکت برگرداند.
البته این ۶۸ میلیون تومان سود، تمام هزینه‌ای نیست که برای دریافت این وام باید بپردازید. براساس توضیحات منشی این شرکت، مبلغ 4 میلیون تومان به عنوان کارمزد نیز به هزینه‌ها اضافه می‌شود که اگر هزینه ضامن را به آن بیفزایید این مبلغ به 14 میلیون تومان افزایش می‌یابد.
وام در ازای سند خودرو
شرکت دیگری درقبال ارائه سند خودرو و به رهن گذاشتن آن بسته به ارزش و مدل خودرو وام می‌دهد. قبل ازاینکه من سؤال‌های خود را شروع کنم، مسئول شرکت مدل خودرو را سؤال می‌کند. وقتی می‌گویم که خودروی پژوی 206 مدل 1387 است، می‌گوید که 9 میلیون تومان می‌توانیم به شما وام بدهیم. طبق گفته‌های او قسط ماهانه این وام 913 هزار تومان است که باید برای 14 ماه پرداخت شود که در مجموع به 12 میلیون و 782 هزار تومان می‌رسد.
قبل از اینکه به مکالمه پایان دهم او تأکید می‌کند که پرداخت این وام سه نوع هزینه دارد. درابتدا هزینه دفترخانه و به رهن گذاشتن سند خودرو است که حدود 270 هزار تومان می‌شود. دوم کارمزد 8 درصدی وام است که بیش از 700 هزار تومان است و سومین هزینه نیز داشتن بیمه بدنه خودرو است که اگر نداشته باشد وام گیرنده و صاحب خودرو باید هزینه آن را بپردازد. با این حال وی می‌گوید که وام ظرف مدت نیم ساعت پرداخت می‌شود.
وام با سند مسکن
تماس بعدی با شرکت است که منشی آن پرداخت وام را منوط به در رهن گذاشتن سند ملکی و بسته به ارزش ملک می‌داند. براساس توضیحات او درحدود 60 درصد ارزش خانه مسکونی وام پرداخت می‌شود که نحوه پرداخت آن به دو صورت مضاربه‌ای و اقساطی است. در روش مضاربه‌ای که نرخ سود آن 5 درصد ماهانه است بازپرداخت از 3 ماه تا سه سال متغیر است. اما در روش اقساطی که سود آن به 8 درصد می‌رسد باید ماهانه سود و اصل وام در حداکثر مدت 18 ماه پرداخت شود. نکته مهمی که در این نوع اقساط وجود دارد این است که منشی این شرکت‌ها نرخ سود را 5 درصد اعلام می‌کند ولی توضیح نمی‌دهد که این سود ماهانه است و در هرماه جداگانه از مانده وام دریافت می‌شود و مجموع آن در یک سال به 40 درصد هم می‌رسد.
وام فوری بدون سپرده
همان گونه که اشاره شد تبلیغات و آگهی‌های کارچاق کن‌ها تنها در روزنامه‌ها نیست و در فضای مجازی هم بسیار دیده می‌شود. در یکی از این سایت‌ها اعلام شده که درمدت بسیار کوتاهی از بانک‌های دولتی وام می‌گیرد. طبق این آگهی اینترنتی وام‌ها از 5 میلیون تومان تا 500 میلیون تومان بوده و با کارمزد 9 تا 21 درصد و در 20 روز کاری در سراسر ایران پرداخت می‌شود. کارمزدی که این شرکت بیان کرده یک درصد از کل مبلغ وام است که برای مثال برای یک وام 100 میلیون تومانی باید یک میلیون تومان پرداخت. اما نکته‌ای که باید به آن دقت کرد این است که درشرایطی که بانک‌ها به سختی وام پرداخت می‌کنند این شرکت چگونه در مدت 20 روز تا 500 میلیون تومان وام برای شما آن هم از بانک‌های دولتی دریافت می‌کند.
منبع: ایران
