طرح موضوع رفرم پولي و مباحثي تحت عنوان حذف چند صفر از واحد پولي كشور زمينهاي ايجاد كرد تا
صاحبنظران از جنبههاي مختلف به اين موضوع مهم بپردازند.
در اين ميان يكي از موضوعاتي كه نبايد از آن غافل ماند نام
پول ملي است. نام پول ملي همانند پرچم اقتصادي يك كشور است كه بايد برخاسته از بنيانهاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي كشور
باشد، تاريخ اقتصاد كشور نشان ميدهد كه ما در طول دورههاي تاريخي مختلف از اسامي گوناگون براي ناميدن پول ملي استفاده
كردهايم. اين نامها يا اسم يك پادشاه و يا يك نام خارجي بود كه وارد فرهنگ اقتصادي كشور ما شده است و كمتر ريشه در
فرهنگ اقتصادي كشور داشته است.
ايرانيان اولين بار در جنگ با «ليدي»ها با ضرب سكه آشنا شدند و بعدها به ضرب سكه اقدام
نمودند. يكي از مشهورترين سكههاي ايران باستان «دريك» يا «دريكوس» (Dreikos) برگرفته از نام داريوش پادشاه ايراني به
زبان يوناني ميباشد كه به صورت زرين و سيمين ضرب و منتشر ميشد.
دينار نيز كلمهاي يوناني بود كه از نام دناريوس
Denarios گرفته شده بود و از يونان به ادبيات اقتصادي اعراب و از آنجا به ادبيات اقتصادي كشور ما وارد شد. واحد پولي
درهم نيز چنين سرگذشتي داشت. درهم يا درم كلمهاي يوناني برگرفته از كلمه دراخمه Draxme به معناي يك مشت پر است.
اصل
كلمه پول نيز چنين سرنوشتي داشت. پول در اصل كلمهاي يوناني بود كه از كلمه ابلس (obolos) يوناني و ابلوس (Obolus) لاتين
كه از سكههايي سيم و مسي معادل يك ششم درهم بود گرفته شد و اين كلمه يوناني در زمان اشكانيان در ايران رايج
گرديد.
با حمله مغول به ايران واژه مغولي تومان به ادبيات اقتصادي كشور ما وارد شد. تومان در زبان مغولي به معناي ده
هزار است و در ادبيات نظامي امير تومان كسي است كه فرمانده ده هزار سپاه است، تومان سكهاي بود كه به ده هزار دينار
تقسيم ميشد. در دوره صفويه با توسعه مراودات تجاري و جنگ با پرتغاليها و اسپانياييها كلمه ريال اسپانيايي از طريق
خليجفارس به ادبيات اقتصادي ما راه يافت و هر يك ريال معادل هزار درهم بود كه يك هزاري و دو هزاري از همين منشاء بوده
است و ده هزار (ده هزار درهم) معادل يك تومان ميشد.
كلمه اسكناس نيز در اصل از «اسينيه (Assignat) كه لغتي فرانسوي
است و كلمه اسيگنو (Assigno) كه لغتي لاتين به معناي حواله و امضا است گرفته شده و اين كلمات توسط روسها و در قالب
اسيگوناس (Assigunas) وارد زبان فارسي شد و نام اسكناس گرفت.
در تاريخ اقتصادي كشورمان از واحدهاي پولي ديگر مثل
محمدي (از نام سلطان محمد خدابنده) عباسي (از نام شاه عباس) لاري (از نام منطقه لارستان) قران (كلمه عربي كه در اصل
صاحبقران بود) شاهي و غازي (يكدهم شاهي) نيز استفاده شده است. اما در زمان مشروطه گروهي جهت تعيين نام پول ملي تعيين
شدند و آنها از تاريخ ۲۷اسفند سال ۱۳۰۸ شمسي كلمه ريال كه در اصل يك كلمه اسپانيايي بود را براي ناميدن پول ملي مورد
تاييد و تصويب و استفاده قرار دادند. اكنون كه موضوع رفرم پولي در دستور كار است لازم است تلاش شود كه به امر نام پول
ملي و اجزاي آن توجه ويژهاي گردد و از كلماتي استفاده شود كه برخاسته از فرهنگ كشور بوده و به سهولت در زبان مردم جاري
شود و ارتباط منطقي با اجزاي آن داشته باشد؛ لذا پيشنهاد ميشود فرهنگستانها و همچنين آحاد مردم نسبت به پيشنهاد
نامهاي مناسب براي ناميدن پول ملي اقدام نمايند.
صاحبنظران از جنبههاي مختلف به اين موضوع مهم بپردازند.
در اين ميان يكي از موضوعاتي كه نبايد از آن غافل ماند نام
پول ملي است. نام پول ملي همانند پرچم اقتصادي يك كشور است كه بايد برخاسته از بنيانهاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي كشور
باشد، تاريخ اقتصاد كشور نشان ميدهد كه ما در طول دورههاي تاريخي مختلف از اسامي گوناگون براي ناميدن پول ملي استفاده
كردهايم. اين نامها يا اسم يك پادشاه و يا يك نام خارجي بود كه وارد فرهنگ اقتصادي كشور ما شده است و كمتر ريشه در
فرهنگ اقتصادي كشور داشته است.
ايرانيان اولين بار در جنگ با «ليدي»ها با ضرب سكه آشنا شدند و بعدها به ضرب سكه اقدام
نمودند. يكي از مشهورترين سكههاي ايران باستان «دريك» يا «دريكوس» (Dreikos) برگرفته از نام داريوش پادشاه ايراني به
زبان يوناني ميباشد كه به صورت زرين و سيمين ضرب و منتشر ميشد.
دينار نيز كلمهاي يوناني بود كه از نام دناريوس
Denarios گرفته شده بود و از يونان به ادبيات اقتصادي اعراب و از آنجا به ادبيات اقتصادي كشور ما وارد شد. واحد پولي
درهم نيز چنين سرگذشتي داشت. درهم يا درم كلمهاي يوناني برگرفته از كلمه دراخمه Draxme به معناي يك مشت پر است.
اصل
كلمه پول نيز چنين سرنوشتي داشت. پول در اصل كلمهاي يوناني بود كه از كلمه ابلس (obolos) يوناني و ابلوس (Obolus) لاتين
كه از سكههايي سيم و مسي معادل يك ششم درهم بود گرفته شد و اين كلمه يوناني در زمان اشكانيان در ايران رايج
گرديد.
با حمله مغول به ايران واژه مغولي تومان به ادبيات اقتصادي كشور ما وارد شد. تومان در زبان مغولي به معناي ده
هزار است و در ادبيات نظامي امير تومان كسي است كه فرمانده ده هزار سپاه است، تومان سكهاي بود كه به ده هزار دينار
تقسيم ميشد. در دوره صفويه با توسعه مراودات تجاري و جنگ با پرتغاليها و اسپانياييها كلمه ريال اسپانيايي از طريق
خليجفارس به ادبيات اقتصادي ما راه يافت و هر يك ريال معادل هزار درهم بود كه يك هزاري و دو هزاري از همين منشاء بوده
است و ده هزار (ده هزار درهم) معادل يك تومان ميشد.
كلمه اسكناس نيز در اصل از «اسينيه (Assignat) كه لغتي فرانسوي
است و كلمه اسيگنو (Assigno) كه لغتي لاتين به معناي حواله و امضا است گرفته شده و اين كلمات توسط روسها و در قالب
اسيگوناس (Assigunas) وارد زبان فارسي شد و نام اسكناس گرفت.
در تاريخ اقتصادي كشورمان از واحدهاي پولي ديگر مثل
محمدي (از نام سلطان محمد خدابنده) عباسي (از نام شاه عباس) لاري (از نام منطقه لارستان) قران (كلمه عربي كه در اصل
صاحبقران بود) شاهي و غازي (يكدهم شاهي) نيز استفاده شده است. اما در زمان مشروطه گروهي جهت تعيين نام پول ملي تعيين
شدند و آنها از تاريخ ۲۷اسفند سال ۱۳۰۸ شمسي كلمه ريال كه در اصل يك كلمه اسپانيايي بود را براي ناميدن پول ملي مورد
تاييد و تصويب و استفاده قرار دادند. اكنون كه موضوع رفرم پولي در دستور كار است لازم است تلاش شود كه به امر نام پول
ملي و اجزاي آن توجه ويژهاي گردد و از كلماتي استفاده شود كه برخاسته از فرهنگ كشور بوده و به سهولت در زبان مردم جاري
شود و ارتباط منطقي با اجزاي آن داشته باشد؛ لذا پيشنهاد ميشود فرهنگستانها و همچنين آحاد مردم نسبت به پيشنهاد
نامهاي مناسب براي ناميدن پول ملي اقدام نمايند.
منبع: دنیای اقتصاد