اوپكي‌ها خود را براي يكي از سخت‌ترين آزمون‌ها طي سال‌هاي گذشته از تاسيس اين سازمان آماده مي‌كنند. از اين رو نشست قاهره مي‌تواند براي اعضاي سازمان توليدكنندگان نفت يك آزمون حساس محسوب شود كه پيش از اين هيچ‌يك از راهكارهاي در نظر گرفته‌شده از سوي اعضاي اين سازمان نتوانسته بهاي جهاني نفت را از گردابي كه در آن فروافتاده نجات دهد و علي‌رغم تصميم اوپكي‌ها درخصوص كاهش سقف توليد سازمان خود براي افزايش مجدد بهاي نفت در بازار جهاني هيچ‌يك از اين تمهيدات موثر واقع نشد و كاهش بهاي طلا‌ي سياه همچنان ادامه دارد.
بر اين اساس اعضاي اوپك تصميم گرفتند تا پيش از نشست رسمي خود در الجزاير امروز در نشستي غيررسمي در قاهره پايتخت مصر گرد هم آيند تا در زمان باقيمانده تا نشست الجزاير نيز براي حل بحران كاهش بهاي نفت چاره‌انديشي كنند. هرچند وزراي نفت اوپك نشست امروز را تنها براي هم‌انديشي و بدون تصميم جدي عنوان كرده بودند اما كارشناسان احتمال كاهش يك ميليون بشكه‌اي توليد نفت اين سازمان را رد نكردند و اظهار داشتند كه با توجه به شرايط بازار و پافشاري برخي اعضاي اوپك بر لزوم كاهش سطح توليد با توجه به مازاد عرضه، كاهش توليد در نشست قاهره دور از ذهن نيست.
بهاي نفت باز هم كاهش مي‌يابد
نشست قاهره در حالي برگزار مي‌شود كه بهاي نفت پس از نشست قبلي در وين و با وجود تصميم اعضا در مورد كاهش 5/1 ميليون بشكه‌اي توليد نفت باز هم در سبد اوپك و هم در بازار جهاني سقوط كرد.
به‌طوري كه اوپكي‌ها در اوج ناباوري قيمت كمتر از 50 دلا‌ر در هر بشكه را نيز تجربه كردند.
اين كاهش تا حدي ادامه يافت كه طي هفته گذشته حتي رقم ۴۴ دلا‌ر در هر بشكه نيز براي بهاي نفت اوپك به ثبت رسيد. اما روز گذشته نيز در آستانه نشست قاهره باز هم بهاي جهاني نفت كاهش يافت تا آنجا كه قيمت نفت در بازارهاي جهاني در آستانه برگزاري نشست مشورتي سازمان اوپك در قاهره، به زير 54 دلا‌ر در هر بشكه كاهش يافت.
بر اين اساس بهاي هر بشكه نفت خام سبك شيرين آمريكا – وست تگزاس اينترمديت- براي تحويل در ماه ژانويه در بازار مبادلا‌ت نفتي نيويورك (نايمكس) در آخرين مبادلا‌ت با يك دلا‌ر و 10 سنت كاهش در هر بشكه به 53 دلا‌ر و 34 سنت رسيده است. در لندن نيز هر بشكه نفت خام برنت درياي شمال براي تحويل در ماه دسامبر، معادل 52 دلا‌ر و 65 سنت دادوستد مي‌شود. دبيرخانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) نيز از رسيدن قيمت سبد نفتي اين سازمان به سطح 45 دلا‌ر در آستانه نشست مشورتي قاهره خبر داد. دبيرخانه‌اوپك در گزارش جديد خود عنوان كرد كه سبد نفتي اوپك در آخرين روز مورد بررسي به 45 دلا‌ر و 47 سنت رسيده كه در مقايسه با دوره گذشته شش سنت كاهش داشته است.
قيمت سبد نفتي اين سازمان در حالي به سطح ۴۵ دلا‌ر رسيده است كه اين سطح همچنان پايين‌تر از ميانگين قيمت نفت اوپك در سال 2005 است و اين در حالي است كه از آن سال به بعد همواره ميانگين قيمت اوپك بالا‌تر از 50 دلا‌ر بوده است. با اين وجود اما برخي كارشناسان باز هم كاهش بيشتر براي بهاي نفت در بازار جهاني را احتمال مي‌دهند تا آنجا كه وزير دارايي عربستان گفت روند كاهشي قيمت جهاني نفت تا يك‌سال آينده ادامه خواهد يافت. ابراهيم العساف با اشاره به اينكه كاهش قيمت نفت تاثيري بر برنامه‌هاي توسعه اقتصادي دولت عربستان نخواهد داشت، گفت: كاهش قيمت نفت و ساير كالا‌ها حدود يك‌سال به طول مي‌انجامد.
مصونيت عربستان در برابر كاهش بهاي نفت
روند نزولي بهاي نفت در بازار جهاني در حالي ادامه دارد كه با وجود تصميم اعضا بر كاهش ميزان توليدات اين سازمان برخي از اعضا همچنان معتقدند كه كاهش واقعي از سوي بسياري از اعضا صورت نگرفته و كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه اعضا بر تصميم‌هاي اتخاذشده از سوي سازمان در نشست قبلي پايبند نبوده‌اند.
در ميان اعضا، عربستان بيش از ديگر كشورها درخصوص كاهش واقعي ميزان توليداتش تحت نظر است چرا كه العساف وزير دارايي عربستان نيز در اظهارنظري در مورد كاهش بهاي نفت اعلا‌م كرد كه افزايش ذخاير ارزي عربستان طي سال‌هاي اخير، رياض را در برابر كاهش قيمت نفت مصون نگه خواهد داشت.(ذخاير ارزي عربستان بسيار زياد است و اين ذخاير اين امكان را براي ما فراهم مي‌كند تا برنامه‌هاي اقتصادي و پروژه‌هاي زيرساختي خود را اجرا كنيم. عربستان قصد دارد تا پنج سال آينده بيش از 400 ميليارد دلا‌ر در صنعت نفت خود سرمايه‌گذاري كند.) در همين حال رئيس بزرگ‌ترين شركت نفتي عربستان نيز اعلا‌م كرد: صنعت جهاني نفت براي تامين تقاضاي انرژي تا سال 2030 به بيش از شش تريليون دلا‌ر سرمايه‌گذاري نياز دارد. عبدالله جمعه افزود: جهان تا سال 2030 به 64 ميليون بشكه نفت بيشتر نياز خواهد داشت و اين در حالي است كه كاهش توليد نفت در ميدان‌هاي موجود نيز بايد جبران شود. جمعه در ادامه گفت: سرمايه‌گذاري نقش مهمي در جبران كاهش توليد نفت در ميدان‌هاي موجود خواهد داشت. عمر بسياري از ميدان‌هاي نفتي جهان بالا است و توليد نفت اين ميدان‌ها مرتبا در حال كاهش است. صنعت نفت به سرمايه‌گذاري كلا‌ني در بخش‌هاي پالا‌يشگاهي، كشتيراني و حمل‌ونقل نياز دارد. كشورهاي نفت‌خيز و شركت‌هاي بزرگ نفتي بايد سرمايه‌گذاري خوبي را در زمينه تحقيق و توسعه تكنولوژي انجام دهند.
وي پيش‌بيني كرد، تقاضاي جهاني نفت از 85 ميليون بشكه در سال 2008 به بيش از 106 ميليون بشكه در سال 2030 افزايش خواهد يافت. از سوي ديگر بودجه نفتي عربستان طوري در نظر گرفته شده كه حتي نفت 50 دلا‌ري نيز براي آنها سودآور خواهد بود. در حال حاضر، سقف توليد اوپك حدود 27 ميليون و 200 هزار بشكه است و در اين چارچوب مقرر شده است كه اعضا توليد خود را براساس سقف تعيين‌شده كاهش دهند كه در اين ميان عربستان با سهميه 466 هزار بشكه بيشترين تعهد را براي كاهش سطح توليد داشته است.
اين در حالي است كه با گذشت حدود يك ماه از نشست اضطراري اوپك در وين كه كاهش سقف توليد نتيجه آن بود، عربستان تنها 153 هزار بشكه از توليد روزانه خود را كاسته است و تحليلگران اقتصادي بر اين عقيده‌اند كه اين وضع همچنان به كاهش روند قيمت نفت كمك مي‌كند. در همين حال نماينده ايران در اوپك نيز بدون ذكر نام كشورها از سرپيچي اعضا در مورد كاهش واقعي توليد نفت سازمان انتقاد كرد.
ذخاير جهاني نفت ۵۶ روز جلوتر از عرضه است
اما در آستانه نشست قاهره كه نشستي مشورتي بين اعضا براي تصميم‌گيري در مورد كاهش ميزان توليدات سازمان مورد نظر است به جز عربستان بسياري از كشورها موافقت خود را با كاهش يك ميليون بشكه ديگر از توليد نفت اوپك اعلا‌م كرده‌اند. بر اين اساس دبيركل اوپك در آستانه برگزاري نشست مشورتي اين سازمان در قاهره اعلا‌م كرد: بازار جهاني نفت با مازاد عرضه مواجه است. عبدالله سالم البدري-دبيركل اوپك – عنوان كرد: بازار نفت با مازاد عرضه مواجه است و هرگونه تصميم براي كاهش توليد به تصميم وزيران بستگي دارد. البدري ادامه داد: ذخاير جهاني نفت درحدود 56 روز از ميزان عرضه جلوتر است و بالا‌تر از ميانگين ذخاير در پنج سال گذشته قرار دارد. وزير نفت ونزوئلا نيز تاكيد كرد، كشورش از كاهش يك ميليون بشكه‌اي توليد اوپك در نشست قاهره حمايت خواهد كرد. اين در حالي است كه رئيس‌جمهور اين كشور بر قيمت مناسب 80 تا 100 دلا‌ري نفت تاكيد كرد.
در اين بين وزير انرژي روسيه نيز با اشاره به اينكه عواملي غير از عرضه و تقاضا در بازار نفت ايفاي نقش مي‌كنند بر همكاري اين كشور با اوپك در زمينه حمايت از قيمت‌ها تاكيد كرد. اما اين كشور تاكنون به‌طور مستقيم با كاهش ميزان توليد نفت كشورش موافقت نكرده است.
منبع: روزنامه اعتماد ملی
