شاخص اقتصادی چیست و به چه کارمی آید؟

در هر کشور برنامه‌ريزی و تجزيه و تحليل اقتصادی مستلزم در اختيار داشتن ابزارهايی نظير حسابهای ملی و ساير حسابهای کلان و همچنين شاخصهای اقتصادی مناسب می‌باشد. امروزه در کشورهای مختلف طيف وسيعی از شاخصها توسط مراجع مختلف آماری و علمی نظير سازمانهای دولتی، سازمانهای بين‌المللی، دانشگاهها و ساير مراکز در زمينه‌های مختلف تهيه می‌شود.

به گزارش بانکی دات آی آر، شاخص‌ها مقادیری عددی هستند برای توصیف وضعیت و یا همانطور که در فرهنگ لغت عمید آمده: «آنچه مقدارش ماهیت چیزی را معین می‌کند.» تعریف شاخص‌ها تلاشی است برای کمی کردن متغیرها و پدیده‌های پیچیده که می‌تواند منجر به نتایج بسیار مفیدی شود:

–    ملموس‌تر کردن وضعیت پدیده‌ها،
–    فراهم کردن امکان مقایسه بین وضعیت پدیده‌ها در شرایط مختلف برای مثال شرایط زمانی و مکانی مختلف
–    کمک به تصمیم‌گیری‌ها و جهت‌گیری‌های مدیریتی
–    کمک به کشف نقاط و دلایل ضعف، قوت، تهدید و به‌خصوص فرصت
–    کمک به پیش‌بینی آینده

هر قدر شاخص به موارد یادشده در بالا بیشتر کمک کند، شاخص بهتری به حساب می‌آید. البته در مقایسه بین شاخص‌ها یک خصوصیت مهم دیگر نیز باید مد نظر قرار گیرد: در دسترس بودن و کیفیت داده‌های لازم برای محاسبه شاخص.
شاخص‌های متعددی برای بیان وضعیت اقتصاد کلان کشورها معرفی شده‌اند که از معروف‌ترین آنها می‌توان از تولید ناخالص داخلی (که مبنای محاسبه نرخ رشد اقتصادی است)، نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد نقدینگی، نرخ سود بانکی، و تراز تجاری، ضریب جینی و شاخص محیط کسب و کار نام برد. اگر چه در طول دهه‌های اخیر مباحث و جدال‌های بسیاری در تعریف توسعه به‌صورت عام و توسعه اقتصادی به‌صورت خاص وجود داشته، اما همواره شاخص تولید ناخالص داخلی (و به‌صورت خاص‌تر شاخص درآمد سرانه) و به تبع آن نرخ رشد اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین نماد در درجه‌بندی توسعه‌یافتگی اقتصادی کشورها مطرح بوده است. شاخصی که مبنای اصلی سیاست‌گذاری‌ها یا هدف‌گذاری‌های اقتصادی اغلب کشورها است.

محاسبه شاخص های اقتصادی از طریق محاسبات پیچیده و بررسی ها دقیق صورت می گیرد. اندازه گیری این شاخص توسط عموم امکان پذیر نیست و در هر کشور متولی خاص خودش را دارد.

در ایران مرکز آمار و بانک مرکزی اندازه گیری بسیاری از شاخص ها را به عهده دارند.

بعضی ها هم برای خودشان شاخص های عجیبی دارند مثلا شاه عباس:

مي گويند شاه عباس از وزير خود پرسيد: امسال اوضاع اقتصادي کشور چگونه است؟
وزير گفت: الحمد لله به گونه اي است که تمام پينه دوزان توانستند به زيارت کعبه روند!
شاه عباس گفت: نادان! اگر اوضاع مالي مردم خوب بود مي بايست کفاشان به مکه مي رفتند نه پينه ‌دوزان، چون مردم نمي توانند کفش بخرند ناچار به تعميرش مي پردازند، بررسي کن و علت آن را پيدا نما تا کار را اصلاح کنيم.

اخبار منتخب بانکی دات آی آر:

==================