نفت دوباره صعودي شده است و اين بدون شك اتفاق خوشايندي نيست؛ مخصوصا براي كشورهايي كه توليد كننده نفت هستند و دولت‌هاي آنها تمام امور نفت را در اختيار دارند. چند وقت پيش رييس توتال(از شركت‌هاي بزرگ نفتي) با قاطعيت گفت كه بزودي نفت 100 دلاري مي‌شود و اين بدون شك مي‌تواند بدترين پيش‌بيني نفتي باشد هم از آن جهت كه اگر چنين اتفاقي رخ دهد يكبار ديگر دست و دلبازي‌هاي نفتي از سوي دولت‌هاي نفتي گسترش مي‌يابد و هم از سوي ديگر بهاي كالايي به نام بنزين نيز صعودي دوباره را مزمزه مي‌كند؛ يعني استراتژيك‌ترين كالا براي گروهي از كشورهاي نفتي كه در صدر آنها ايران ايستاده است.
در چند وقت گذشته كه بهاي نفت كمي افزايش يافته است نرخ بنزين در مدار خليج فارس نيز تا حدي با صعود نسبي همراه بوده است. گزارش‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه تا نيمه‌هاي شهريور ماه بهاي بنزين در خليج فارس بعد از يك كاهش تا 496 تومان به ازاي هر ليتر، تا 508 تومان افزيش را مزمزه كرده است و تحليلگران بر اين باورند كه اگر بهاي نفت در دور صعود قرار بگيرد بدون شك يكبار ديگر بنزين نيز به نرخ‌هاي بالا مي‌رسد. اين اتفاق زنگ خطر براي كشورهايي محسوب مي‌شود كه از بحران بنزين رنج مي‌برند. به عنوان مثال بررسی تولید و مصرف بنزین در ایران طی پنج ماه اول سال جاری، نشانگر این واقعیت است که با توجه به روند مصرف کنونی، نیاز است که روزانه حداقل 20 میلیون لیتر بنزین وارد کشور شود. طی این مدت، مصرف روزانه بنزین در ایران 67 میلیون لیتر بوده، در حالیکه متوسط تولید داخلی از 45 میلیون لیتر تجاورز نکرده است. بر اساس روند کنونی تولید و مصرف داخلی بنزین، طی یکسال، ایران نیاز دارد که 7،3 میلیارد لیتر بنزین وارد کشور كند. در این حالت ذخایر استراتژِیک بنزین حداکثر می‌توانند تا مدت دو ماه ونیم، ایران را از واردات اين محصول بي‌نياز كنند.
هر چند ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت خام در جهان است، با این وجود پالایشگاه‌های کشور به دلیل کمبود ظرفیت قادر به تأمین نیازهای داخلی نبوده و هر ساله 40 در صد بنزین مصرفی کشور از خارج وارد می‌شود.
اين شرايط در حالي رقم مي‌خورد كه اقتصاد ايران محيط نامطلوبي را به لحاظ تورم و نقدينگي غير مولد(نقدينگي غير مولد تا 200 هزار ميليارد تومان افزايش يافته است) تجربه مي‌كند و هر گونه تحرك قيمتي محصولي مانند بنزين مي‌تواند شاخص‌هاي اقتصادي را با انفجار تورم مواجه كند. به عبارت ديگر افزايش بهاي نفت و در امتداد آن افزايش بهاي بنزين در نهايت رويكردي نامطلوب را براي آينده اقتصاد ايراني نقش زده است. چند وقت پيش يك عضو كمیسیون اقتصادی مجلس تصریح كرد: از آنجا كه قیمت بنزین تأثیرپذیر از نفت است، با رشد قیمت نفت در هفته‌ها و ماه‌های اخیر بهای بنزین ” فوب خلیج فارس ” نیز افزایش پیدا می‌كند، بدین سبب احتمال این كه قیمت بنزین از سوی دولت برای نیمه دوم سال 400 تومان در هر لیتر اعلام شود بسیار زیاد است.
البته اين روزها دولتي‌ها نيز شرايط مساعدي براي رفع گره‌هاي بنزين ندارند. آنها از يك سو با تاخير مجلس در تصويب لايحه هدفمندكردن يارانه‌ها مواجه هستند و از سوي ديگر حفظ وضع موجود آنها را با حداقل كسري 3 ميليارد دلاري براي واردات بنزين مواجه مي‌كند. همچنين كاهش سهميه‌ها نيز مي‌تواند ميزان كسري بودجه واردات بنزين را تشديد كند. دولتي‌ها اما در پي تصويب لايحه هدفمند كردن يارانه‌ها هستند؛ لايحه‌اي كه خيال آنها را تا حد زيادي از گرفتاري بنزين آسوده مي‌كند ولي كارشناسان تصويب اين لايحه يا آزادسازي قيمت بنزين را معادل با انفجار تورم مي‌دانند. البته در اين ميان تحميل تحريم واردات بنزين مولفه ديگري است كه تشت بنزين را براي ايران با آشفتگي بيشتري همراه ساخته است. به همين دليل به نظر مي‌رسد ماه‌هاي آينده، ماه‌هاي بنزين براي ايران باشد.
دولتي‌ها مي‌خواهند تا با ارايه متم بودجه به مجلس مسير واردات بنزين را حداقل به صورت قانوني هموار كنند ولي گراني رسمي بنزين بدون تصويب لايحه هدفمند كردن يارانه‌ها نيز گزينه ديگري است كه كارشناسان از آن خبر مي‌دهند. فارغ از اين اما سردرگمي در مورد آينده بنزين واقعي‌ترين تمثيلي است كه مي‌توان در مورد بنزين به كار گرفت.
دولتي‌ها تا به اينجاي كار فقط با قاطعيت از تصميم خود براي واردات بنزين از ونزوئلا سخن گفته‌‌اند؛ راهبردي كه به نظر مي‌رسد براي روزهاي تحريم طراحي شده است ولي در همين ابتداي كار مشخص شده است كه هوگوي ونزوئلايي و دوست ديپلماتيك دولت ايران از اين برنامه لقمه‌اي ساخته است كه در صورت اجرا مي‌تواند بسيار بيشتر از نرخ واقعي بنزين خود، دلارهاي خزانه ايران را به خزانه كاراكاس سرازير كند.
گزارش‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه قرار است بنزين ونزوئلا با نزخ 690 تومان براي هر ليتر خريداري شود در حالي كه حداكثر نرخ بنزين در خليج فارس به 508 تومان رسيده است. اين گزارش درواقع نقشه كوچكي بود از جغرافياي بنزين در ايران. كالايي كه دولتي‌ها تنها راه نجات از آشفتگي آن را در بسياري از مواقع گراني و آزاد شدن قيمت آن مي‌دانند ولي هنوز معلوم نيست كه در نهايت چه اتفاقي براي بنزين رخ مي‌دهد. به نظر شما چه روزهايي در انتظار بنزين است؟
منبع: خبرگزاری ایلنا
