طبق قانون کار، کارمندان مجموعه حقوقی دارند که هم سازمان‌ها و هم وزارت‌خانه‌ها ملزم به تحقق آنها دارند و هم خود کارمند باید از آنها خبر داشته باشد. یکی از مهم‌ترین آنها قوانین مربوط به مرخصی می‌باشد که البته، چالش و باید و نبایدهای بسیاری برای آن وضع شده است. به عنوان مثال، اگر کارمندی تعداد مرخصی استحقاقی خود را طی یک سال تمام نکند، چه اتفاقی برای باقی مانده‌ها می‌افتد؟ در این مقاله قصد دارم تا با شما درباره این موضوع و مفهوم مانده مرخصی صحبت کنیم.
مانده مرخصی چیست؟
انواع مرخصی در قانون کار قوانین خاص خود را دارند و هر کدام بایدها و نبایدها منحصربه‌فرد نیز دارند. اما یکی از انواع مرخصی که شرایط آن برای تمام افراد یکسان است، مرخصی استحقاقی است. تحت قانون کار، تمام کارمندان و کارگران زیر نظر قوانین وزارت کار، 26 روز در سال (با احتساب 4 روز جمعه 30 روز) مرخصی استحقاقی دارند که مدت زمان ساعتی آن نیز 192 ساعت خواهد بود. این حق برای تمام کارمندان محفوظ است که از تمام این مرخصی‌ها در طول یک سال کاری استفاده کنند و البته این حق نیز برای آنها در نظر گرفته شده که در صورت ماندن مرخصی‌ها، بخشی از آنها را به سال بعد و به معادل ریالی تبدیل کنند.
طبق ماده ۶۶ قانون کار، کارمندان این امکان را دارند تا تنها ۹ روز از مانده مرخصی خود را به سال منتقل کنند و هر کارمند مجاز به ذخیره مرخصی خود تا سقف ۱۵ روز است. این حق برای کسانی لحاظ می‌شود که یک سال کاری با شرکتی همکاری داشته باشند و در صورت کمتر بودن مدت زمان همکاری، باقی مانده روزهای مرخصی کارگر از 26 روز به عنوان مانده مرخصی محاسبه می‌شود.
محاسبه مانده مرخصی
برای اینکه نحوه مانده مرخصی را توضیح دهیم، تصمیم گرفتیم که آن را با یک مثال مطرح کنیم. تصور کنید که از زمان همکاری شما با شرکتی یک سال کاری می‌گذرد و شما از 26 مرخصی استحقاقی که دارید، 17 مرخصی را استفاده کردید؛ در این حالت شما این امکان را دارید تا 9 مرخصی باقی مانده خود را به صورت کامل به سال بعد کاری خود منتقل کنید و یا درخواست معادل ریالی آن را بدهید. اما تصور کنید به جای 17 مرخصی از 15 مرخصی استفاده کردید و 11 مرخصی استفاده نشده دارید. در این حالت، باز هم 9 مرخصی شما به سال بعد منتقل می‌شود و دو مرخصی شما عملا بلا استفاده می‌شد؛ مگر اینکه تا پایان سال برای آن برنامه ریزی کنید و از آن استفاده کنید.
مطمئنا قصد قانون گذار برای مشخص کردن این تعداد مانده مرخصی این بوده که شما از تمام مرخصی‌های خود در طول سال استفاده کنید و به بدن و سلامت خود اهمیت دهید. اما با این حال، باز هم ممکن است پیش بیاید که نیازی به مرخصی نداشته باشید و از قانون مانده مرخصی استفاده کنید.
اما عبارت دیگری در این حیطه وجود دارد به نام بازخرید مرخصی که کمی از نظر مفهومی با مقوله مانده مرخصی تفاوت دارد.
بازخرید مرخصی
طبق ماده ۷۵ قانون کار، بازخرید مرخصی در زمان فسخ قرارداد، اتمام کار، بازنشستگی، تعطیلی کسب‌وکار و از کار افتادگی صورت می‌پذیرد. به این معنا که در زمان هر کدام از موارد بالا و توافق بین کارمند و کارفرما برای تسویه حقوق و دیگر مزایا، بازخرید مرخصی نیز باید محاسبه و پرداخت شود. بازخرید مرخصی به کارمندانی که قصد ادامه همکاری با شرکتی دارند، تعلق نمی‌گیرد و آنها می‌توانند مانده مرخصی خود را منتقل و محاسبه کنند.
محاسبه بازخرید مرخصی
فرمول محاسبه بازخرید مرخصی طبق قانون کار به شرح زیر می‌باشد:
تعداد روزها مرخصی * (حقوق پایه یک روز + بن کارگری + مسکن + (پرداخت‌هایی اعم از ایاب و ذهاب _ هزینه غذاو … ) ) = محاسبه نرخ مرخصی
اگر از نگاه کردن به فرمول‌های پیچیده و شلوغ کلافه می‌شوید و در عین حال نیز قصد دارید تا بازخرید مرخصی خود را محاسبه کنید، پیشنهاد ما به شما رفتن سراغ ابزارهای معتبر آنلاین است. محاسبه مانده مرخصی با ابزار ایران سلری کاری آسان و بدون دردسر است و برای به دست آوردن رقم، تنها به میزان دریافتی خود در سال و همچنین تعداد مرخصی‌های مانده نیاز دارید.
نکاتی درباره مانده مرخصی
برخی از مهم‌ترین نکات مربوط به مانده مرخصی عبارت‌اند از:
• بر اساس ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق و مبلغ مرخصی‌های مانده مشمول مالیات نمی‌شوند و به این ترتیب، مبلغی به عنوان مالیات از مانده مرخصی کم نخواهد شد.
• در صورتی که فردی فوت کند، ورثه آن می‌توانند برای دریافت مبلغ مانده مرخصی اقدام کنند و این مبلغ بعد از انحصار وراثت به آنها تعلق می‌گیرد.
• تمام روزهای مرخصی استحقاقی به عنوان روزهای کاری فرد کارمند محاسبه می‌شوند و به همین خاطر، برای آنها بیمه رد خواهد شد. مانده مرخصی که به سال بعد منتقل می‌شود و یا معادل ریالی آن که توسط کارمند دریافت خواهد شد، به عنوان روز کاری به شمار می‌آیند و برای آنها بیمه رد خواهد شد.
این مقاله سعی داشت تا شما را با طور کامل با مفهوم مانده مرخصی آشنا کند و همچنین راه محاسبه آسان آن را به شما آموزش دهد. با کمک این مقاله می‌توانید راحت‌تر در مورد مرخصی‌های استحقاقی خود برنامه ریزی کنید و همچنین رقم بازخرید را نیز محاسبه کنید.
