يك بنگاه، زماني از قدرت انحصاري برخوردار است كه بتواند قيمت مشخصي را در بازار مربوطه كنترل نمايد ویا اینکه پیمانکاری پروژه های مختلف تولیدی وصنعتی را در اختیار خود بگیرد و از ورود سرمایه گذاران خورد و شرکت های کوچک به آن حیطه جلوگیری کند. در برخي از موارد، این توانایی برخی بنگاه ها در تباني و سازش با ساير رقيبان يا حركات استراتژيك به دست مي‌آيد و زماني این توانایی از، تباني با مراكز تصميم‌گيري و سياست‌گذاران اقتصادي و سياسي است که منجر به كسب قدرت انحصاري توسط یک بنگاه یا سازمان مي‌شود. و مهمترین راه مبارزه با این انحصارات در ایجاد بازار آزاد وفضای رقابتی است.
رقابت
به گزارش بانکی دات آی آر بسياري از اقتصاددانان معنای صحیح رقابت را درالگوي بازار رقابتی جستجو می کنند و اين باعث شده بسياري از آنها توجه خود را معطوف به رقابت قيمتي نمايند. اين رقابت زماني شدت مي‌يابد كه هيچ بنگاهي به تنهايي نتواند عرضه و قيمت را كنترل نمايد. رقابت از طريق نوآوري و ارايه محصولات برتر، يكي از مهمترين شكل‌هاي رقابت است. بنگاه‌ها از طريق ارايه كالاهاي با كيفيت نيز با يكديگر رقابت مي‌نمايند از جمله نتايج اين نوع رقابت،به طور خلاصه، كاهش قيمت‌ها، ارايه كالاها با كيفيت‌هاي متنوع و بهبود دسترسي مصرف‌كنندگان به كالاها و خدمات است که،این امر به نوبه خود رقابت در ابعاد مختلف بازار به همراه خواهد داشت که باعث از میان رفتن انحصارات و ایجاد فرصت های برابر برای حضور در بازار خواهد بود.
سرچشمه انحصار
دو نظريه عمومي در خصوص شكل‌گيري انحصارات وجود دارد: نظريه اول، خودكفايي است كه سیاست بازار آزاد و عدم دخالت دولت در امور اقتصادی را سبب به وجود آمدن انحصار می داند. نظريه دوم، مبناي مداخله‌گرانه داشته و طرفداران آن، سرچشمه تمام انحصارات زيان‌آور را دخالت‌هاي دولت يا قانون‌گذار در فعاليت‌‌هاي اقتصادي مي‌دانند.
در ایران هم مانند همه کشورها انحصار در بخش های مختلف اقتصادی چون صنعت خودرو و چه از طریق موسسات دولتی و شبه دولتی اعمال می شود و با وجود تلاش های گسترده ای که چه دربحث قانون گذاری و برنامه های پنج ساله توسعه ای کشور انجام شده همچنان این انحصارات گلوی اقتصاد بیمار ایران را می فشارد.
شاخص‌هاي سنجش
در ادبيات اقتصادي سه محور براي تشخيص و اندازه‌گيري قدرت بازاری مطرح شده است كه عبارتند از:
الف) نوع كالا: توانايي بنگاه براي كنترل قيمت محصولات توليدي خود معيار مناسبي براي اندازه‌گيري قدرت بازاري بنگاه مي‌باشد.
ب) عملكرد بنگاه: قيمت، سود، كارايي فني و فروش از جمله متغيرهايي هستند كه جهت محاسبه شاخص قدرت انحصاري مطرح هستند.
ج) ساختار صنعت: دشواري‌هاي اندازه‌گيري شدت قدرت انحصاري بر اساس نوع كالا و عملكرد بنگاه و نياز عملي وجود چنين معياري، نهايتاً بسياري محققان را بر آن داشت تا توجه خود را معطوف به اندازه و توزيع بنگاه‌هاي فعال در يك صنعت نمايند.
بانکی در نظر دارد طی سلسله گزارش هایی ریشه های این انحصارات در ایران را شناسایی و باکمک کارشناسان راه های مبارزه با آن را معرفی نماید.
این گزارش ادامه دارد….
مژده به کاربران محترم سایت بانکی
* … هر هفته در سایت بانکی منتظر یک مطلب در خصوص انحصار تجارت و راه های مقابله با آن باشید … *
خبرهای منتخب بانکی دات آی آر :
*=======================*
شیطنت کودکانه و برداشت از حساب بانکی برای فیس بوک
کدام یک از مشاهیر کارمند بانک بودند؟
اقتصاد غزه به روایت تصاویر / قسمت دوم
تصویر/بانکداری الکترونیک به نوین ترین شیوه!
گزارش تصویری/گزارشی دیدنی از بانک های مرکزی جهان
روش تبلیغاتی نایک در هنگام بحران
بدترین فجایع فناوری در طول تاریخ!
اولین دانشگاه همبرگر مک دونالد در چین!
گزارش تصویری / پولدارها تعطیلات کجا می روند ؟
ساخت بزرگترین جیپ دنیا در امریکا
