مهندسی هوافضا
مهندسی هوافضا، شاخه‌ای است از مهندسی که با طراحی هواپیما، فضاپیما، و مسائل و موضوعات وابسته به آنها سر وکار دارد. اغلب اوقات، از آن به عنوان مهندسی هوانوردی یاد می‌شود، خصوصا، زمانی که فقط به هواپیما اشاره شود، و وقتی که فضاپیما مورد نظراست، به آن مهندسی فضایی گفته می‌شود.
مهندسی هوافضا یکی از پیشروترین زمینه‌های پژوهشی است و بودجه‌های کلان نظامی و غیرنظامی که صرف این رشته می‌شود زمینه‌های پیشرفت و جهش در دیگر رشته‌های دانش و مهندسی را فراهم ساخته است.
مهندسی هوافضا دانشی راهبردی است که در آن از دانشهای دیگر مانند متالورژی، علوم رایانه و الکترونیک بهره‌گیری می‌شود.
مهندسی هوافضا در ایران
رشته مهندسی هوافضا یکی از رشته‌های گروه فنی مهندسی است. با توجه به رشد سریع و ناگهانی این دانش در دهه‌های اخیر هم اکنون این رشته جزو رشته‌های راهبردی دانش به شمار می‌آید. ولی با این وجود این رشته در ایران از سابقه زیادی برخوردار نیست.
رشته مهندسی هوا فضا برای نخستین بار در سال ۱۳۶۶ وارد ایران شد و نخستین دوره کارشناسی این رشته را دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) راه اندازی کرد. هم اکنون دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شریف، دانشگاه امام حسین، دانشگاه شهید ستاری و دانشگاه صنعتی مالک اشتر و دانشگاه آزاد (واحد علوم و تحقیقات)، زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مشغول تربیت دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی هستند. در دوره کارشناسی ارشد علاوه بر دانشگاه‌های مذکور دانشگاه‌های تربیت مدرس، علم و صنعت، فردوسی مشهد، شیراز، شهید بهشتی و پژوهشگاه هوافضا نیز در گرایشهای مختلف مهندسی هوا فضا دانشجو می‌پذیرند.
همچون دیگر رشته‌های مهندسی طول متوسط دوره تحصیلی برای دوره کارشناسی ۴ سال بوده و دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک، سازه‌های هوایی، مکانیک پرواز و پیشرانه‌ها (جلوبرنده‌ها) دروس تخصصی این رشته را شامل میشوند.
شایان یادآوری است که این رشته در مقطع کارشناسی ارشد (در ایران) دارای گرایشهای مکانیک پرواز، ایرودینامیک، پیشرانش، سازه های هوایی و مهندسی فضایی است و هم اکنون امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی هوافضا در داخل کشور تا مقطع دکترا میسر است.
دکتر مجتبی شهرامیار، نخستین دانش آموخته مقطع دکترای مهندسی هوافضا در ایران شهریور سال ۱۳۸۳ در گرایش سازه از دانشکده مهندسی هوافضا دانشگاه صنعتی امیرکبیر فارغ التحصیل شد .
رشته مهندسی هوافضا در اصل یکی از گرایشهای مهندسی مکانیک است و در مقطع کارشناسی دارای بیش از ۱۰۰ واحد مشترک با سایر گرایشهای این رشته می‌باشد .
مهندسین هوا- فضا مسئولیت طراحی و ساخت ماشینهای غیر عادی ، از هواپیماهای با وزن بیش از ۲۵۰ تن گرفته تا فضا پیماهائی که قادر به طی. .مسافتهای طولانی با سرعتی بالاتر از ۳۰۰۰۰ کیلومتر در ساعت هستند ، میباشند
آنها هواپیماها و فضاپیماها و موشکها را طراحی کرده و توسعه داده ومورد آزمایش قرار میدهند و بر مراحل ساخت آنها نظارت میکنند . مهندسین هوا- .فضایی که با هواپیما سروکار دارند را مهندسین هوانوردی و آنهائی را که اختصاصا با فضاپیما کار میکنند ، مهندسین فضانوردی گویند
مهندسین هوا- فضا فناوریهای جدیدی را برای استفاده در هوانوردی ، سیستمهای دفاعی و اکتشافات فضائی بوجود آورده و اغلب در زمینه هایی مانند طراحی ساختار ، هدایت ، ناوبری و مراقبت ، تجهیز و ارتباطات و یا شیوه های تولید متخصص میشوند. آنها اغلب از طراحی رایانه ای ( کد ) ، دستگاههای خودکار(روبوتیکز) ، لیزر و تجهیزات نوری الکترونیکی پیشرفته در کارشان بهره میگیرند.
آنها ممکن است درزمینه یکی از تولیدات خاص هوا- فضا مانند حمل و نقل تجاری (هواپیماهای باری و مسافربری ) ، جتهای جنگنده نظامی ، هلیکوپترها ، فضا پیماها و یا موشکها وراکتها تخصص بگیرند.
مهندسین هوا- فضا ممکن است در آیرودینامیک ( دانش مربوط به حرکت اجسام در گازها و هوا ) ، ترمودینامیک (مبحث فعالیت مکانیکی و رابطه آن با حرارت ) ، مکانیک سماوی ، نیروی محرکه ، آکوستیک ( علم اصوات ) ، و یا سیستمهای هدایت و مراقبت ، مهارت داشته باشند.
مهندسین هوا- فضا عموما در صنعت هوا- فضا به کار گرفته میشوند ، اگر چه مهارت آنها به صورت روزافزونی در رشته های دیگر نیز کاربرد پیدا میکند. به عنوان مثال ،در صنعت تولید وسایط نقلیه موتوری ، مهندسین هوا- فضا خودروهائی را با مقاومت هوائی کمتر طراحی میکنند که این کار، کارآیی مصرف سوخت آنها را بالاتر میبرد.
