یادداشت/ تولید ملی به چه قیمتی

طی ماه های اخیر تولید ملی بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گرفته و حتی به سبب نامگذاری این سال هر موضوع بی ربطی مثل دروازه بان های خارجی تیم ملی را هم به این امر مرتبط می دانند.

به گزارش بانکی دات آی آر، هیچ کس در خصوص این موضوع که حمایت از تولید ملی یکی از مهم ترین وظایف یک ملت است و در طولانی مدت به اشتغال و بهبود سطح زندگی مردم کمک می کند شکی ندارد.

حتما بارها شما هم داستان هایی افسانه مانند در خصوص حمایت مردم ژاپن از تولیدات ملی شان پس از جنگ جهانی خوانده اید که منجر به استقلال آنها و پیشرفت کشور ژاپن شد.

برخی از کارشناسان حتی معتقدند آنچه الگوی توسعه ژاپن را بی نظیر و به مکتبی قابل پیروی تبدیل کرده حفظ فرهنگ ملی این سرزمین و حمایت های اسطوره ای ملت از تولیدات خودشان است.

اما ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد.

کشورهایی نظیر کره جنوبی و ژاپن زمانی که تصمیم گرفتند در مسیر توسعه گام بردارند به این فکر نبودند که همه کالاهای مورد نیازشان را در داخل تولید کنند و ارتباطشان را با جهان خارج قطع کنند.

بلکه آنها در یک یا چند زمینه تولیدی که تصور می کردند مهارت ها و امکانات بیشتری دارند سرمایه گذاری کردند و با کمک روحیه جمعی و تلاش مضاعف موفق شدند در آن تولیدات به برتری دست یابند.

برند های مطرح سونی، سامسونگ، هیوندای و… تنها نمونه هایی از این موفقیت ها هستند.

اما در الگوی توسعه ای کشور ما متاسفانه حمایت از تولید ملی به شکل نادرستی تعریف شده است. تصور برخی مردم ، تولید کنندگان و حتی مسئولان این است که ما در ایران می بایست همه چیز را از مواد غذایی مورد نیاز خانوار ها تا وسایل تفریح و سرگرمی و خلاصه هرآنچه یک ایرانی لازم دارد در داخل تولید کنیم و خودمان را از هرگونه وابستگی به خارج برهانیم.

این در حالیست که این امر نه تنها منطقی به نظر نمی رسد بلکه سبب هدر رفتن انرژی، زمان و سرمایه ایرانی خواهد شد.

تولید برخی اقلام مصرفی ، صنعتی و تولیدی در بازار ایران به سبب عوامل متعدد سرمایه ای، بازار رقابتی ، موقعیت جغرافیای، نیروی کار متخصص و حتی بازار محدود مصرف کنندگان نه تنها مقرون به صرفه نیست بلکه تنها باعث می شود که تولید در سایر حوزه ها با محدودیت و دشواری روبرو شود.

از این نمونه بازار ها که به نظر می رسد به اشتباه وارد آنها شدیم کم نیستند. چندین سال پیش یک کارآفرین بعد از آنکه مشاهده کرد فروش موز در ایران سود خوبی دارد به فکر این افتاد که به جای واردات موز در کشور به تولید موز بپردازد. غافل از اینکه تولید موز به آب و هوایی گرم و استوایی حاشیه مدار استوا نیاز دارد.

او زحمات بسیاری کشید هزینه بسیاری هم صرف وارد کردن گیاه های مورد نظر، تاسیس گلخانه در جنوبی ترین نقطه کشور که بیشترین مشابهت به آب و هوای استوایی دارد صرف کرد.

اما بعد از آنکه محصولش به بار نشست موز هایی مینیاتوری (بسیار کوچک تر از انداز طبیعی) که مزه ای شبیه به پنبه داشت نصیبش شد که مجبور شد با خواهش و التماس در بازار به فروش برساند.بعد از آن هم عملا این تجارتش شکست خورد.

از این تجارب در کشور ما کم نیستند. تولید تلفن همراه ملی مدت هاست که انجام می پذیرد اما عملا در جذب بازار نه تنها موفق نبود و نتوانسته سهم مناسبی از بازار را در اختیار بگیرد.

و چندین و چند مورد دیگر که نمی توان در این گزارش محدود به تمامی آنها پرداخت.

به نظر می رسد زمانی که دم از تولید ملی می زنیم می بایست ابتدا شرایط سنجی شود و همه جوانب کار به خوبی مورد بررسی قرار بگیرد بعد از آنکه اطمینان حاصل شد که تولید محصول در کشور بازده مناسبی دارد سرمایه گذاری لازم صورت بگیرد.

تنها در این صورت است که از مردم می توان توقع داشت با تمام قوا از تولیدات داخلی که از کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش مناسبی برخوردارند حمایت کنند و به سراغ کالاهای مشابه خارجی نروند.

شهرزاد کیافر