آیا در بانکداری اسلامی موفق عمل کرده ایم؟

سه شنبه ، 9 ارديبهشت 1393 ، 12:15

 

بانکداری بدون ربا، موسوم به بانکداری اسلامی را می‌توان ارائه دهنده‌ی خدمات مالی منطبق با احکام فقهی معاملات، که شاخه‌ای از احکام شریعت اسلامی است، دانست.

به گزارش بانکی دات آی آر، این نوع نظام بانکداری بدون ربا ریشه در ایدئولوژی و ارزش های اقتصاد اسلامی دارد و تحقق آن مستلزم استقرار عدالت اقتصادی و اجتماعی و نیز توزیع عادلانه درآمد و ثروت در جامعه است. بنابراین، منظور از بانکداری اسلامی نوعی سیستم بانکداری است که مبتنی بر قوانین اسلامی و نظریات اقتصاددانان و کارشناسان علوم بانکی و علمای اسلام است.

اگر مولفه های اصلی بانکداری اسلامی را حذف ربا از تمامي عملیات بانکی و انطباق عملیات بانکی با موازین شرعی بدانیم، اساس بانکداری اسلامی، تسهیم سود، مشخص بودن مسیر مصرف منابع و نظارت بر عملیات بانکی خواهند بود. براین اساس، در بانکداری سنتی (ربوی) بین بانک و مشتری و گیرنده تسهیلات یک رابطه مستقیم وجود دارد و بواسطه وجود همین رابطه مستقیم، رابطه دائن و مدیون بوجود می آید، اما در بانکداری اسلامی وجوه سپرده گذاران طبق موازین شرعی و حقوقی و درقالب عقود معین سرمایه گذاری می شود.

ایران جز معدود کشورهایی است که نظام بانکداری آن کاملا اسلامی است و نظام بانکداری متعارف در بازار پولی آن فعالیت ندارد . اما این تمرکز نه تنها بانکداری اسلامی را  در سطح جهانی مطرح نساخته است بلکه در کمال تعجب پیشروان بانکداری اسلامی بانکهای غیر ایرانی و حتی در موارد غیر اسلامی هستند . چه اینکه انتظار بر این بوده و هست که بانکداران ایرانی پرچم دار بسط و توسعه بانکداری اسلامی در نظام بانکی جهانی باشند.

دلایل این عدم توفیق لااقل در دو سطح قابل بررسی است  ، اول سطح کلان که بیانگر و نشانگر موضوعاتی است که در اقتصاد اسلامی به آن پرداخته می شود و به بانکداری به عنوان یکی از ابزارهای اصلی این اقتصاد نظر کرده و عملکرد آن را ارزیابی می کنند  . بیشتر تحلیل ها در این زمینه نیز به همین سطح بر    می گردد و بیشتر از سوی اقتصاددانان اسلامی بیان شده است .
سطح دوم ،  سطح خرد ،  که مربوط به رفتار و حوزه عمل بانکداران است . این عملکرد از سوی خبرگان و صاحبنظران این صنعت مورد نقد جدی قرار نگرفته است . جایگاه این ارزیابی و نقدهای منصفانه ، همواره دربانکداری اسلامی ایران خالی بوده است .

در کشورهای عربی خلیج فارس و کشورهای مسلمان شرق آسیا، 20 درصد مشتریان، خدمات مالی اسلامی را به خدمات مشابه بانکی غیر اسلامی با ریسک بازدهی یکسان ترجیح می دهند.
در حال حاضر، توجه بانكداران و مديران موسسات مالي، صندوق هاي سرمايه گذاري كم خطر و حتي صندوق هاي بازنشستگي غرب نيز به كانون هاي ماليه اسلامي از جمله مالزي و خليج فارس (به ويژه بحرين)، جلب شده است. سهم خدمات بانکی اسلامی در مالزی هم اکنون بالغ بر 12 درصد کل نظام بانکی این کشور است و در 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز بالغ بر 17 درصد کل دارایی های بانکی را خدمات مالی اسلامی تشکیل می دهد . به عقيده بسياري از كارشناسان امور بانكي و مالي بين المللي، بانكداري و ماليه اسلامي توانسته خود را به عنوان يك «سيستم مالي مقتدر» كه حرف هاي زيادي براي گفتن دارد و نمي‌توان آن را انكار نمود، به جهانيان معرفي كند و حقانيت خود را به آنها بقبولاند.

بانکداری اسلامی در ایران به جز چالشهای کلان با چالشهای خرد در سطح تجربه استقرار یک نظام بانکداری بومی ، اسلامی مواجه است . بانکداران ایرانی برای پیاده سازی آن نیازمند تغییرات بسیار عمیقی هستند . آنها باید نگاه خود را اصلاح کنند ، دیدگاه هایشان را توسعه بخشند ، نوآورتر باشند ، الزامات و زیرساختها را به درستی شناسایی و پیاده کنند ، پای از بازار و رقابت داخلی فراتر گذارند و بیش از پیش به رسالت خود بیاندیشند ، آن روز شاید موفقیت حاصل شود .

اخبار منتخب بانکی دات آی آر:

=================

 

► سود روز شمار را اینگونه محاسبه می کنند
چرا هر بانک یک لیزینگ دارد؟ ◄

مطالب مرتبط
بنر