دره هملون بهشت گمشده تهران /عکس

دره هملون در فصل بهار و حتی تا اوایل تابستان سرسبز و پرآب است، اما اگر اخیراً به هملون رفته باشید و یا آخر همین هفته، شاید با دیدن دره خشک و رودخانه بی‌آب هملون این جمله به ذهنتان خطور کند که: این دره خشک و بی‌آب را چه به این‌همه توصیفات قشنگ و رنگارنگ؟! اما نه، عجله نکنید؛ اگر با ما در این سفر همراه شوید و مسیر دره هملون را تا انتها طی کنید، در این دره هم آب می‌بینید و هم سرسبزی و طراوت.

 

در دره هملون می‌توانید زیر سایه‌سار باغ‌های سرسبز ساعتی را به فراغت نشسته و عطر خوش طبیعت را با تمام وجود استشمام کنید. آنجا که باد ملایم و خنک تابستانی صورتتان را نوازش داده و درختان پربار سیب با انبوهی از سیب‌های کوچک و معطر، با وزش هر نسیم عطر افشانی می‌کنند تا خاطره‌ای خوش و به‌یادماندنی از دره هملون در خاطرتان نقش بندد.

دره هملون در فاصله حدود ۳۵ کیلومتری شمال شرق تهران و در حد‌فاصل دو روستای میگون و شمشک واقع است. گفته می‌شود که این محل به‌دلیل وجود سوراخ‌ها و غارهای متعدد در طول دره، ابتدا «همه جا لانه» یا «همه لانه» نام گرفته و سپس به مرور زمان به «هملون» تبدیل شده است. به گفته اهالی، هملون در گذشته‌های بسیار دور روستایی آباد و سرسبز در میانه دره هملون بوده که پدرانشان (چندین نسل عقب‌تر) در این روستا به باغداری و دامداری اشتغال داشته‌اند. محل دقیق روستا در میانه مسیر دره و جایی بوده که اکنون باغ های هملون از آنجا شروع می‌شود. به گفته اهالی، آثار و بقایای اندکی از این روستا – از جمله یک سنگ آسیاب – تا همین 40-30 سال پیش دیده می‌شده اما اکنون تمام محدوده روستا را باغ‌ها فرا گرفته و هیچ اثر و یا نشانه‌ای از این روستای آبا و اجدادی وجود ندارد.

 

رودخانه هملون از ارتفاعات و کوه‌های مشرف به دره هملون سرچشمه گرفته و در طول مسیر با پیوستن چشمه‌های متعدد به آن در نهایت به رودخانه شمشک ملحق می‌شود. رودخانه شمشک از شاخه‌های اصلی رودخانه جاجرود است که در نهایت همه رودهای منطقه به پشت سد لتیان می‌رسند. رودخانه هملون در تابستان‌ها معمولاً کم آب است. اخیراً برای تأمین آب میگون، آب چند چشمه از منابع رودخانه هملون را با لوله به میگون منتقل کرده‌اند که این امر به خشک شدن کامل رودخانه در این فصل (شهریورماه) منجر شده است. البته دره هملون را از نیمه که رد می‌کنید کف رودخانه کمی آب می‌بینید و هرچه به سمت بالا می‌روید رودخانه رفته رفته پرآب‌تر می‌شود.

 


پوشش گیاهی و جانوری

در دره هملون به‌جز محصولات باغ‌ها که عمده آنها شامل: گیلاس، آلبالو، سیب و گردو است، می‌توان به گیاهان وحشی و یا دارویی از جمله: باریجه، گون و آویشن اشاره کرد. در دره هملون از اواخر خردادماه تا اواخر تابستان و یا حتی اواخر پائیز نیز می‌توان آویشن پیدا کرد. اگر خواستید در دره هملون آویشن بچینید باید به بالای باغ‌هایی بروید که در نیمه مسیر دره واقع است. همان مکان قدیمی روستا که در سطور بالا به آن اشاره شد.
به گفته اهالی، از جانوران وحشی دره هملون می‌توان به بز کوهی و کبک اشاره کرد که البته بز کوهی امروزه به ندرت در ارتفاعات هملون دیده می‌شود. در گذشته حیواناتی از قبیل: گرگ، کفتار، خرگوش و حتی پلنگ نیز در این منطقه دیده می‌شده که سالیان اخیر به علت شرایط نامساعد محیط زیست از جمله تخریب زیستگاه و یا شکار بی‌رویه، این گونه‌ها از بین رفته و یا به مناطق دیگر مهاجرت نموده‌اند.


غارهای دره هملون

از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری هملون می‌توان به دو غار در مسیر دره هملون اشاره کرد که به هملون کوچک و هملون بزرگ مشهور هستند.
هملون کوچک به فاصله حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی از ابتدای دره، کمی بالاتر از رودخانه و در زیر تاق سنگی بزرگی قرار دارد. ورودی غار چارچوب آهنی دارد که ظاهراً سالیان گذشته توسط شهرداری نصب شده است. قرار بوده که در راستای پروژه بهسازی مسیر گردشگری دره هملون، روی ورودی غار یک در آهنی نصب کنند که نیمه کاره ماند. دهانه غار به عرض 3 متر و ارتفاع آن حدود یک متر است. درازای این غار به‌نظر می‌رسد که حدود 50 متر باشد. کف غار ترکیبی از سنگ و خاک یا گل است که معمولاً مرطوب و لغزنده است.

 

 

ابتدای غار کمی باریک و ارتفاع آن حدود یک و نیم متر است ولی در ادامه به ارتفاع آن افزوده می‌شود. تقریباً تا حدود نیمی از غار را می‌توان بدون مشکل خاصی پیمود. البته باید چراغ قوه و یا ترجیحاً چراغ پیشانی به‌همراه داشته باشید. در ادامه به یک دالان پرشیب می‌رسیم که حدود 30 تا40 متر به سمت پائین امتداد دارد. به‌دلیل لغزنده بودن کف غار، وارد شدن به این بخش بسیار دشوار بوده و به‌نظر می‌رسد که بدون لوازم و تجهیزات، عبور از این شیب و ادامه مسیر غیرممکن باشد.

 

هملون بزرگ به فاصله چند دقیقه بعد از هملون کوچک بالای یک دامنه پرشیب قرار دارد. این غار از پائین و در طول مسیر دیده نمی‌شود. نشانه آن، دره‌ نسبتاً کوچکی است که به فاصله چند دقیقه بعد از هملون کوچک به آن می‌رسید. این دره یا دامنه پرشیب در سمت راستتان قرار دارد که لوله آبی نیز بالای آن دیده می‌شود. قاعدتاً باید مسیر پاکوب هم برای دسترسی به غار دیده می‌شد اما ما هر چه نگاه کردیم پاکوبی ندیدیم! ما طبق برنامه‌ریزی که از قبل داشتیم و به‌دلیل ضیق وقت، از بازدیدِ غار دوم صرف‌نظر کرده و مسیر دره را ادامه دادیم. اما طبق گفته‌های اهالی، برای دسترسی به هملون بزرگ باید از آن دامنه پرشیب که ذکر شد، حدود نیم ساعتی بالا رفت. طول این غار حدود 100 متر است. ورودی آن همانند هملون کوچک، چارچوب آهنی دارد. بنا بر گزارش‌های ارائه شده و تصدیق اهالی، هملون بزرگ به‌مراتب جذاب‌تر و دیدنی‌تر از هملون کوچک است.
در اطراف و ارتفاعات دره هملون غارهای دیگری نیز وجود دارند که از آن جمله می‌توان به غارهای: اسپول بزرگ، اسپول کوچک و غار سه طبقه‌ای استوار اشاره کرد.

 

قلعه استوار
در ارتفاعات جنوبی مشرف به دره هملون (تقریباً روبه‌روی غار هملون بزرگ در سمت دیگر دره) بقایای اندکی از قلعه‌ای وجود دارد که به آن قلعه استوار گفته می‌شود. در مجاورت این قلعه غاری وجود دارد که به آن غار استوار می‌گویند. این غار طبیعی دارای سه طبقه یا دالان است که دالان‌های آن به هم ارتباط دارند. روی دیواره‌های این دالان‌ها دریچه‌ و یا سوراخ‌هایی دیده می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که این دریچه‌ها برای دیده‌بانی بوده و ساخته دست انسان است. از فراز این مکان تنگه میگون و مناطق اطراف به خوبی در معرض دید است. ظاهراً در گذشته از قلعه و غار استوار برای دیده‌بانی استفاده می‌شده است.

 

با جست‌وجو در اینترنت می‌بینیم که برخی وب‌سایت‌های رسمی و غیر رسمی مرتبط به میگون از قلعه‌ای به‌نام قلعه کیقباد در اطراف دره هملون نام برده‌اند. برخی از این وب‌سایت‌ها فقط یکی از این نام‌ها را آورده و برخی نیز نام هر دو قلعه استوار و کیقباد را ذکر کرده و از آنها به‌عنوان دو اثر تاریخی میگون نام برده‌اند. البته ابهامات یا تناقض‌هایی نیز در اطلاعات ارائه شده به چشم می‌خورد. با توجه به این ابهامات، ما از یکی از اهالی قدیمی و مطلع میگون در این مورد پرسیدیم. به گفته ایشان، تنها قلعه موجود در اطراف دره هملون قلعه استوار است و نظرشان این بود که شاید برخی، درست یا نادرست، به این قلعه کیقباد نیز می‌گویند.

 

قابل ذکر است که در روستای ایگل (اطراف اوشان) بقایای قلعه‌ای وجود دارد که به آن قلعه و یا تخت کیقباد می‌گویند. قلعه کیقباد ایگل در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شبکه ایران

پربازدید ترین های بانکی:

*****************

به اشتراک بگذارید
فریناز مختاری
فریناز مختاری
مقاله‌ها: 35586

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *