تولدت مبارک دلار جان!

۲۲۰ سال پیش در چنین روزی، قانون ضرب سکه در ایالات متحدۀ آمریکا به تصویب کنگره رسید.

متعاقب این مصوبه دلار به صورت سکه متولد شد. متمم این قانون در ماه بعد توسط جرج واشنگتن، رییس جمهور وقت به امضاء رسید.

تولد دلار سکه ای در حالی صورت گرفت که ۱۶ سال از استقلال ایالات متحدۀ آمریکا می گذشت و نقطۀ قوتی برای تحکیم پایه های استقلال کشور به شمار می رفت.

در نهایت اولین دلار سکه ای(ساخته شده از نقره) در سال ۱۷۹۳ در فیلادلفیا ضرب شد.

سکۀ مذکور حاوی ۸۹.۲۵% نقره و ۱۰.۷۵% مس بود. گفتنی است اولین دلار به صورت اسکناس نیز در سال ۱۸۶۱ به چاپ رسید.

كنگره آمريكا ( که در آن زمان، تنها يك مجلس بود) به اتفاق آراء «دلارDollar» را واحد پول آن كشور قرار داد. پيش از انقلاب استقلال ايالات متحده، پول انگلستان (ليره) در 13 مهاجر نشين انگليسي آمريكاي شمالي رايج بود. در جريان انقلاب، آمريكائيان سكه نقره اي اسپانيا به نام «دلار» را كه در مكزيك و اسپانيا رايج بود وسيله داد و ستد قرار داده بودند و به همين دليل نام پول ملي خود را «دلار» گذاشتند.

سكه دلار نقره اي از قرن چهاردهم به مدت سه قرن و اندي به نام «تالرThaler، دالر، تلار و دلار» در اروپا رايج بود كه اسپانيايي ها آن را حفظ كردند و به مستعمرات خود در قاره آمريكا منتقل ساختند.
« اس با خط عمودي $» كه علامت بين المللي دلار است نيز از اسپانيايي ها اقتباس شده كه پول خود را با علامت (پي P) مشخص مي كردند و اين «P» در آمريكاي شمالي به تدريج و در جريان نوشتن به شكل «$» درآمد.

نام پول ملي چند كشور ديگر از جمله كانادا نيز «دلار» است كه ارزش برابري متفاوت دارند و چند كشور از جمله اكوادور، السالوادور و پاناما همان دلار آمريكا را به جاي پول ملي خود بكار مي برند.

بعضي اوقات آمريكايي ها در محاوره، به جاي لفظ دلار، واژه «باكBuck» را بكار مي برند. از دوران جنگ داخلي آمريكا، اسكناس دلار (دلار کاغذي) به تدريج جاي دلار طلا را گرفت. در آمريكا شوراي پول (مستقل از دولت) است كه بر سيستم بانكي و ذخاير فدرال حكومت مي کند، كنترل دلار را به دست دارد و سياست مالي كشور از جمله تغيير نرخ بهره را تعيين مي كند و در صورت لزوم تغيير مي دهد. آمريكا برخلاف ساير كشورها، داراي 12 بانك مركزي است. چاپ اسكناس دلار توسط اداره «گراور و چاپ فدرال رزرو» انجام مي گيرد كه از كاغذ و مركب خاص استفاده مي كند كه فرمول تهيه آنها بايد محرمانه بماند.

دلار آمريكا USD برخلاف اسكناس ساير كشورها داراي يك اندازه و يك رنگ است كه در خارج از آمريكا به «پشت سبز» معروف است. از سال 2005 رنگ اسکناس هاي ده دلاري آمريکا اندکي تغيير کرده است که احتمالا، هدف جلوگيري از جعل آن بوده است. قبلا اسكناس پانصد دلاري و هزار دلاري هم بود كه ريچارد نيكسون از سال 1969 آنها را از بيم جعل، از جريان خارج ساخت و صد دلاري اينك بزرگترين اسكناس آمريكاست. همين نيكسون دلار را از استاندارد طلا هم خارج ساخت زيرا دلار، «ذخيره ارزي» بسياري از كشورها قرار گرفته بود و حجم آن از ميزان طلا در آمريكا بيشتر شده بود.
دلار آمريكا US$ در چند دهه اخير واحد استاندارد محاسبه در بازارهاي بين المللي براي كالاهايي چون نفت و طلا قرار گرفته است. حتي بسياري از كشورها كه با آمريكا ارتباط ندارند محصولات خود را بر حسب دلار بها گذاري مي كنند.

پيدايش يورو (پول واحد اروپايي) ارزش برابري دلار را پايين آورده و در نتيجه ارزش ذخاير ارزي كشورها كمتر شده است.
بيش از دو سوم دلارهاي چاپ شده در آمريكا در خارج از اين كشور رايج هستند و افزايش روز افزون آنها است كه آمريكا را مديون و دچار كسري كرده است زيرا ضامن دلارهاي معامله شده است. به گفته برخي از كارشناسان امور پول، اگر كشورهاي عربي صادركننده نفت دلارهاي نفتي خود را در آمريكا پس انداز نكنند، وضعيت حساس خواهد شد و به همين جهت است كه آمريكا مي كوشد قدرت سياسي ـ نظامي خود را حفظ كند تا دلار به عنوان پول بين المللي باقي بماند.

مقايسه اين دو رقم رسمي، آسيب پذيري آمريكا در قبال دلار را نشان مي دهد:
در سال ۱۹۹۵ ميزان دلار در گردش در سطح جهان ۳۸۰ ميليارد بود و در سال ۲۰۰۴ هفتصد ميليارد يعني در فاصله ۹ سال تقريبا دو برابر شده است كه بيش از دو سوم آن در خارج از آمريكاست. اين، مربوط به اسكناس چاپ شده است و در آن معاملات اعتباري به حساب نيامده است. از اين رو است كه به نظر گفاسكوف P.Gvaskov كارشناس روس در امور چين، دولت پكن و هر قدرت در حال طلوع در هرگونه معارضه خود با آمريكا، نخست «دلار» را مورد حمله قرار خواهد داد. به نظر اين كارشناس، اين معارضه قريب الوقوع پس از سال 2007 ممکن است آغاز شود.

در داخل آمريكا به جاي پول نقد، مردم با چك و كرديت كارت معامله و خريد مي كنند. «ماني لاندري» كه در ايران به «پول شويي» ترجمه مي شود، داراي اين مفهوم نيست. اين اصطلاح را «ال كاپون» گانگستر رايج ساخت. وي داراي دهها جايگاه ماشين لباسشويي سكه اي بود و هنگام واريز كردن پول نقد به حسابهايش در بانكها (كه در آمريكا چندان متداول نيست) مي گفت كه اين پولها محصول «لاندري = ماشين لباسشويي برقي» هاي اوست، حال آن كه پولها عمدتا از امور غيرقانوني به دست آمده بود (معاملات قانوني با چك صورت مي گيرد) و از همان زمان، رسانه هاي آمريكا معاملات غير قانوني پول را «ماني لاندري» نوشته اند.