بانکی دات آی آر: در مقابل بانکداري الکترونیک خرد که میان بانک و مشتري شکل گرفته است، در بازار بین بانکی نیز خدمات بانکداری الکترونیک میان بانکها انجام میپذیرد.
در نظام بانکداري یکپارچگی سرعت انتقال وجوه و اطلاعات در بازار بین بانکی از اهمیت بالایی بر خوردار است. بانکهاي مرکزي کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه با سرمایه گذاري هایی که در این بخش انجام داده اند تا حدودي به اهداف خود رسیده اند؛ به طوریکه در حال حاضر در این دسته از کشورها اگر نگوییم بانکداري بین بانکی سنتی کاملاً کنار گذاشته شده، تا حد بسیار زیادي کاهش یافته است.در ادامه مقاله به بیان برخی از این خدمات الکترونیکی پرداخته و در انتها تجربه چند کشور در این زمینه را شرح خواهیم داد.
نظام الکترونیکی انتقال منابع
نظام انتقال الکترونیکی منابع (Electronic Funds Transfer) به مجموعه اي از فعالیتها اطلاق می شود که بانکها و موسسات دیگر از قبیل اتاقهاي پایاپای براي انتقال منابع بین بانکها انجام می دهند. تا همین اواخر نظام مذکور کاملاً بر اساس اسناد کاغذي عمل می کرد که در طول زمان توسعه یافته و به تدریج داراي چهارچوب و استانداردهاي مشخصی براي انتقال منابع داخلی و بین المللی شد. این وضعیت هنگامی تغییر کرد که اطلاعات مربوط به دستور انتقال منابع بر اساس اسناد کاغذي ، توانست به یک سري دستورات کدشده و ماشینی تبدیل شود و این خود باعث ایجاد استانداردهاي جدید براي مشخص نمودن اندازه دستورات و محل قرار گرفتن فیلدهاي اطلاعاتی و کاراکترهاي آن شد.از نظر نحوه ایجاد و ارسال دستورات انتقال منابع می توان دستورات انتقال منابع را به دو دسته ی 1_ دستورات انتقال منابع بر پایه اسناد کاغذي، و 2_ دستورات انتقال منابع بصورت الکترونیکی تقسیم نمود.
از حیث نوع و ماهیت، در دستورات انتقال منابع چند وجه ایفای نقش میکند، که عبارتند از:
دستور پرداخت، درخواست کننده، بانک درخواست کننده، انتقال دهنده، بانک انتقال دهنده، انتقال گیرنده، بانک انتقال گیرنده.
از این دیدگاه می توان دستورات را به دو دسته ذیل تقسیم نمود
الف) واریز وجه (دستورات بستانکار)
ب) برداشت وجه (دستورات بدهکار)
الف) واریز وجـه
در این دستور ابتداء درخواست کننده به بانک خود دستور می دهد که مبلغی از حساب خود در بانک را برداشت نموده و به حساب شخص گیرنده در بانک دیگري، واریز نماید. در این دستور درخواست کننده همان انتقال دهنده می باشد و بانک درخواست کننده با بانک انتقال دهنده یکسان است. به زبان ساده تر در این دستور مشتري با مراجعه به بانک خود درخواست می نماید تا مبالغی را از حساب خویش برداشته و به حساب شخصی در بانکی دیگري واریز نماید. در این دستور در واقع مشتري درخواست می نماید حساب آن شخص در بانک انتقال گیرنده را بستانکار نمایند. این نوع دستور رایج ترین دستور انتقال منابع بوده و مواردي همچون انتقال وجه، واریز حقوق، واریز سود سهام و .. کاربرد دارد. به طور کلی در این نوع دستور انتقال دهنده و یا انتقال گیرنده می توانند حسابی به ترتیب نزد بانک انتقال دهنده و یا بانک انتقال گیرنده نداشته باشندالبته لازم به ذکر است با توجه به قوانین ضد پول شویی، در حال حاضر انتقال دهنده و انتقال گیرنده می بایست هر دو حساب بانکی در نزد بانکهاي خود داشته باشند.
ب) برداشت وجـه
انتقال بدهکار که به آن وصول طلب نیز گفته می شود عبارت است از اخذ اعتبار به وسیله گیرنده از انتقال دهنده. در انتقال بدهکار گیرنده به بانک خود دستور می دهد تا مبلغ خاصی را از انتقال دهنده وصول کند. دراین نوع انتقال دستور دهنده، به همراه دستور خویش می تواند دستور انتقال بدهکار که بوسیله شخص انتقال دهنده امضاء شده و در بانک انتقال دهنده قابل وصول است (مانند چک و یا سفته) را به بانک ارائه نماید. دستور انتقال بدهکار به زبان ساده به بانک انتقال دهنده دستور می دهد تا مبلغی از حساب انتقال دهنده برداشت و به حساب انتقال گیرنده در بانک انتقال گیرنده واریز نماید. در این دستور درخواست کننده همان انتقال گیرنده است و بانک درخواست کننده و بانک انتقال گیرنده یکسان است.
برگرفته از مقاله ی Essay on Banking به تالیف Govind Rajan از دانشگاه MIT
مترجم: مهرداد دستورانی
ادامه دارد...
► فهرست فعالیت های اقتصادی مجاز بانک ها
بهترین روش های گذراندن وقت درصف انتظار بانک ◄
