سفردرعید/ بهبهان بهترین دشت جنوب

سفر یکی از بهترین عادتهای ما ایرانی ها در گذران عید و شروع سال جدید سفراست اما معمولا هرسال فقط جاده های شمال را طی می کنیم و سیل بیشماری از آدم ها را می سازیم که نه تنها طبیعت خزر را نابود می کنند به هیچ کداممان هم خوش نمی گذرد!

به قول یکی از دوستان عید های شمال مثل روزهای عادی سال در تهران است. امسال ما برای شما پیشنهاد های جدیدی داریم.

چشم‌انداز زيباي چشمه خائيز تا راسته بازار و كاروانسراي خيرآباد و ده‌ها نقطه ديدني تاريخي و طبيعي بهبهان هر ساله خيل عظيمي از گردشگران را در نوروز به خود جلب مي‌كند.

بهبهان امروز يا همان ارجان ديروز، با وسعتي معادل ۳ هزار و ۱۹۵كيلومترمربع در جنوب غربي استان خوزستان قرار دارد آب و هوا بهبهان آب و هواي نيمه بياباني يا كوهپايه‌اي است و حداكثر دماي مطلق بهبهان بيش از ۵۰ درجه در تير و مرداد و حداقل كمتر از صفر درجه در اواخر آذر و دي مي‌رسد.

وجه تسميه بهبهان در وجه تسميه بهبهان چند نظريه بيان شده است كه مهمترين آنها، بهو به معناي كوشك و كوشك عبارت است از قصر و عمارت عالي خارج از شهر كه در ميان باغ و بوستاني قرار گرفته باشد و بهبهون يعني بهترين كوشك. بهبهو به فضاي باز و جا و مكاني مناسب گفته مي‏شود كه عشاير و ايلات به خصوص در فصل بهار در آن موقتاً اطراق مي‏كنند و چون اين مكان از نظر جغرافيايي با تعريف دشت همخواني دارد لذا بهو يعني دشت و بهبهو (بهبهان) يعني بهترين دشت. در غرب بهبهان كنوني (كوهپايه‏ هاي زاگرس) جايگاهي وجود دارد كه مربوط به بغ بغان يعني خداي خدايان (عهد باستان) است كه با گويش محلي بعبعو گفته مي‏شود.اين لفظ در اثر تكرار در طول زمان به بهبهو و سپس بهبهون يا بهبهان بيان شده است. (اين نظريه صادق است.)

دروازه قرآن بهبهان

صنايع دستي بهبهان

بهبهان از قديم‏ الايام داراي صنايع دستي متنوعي بوده است كه با برچيده شدن راسته بازار تحولات اقتصادي و ظهور مشاغل جديد اكثر آنها از ميان رفته ‏اند مهمترين آنها عبارت بودند از مسگري، ورشوسازي، ساخت قليان، ظروف سفالي، عبابافي، نمدمالي، لحاف‏دوزي، توليد كلاه نمدي، گيوه و … از اين ميان در حال حاضر تنهاعبابافي، نمدمالي، لحاف‏دوزي و گيوه‏ دوزي باقي مانده است. *اماكن تاريخي بهبهان ديوار و خندق اطراف شهر، مسجد جامع و راسته بازار، نارين قلعه (تخريب شده)، مقوم (از بين رفته)، آب انبار و بركه‏ ها، بقعه بشير نذير، عمارت كلاه فرنگي (تخريب شده)، مجموعه ارجان گور مكشوفه كيدين هوتران)، مجموعه بكان (پل، حمام)، پل خيري مح خان (خيرآباد)، قلعه مدرسه (خيرآباد)، آتشكده چهارطاق (خيرآباد)، كتيبه تنگ تكاب، برج‌هاي رضاخاني، خرابه‏ هاي كلگه‏زار، كتيبه تنگ سروك. بافت تاريخي شهر بهبهان كه قديمي‏ترين منطقه بهبهان فعلي پس از ارجان است، از شمال به خيابان شريعتي، از جنوب به خيابان گرايمي، از شرق به نحوي و ادامه آن به موازات مسيل آبخروار تا خيابان شريعتي و از غرب به خيابان پيروز منتهي مي‏شود. خيابان عدالت و خيابان جوانمردي بصورت دو محور عمود بر هم از وسط اين ناحيه عبور مي‏كند كه خيابان وانمردي فعلي، سالها قبل به صورت مسيلي از وسط شهر مي‏گذشته و حد فاصل بين دو قوم قنوات و بهبهان بوده است. مساحت كلي اين منطقه حدود ۱۴۶ هكتار است. از ديگر ويژگي‏ هاي اين بافت وجود بيش از ۸۴ مسجد، حسينيه و امامزاده در لابلاي اماكن مسكوني آن است. قدمت بيشتر خانه هايي كه در بافت واقع شده اند به دوره‏ هاي قاجار و پهلوي مي‏رسند. از ويژگي‏ هاي معماري اين بناها مي‏توان به وجود زيرزمين در اثر آنها وجود ايوان با ستون هاي مدور، سردرهاي قوسي به صورت نيم دايره و آجركاري‌هاي زيبا در نماي بيشتر آنها اشاره كرد.

اماكن ديدني طبيعي بهبهان تنگ تكاب، تنگ بن، تنگ خوئيز، تنگ سروك، دره گرمابه، امامزاده شيرعلي، باغ بهو از جمله امكان ديدني طبيعي و منحصر به فردي است كه هر ساله باعث جذب گردشگران به اين شهرستان شده است.

اماكن تفريحي غيرطبيعي بهبهان پارك جنگلي سلمان فارسي (جاده اهواز)، پارك جنگلي ارجان (جاده سيمان ـ نرگس‏زار)، اردوگاه شهيد رجايي (جاده اهواز)، پارك ساحلي خارستان (جاده اهواز)، سد مخزني مارون از جمله مراكز تفريحي غير طبيعي است كه در سال‌هاي اخير در اين شهرستان احداث شده است. مجموعه فرهنگي، تفريحي و ورزشي خارستان يكي از مجموعه‌هاي بسيار ديدني بهبهان است. اين مجموعه در شمال غربي بهبهان، در ۳ كيلومتري جاده بهبهان- اهواز، جنب سنگ شكن گلستاني‏منش واقع است و فاز اول آن با وسعت ۲۵ هكتار توسط شهرداري در كنار رودخانه مارون احداث شده است.

امامزاده شاه میر عالی حسین(ع)

نماي كلي اين مجموعه بيضي شكل است و بيشه‏ هاي طبيعي از انواع گون در مركز آن قرار دارد و جاده آسفالتي اطراف اين بيشه ‏ها كشيده شده است. در ضلع شرقي آن دو راه فرعي وجود دارد كه اولين راه به درياچه كه با وسعت 1.5 هكتار ساخته شده و بزرگ‌ترين درياچه مصنوعي استان خوزستان است و داراي امكانات قايق سواري است و دومين راه به چهار قلعه زمين فوتبال و واليبال ساحلي ( هر كدام ۲ قطعه ) ختم مي‏شود. ضلع غربي مجموعه موازي با رودخانه مارون است و ميان رودخانه و پارك يك جاده ساحلي به طول ۱۱۰۰ متر كشيده شده است كه در كناره آن، تعداد ۱۴۰ سكو دايره‏ شكل جهت استفاده خانواده ‏ها ساخته شده است. امتداد اين سكوها به بيشه‏ هاي زيبا و طبيعي ختم مي‏شود كه همچنان دست‏ نخورده باقي مانده است. در قسمت جنوب غربي پارك پيست دوچرخه‏ سواري به وسعت يك هكتار ساخته شده است. برنامه ‏هاي در نظر گرفته شده براي اين مجموعه طي سه فاز اجرا مي‏شود و تا كنون فاز اول آن اجرا شده است. كه به طور كلي شامل احداث درياچه، زمين فوتبال ساحلي (۲ قطعه)، زمين واليبال ساحلي (۲ قطعه)، پيست دوچرخه سواري و احداث ۱۴۰ سكو و خيابان سازي بوده است و فاز دوم شامل ساحل سازي و احداث سكوي ماهيگيري است.

‏اماكن مذهبي مشهور بهبهان امامزاده حيدر، امامزاده شاه‏مير عالي حسين، امامزاده شاه‏ فضل، بي‏ بي خديجه، بي‏ بي زبيده خاتون، بي‏ بي‏ صالحه‏ بيگم، امامزاده ابراهيم، امامزاده شيرعلي، امامزاده ابوذر، سيد فقه، آخوند ملاعلي بهبهاني از جمله اماكن مذهبي مشهور بهبهان است كه هميشه پذيراي مردم خداجوي منطقه و همچنين استان‌هاي همجوار است.

قدمگاه امام رضا(ع)

حيات وحش و مناطق طبيعي بهبهان شهرستان بهبهان به علت واقع شدن در دشت و مجاورت با ارتفاعات رشته كوه زاگرس و بنادر جنوبي ايران و نيز واقع در گذرگاه چهار استان و برخورداري از رودخانه‏ هاي پرآب مارون و خيرآباد و زهره داراي موقعيت خاص و مناطق ويژه ‏اي است.اين مناطق تحت نظارت مستمر پرسنل اداره حفاظت محيط زيست شهرستان بهبهان بوده تا بستر مناسبي جهت حفاظت و ادامه حيات و بالندگي محيط زيست شهرستان بوجود آيد. در اين مناطق بكر و زيبا گونه‏ هاي مختلف از حيوانات و پرندگان حمايت شده از قبيل كبك، تيهو، دراج، زنبورخوار، كل و بز و … ديده مي‏شود.

منطقه گردشگري و زيباي تنگ تكاب بهبهان اين روستا در ۲۰ كيلومتري شمال بهبهان، نواحي اطراف كارخانه سيمان و در نزديكي سد مارون، در دامنه كوه تنگ تكاب واقع شده است. راه باريك و پرپيچ و خم كوهستاني ما را به اين منطقه خوش آب و هوا مي‏رساند كه به طور كامل بر شهر بهبهان و رودخانه مارون كه در پاي آن جريان دارد مسلط است. مخصوصاً در شب چشم‏ انداز شهر بسيار ديدني است. باغ‏ هاي انبوهي در دامنه كوه واقع شده‏ اند و هركدام داراي چشمه و استخر است. كوهستاني بودن، وجود مناظر زيباي طبيعي و دور بودن از هياهوي شهر باعث شده است تا در همه فصول سال علاقه‌مندان زيادي براي تفريح و استراحت به اين منطقه بيايند. كوهستاني بودن منطقه به دوستداران كوهنوردي و صخره ‏نوردي امكان پرداختن به علاقه خود را مي‏دهد. علاوه بر اين از قلعه ‏هايي به جاي مانده كه به حسن صباح نسبت داده مي‏شوند و آن طور كه در كتاب خداوند الموت آمده يكي از معاونان حسن صباح در اين قلعه بر منطقه‏ هاي خوزستان و فارس و كهگيلويه نظارت مي‏كرده است.

مزارع گل نرگس در دشت بهبهان

منطقه گردشگري خاييز اين روستا در شمال شرقي بهبهان در دامنه كوه خاييز و با فاصله حدود ۲۲ كيلومتري از شهرستان واقع شده است. روستا داراي تاريخچه طولاني از دوران پادشاهان ساساني است و آثار آن عبارتند از سنگچيني‏ هاي راه شاهي و همچنين سه آسياب واقع در دهانه تنگ خاييز كه رونق منطقه را تا قرون گذشته يعني تا دوره‏ هاي اسلامي‏ مي‏رساند. جاذبه‏ هاي گردشگري روستاي خاييز عبارتند از، امكان انجام فعاليت كوهنوردي، وجود گونه‏ هاي جانوري در محيط كوهستان و وجود چشمه آب خاييز كه از تنگ خاييز سرچشمه مي‏ گيرد. مهم‌ترين عامل جذب گردشگران زيارتگاه امامزاده محمد است. اين روستا در طول سال در ماه‌هاي اسفند تا اوايل خرداد داراي شرايط آب و هوايي مناسب است و سرسبزي منطقه در اين اوقات شرايط مناسبي براي تفريح خانوادگي و دسته جمعي همشهريان فراهم مي‏ نمايد.

منطقه گردشگري پشكر

اين روستا در شمال بهبهان و در نزديكي سد مارون در پاي يكي از كوه‌هاي رشته كوه تنگ تنكاب، ميان كوه و دره‏ هایي به عمق ۴۰ متر كه رودخانه خروشان مارون در آن مي‏گذرد، قرار دارد. در اين روستا، باغ‏ هايي از ليمو و نخل و نارنج در دو بخش شرق و غرب وجود دارد. همچنين در فاصله ميان روستا و باغ ‏هاي غربي حدود دويست متر تپه‏ هايي وجود دارند كه در ماه هاي پرباران سال از چمن و گل پوشيده مي‏ شوند. خانه ‏هاي روستا گلي و قديمي‏ هستند و بافت قديمي‏ آن پلكاني‏شكل و زيبا و با وجود غير مسكوني بودن هنوز قابل استفاده هستند.

بقعه بشیر نظیر

كاروانسراي معروف و تاريخي خيرآباد بهبهان بناي كاروانسرا (مدرسه) خيرآباد كه با شماره ۳۸۴۰ در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده در ۲۵ كيلومتري شرق بهبهان در روستاي خيرآباد (قلعه مدرسه) با چهار قرن قدمت در سال ۱۰۸۹ ه.ق همزمان با سلطنت شاه سليمان صفوي، به دستور حسين علي خان زنگنه (حاكم ايالات بهبهان و كهگيلويه) ساخته شد. وسعت اين بنا كه تماماً از آجر پخته و گچ ساخته شده است، در ابتدا ۹ هزار ۹۴۳ متر مربع بوده و داراي قسمت‌هاي مختلف از جمله مسجد، حجره براي معلمان، آشپزخانه، حمام و بازارچه بود، كه هم اكنون تنها بناي اصلي مدرسه (حدود ۲۵۰۰ متر مربع) باقي مانده و آثار بقيه بناها از بين رفته است. به دليل اينكه از سال ۱۱۳۵ ه‏‏.ق كه علماي اخباري در آن اقامت كردند، از اين محل به عنوان برج و بارويي مستحكم جهت مقابله و مباحثه علمي‏ با آيت‏ الله وحيد بهبهاني استفاده مي‏ كردند. از اين زمان به بعد مدرسه خيرآباد به قلعه مدرسه معروف گرديد. اين بنا نماينگر خصيصه علم دوستي مردم بهبهان است.

راسته بازار معروف بهبهان اين مجموعه كه با شماره ۳۷۶۹ در فهرست آثار ملي ثبت گرديده در حال حاضر قديمي‏ ترين بازار شهر مي‏باشد كه در زمان گذشته مركزثقل تجاري شهر بهبهان و حومه آن بوده است. اين مجموعه كه متعلق به دوره قاجار است داراي چندين راسته بوده كه حرفه هاي مختلف در راسته ‏هاي مخصوص به خود فعاليت داشتند. در حال حاضر تنها يك راسته از آن باقي مانده كه از اين قسمت باقي مانده است. برروي ديوار راسته باقي مانده دو كتيبه قرار دارد. مصالح به كار رفته در ساخت ابزار سنگ و گچ است و از ويژگي‏ هاي آن مي‏توان به سقف گنبدي حجره‏ ها و كاربرد طاق و تويزه در پوشش سقف راسته‏ ها اشاره كرد.

حلقه قدرت

حمام تاريخي بكان بهبهان اين حمام متعلق به دوره ساساني و مرتبط با شهر قديم ارجان است و در كنار رودخانه مارون در نزديكي روستاي امام رضا واقع شده است. معماري اين بنا به صورت چهار ايواني است كه در حال حاضر به علت اينكه كف آن تا ارتفاع زيادي بر اثر ريزش سقف ها و سنگ هاي كناره دره پر شده است، پلان آن كاملاً ديده نمي ‏شود، يك قسمت مربع شكل مركزي است كه چهارايوان در چهار جهت آن قرار داشته است. ايوان‌ها كه در روي چهار ستون قرار داشته‏ اند با طاقهاي جناقي به هم متصل شده و قسمت مركزي سقف گنبدي شكل داشته كه در حال حاضر ريخته است.

پل تاريخي ارجان اين پل كه در كنار رودخانه مارون در نزديكي روستاي امام رضا (ع) و قدمگاه امام رضا (ع) واقع شده است متعلق به دوره ساساني است. اين پل داراي دهانه‌اي طاق مانند در دست راست رودخانه باقي مانده است و چند پل و سنگفرش بستر زير پل نيز در حول و حوش بالا و پايين ديده مي‏شود. تمامي‏ آثار به جامانده ساساني است و از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است. آثار پل كوچك ديگري پائين تر از پل بزرگتر ديده مي‏شود. به هر حال شهرستان زيباي بهبهان با طبيعتي منحصر به فرد و بكر يكي از مناطق ديدني استان خوزستان است كه در روزهاي پاياني سال همواره پذيراي خيل عظيم مسافران و مهمانان نوروزي است.